چکیده:
زمینه و هدف: بررسی و تبیین اجزا و مولفه های انضباط انتظامی و مشخص ساختن ارتباط آنها در آموزه های مدیریتی نهج البلاغه، هدف مقاله حاضر است.
روش تحقیق: این نوشتار کیفی در صدد است با روش استنادی و تحلیلی، اهداف انضباط انتظامی را مبتنی بر تعریف دقیق مفاهیم و تجزیه و تحلیل اطلاعات استخراج شده از نهج البلاغه و شرح ها و تفاسیر مرتبط با آن احصا کند.
یافته ها: یافته های تحقیق بر این مبناست که اهداف انضباط انتظامی در آموزه های مدیریتی نهج البلاغه در دو بعد غایی و واسطه ای قابل پوشش است. اهداف غایی عبارت است از: قرب الهی، تقوا، عدالت، رشد و کمال و اهداف واسطه ای در بردارنده دو وجه معنوی و ظاهری است. در وجه معنوی، ایمان و اعتقاد به خدا و مبانی دین مبین اسلام، انجام فرائض دینی، پایبند بودن به احکام و ارزشهای اخلاق اسلامی، احساس مسئولیت معنوی در قبال نظام حکومت اسلامی، قانون و وظایف محوله، اعتقاد به منطقی و عادلانه بودن مقررات و اعتقاد به فرماندهان؛ و در وجه ظاهری، حفظ احترامات، آراستگی ظاهری و دقت در اجرای قوانین، مقررات و دستورها استخراج شده است.
نتیجه گیری: نهج البلاغه کتابی است جامع که می توان با رویکردهای مختلف، از جمله رویکرد مدیریتی و حوزه مطالعات انتظامی متناسب با مفاهیم و بایسته های سازمانی مانند انضباط انتظامی از آن بهره گرفت. نتایج تحقیق نشان داد اهداف غایی انضباط انتظامی در نهج البلاغه، در قرب الهی، تقوا، عدالت، رشد و کمال خلاصه می شود و مولفه های اهداف واسطه ای انضباط انتظامی در نهج البلاغه از جنبه معنوی انضباط انتظامی مبتنی بر «ایمان و اعتقاد مامور نیروی انتظامی به خدا و مبانی دین مبین اسلام»، «انجام فرائض دینی»، «پایبند بودن به احکام و ارزشهای اخلاق اسلامی»، «احساس مسئولیت معنوی در قبال نظام حکومت اسلامی»، «قانون و وظایف محوله، اعتقاد به منطقی و عادلانه بودن مقررات»، «اعتقاد به فرماندهان ، روسا و مدیران و همکاران در کارکنان» است و همچنین از جنبه ظاهری انضباط انتظامی مبتنی بر «حفظ احترامات»، «آراستگی ظاهری» و «دقت در اجرای قوانین، مقررات و دستورها» است
خلاصه ماشینی:
نتايج تحقيق نشان داد اهداف غايي انضباط انتظامي در نهج البلاغه ، در قرب الهي ، تقوا، عدالت ، رشد و کمال خلاصه مي شود و مؤلفه هاي اهداف واسطه اي انضباط انتظامي در نهج البلاغه از جنبۀ معنوي انضباط انتظامي مبتني بر «ايمان و اعتقاد مأمور نيروي انتظامي به خدا و مباني دين مبين اسلام »، «انجام فرائض ديني »، «پايبند بودن به احکام و ارزشهاي اخلاق اسلامي »، «احساس مسئوليت معنوي در قبال نظام حکومت اسلامي »، «قانون و وظايف محوله ، اعتقاد به منطقي و عادلانه بودن مقررات »، «اعتقاد به فرماندهان ، روسا و مديران و همکاران در کارکنان » است و همچنين از جنبۀ ظاهري انضباط انتظامي مبتني بر «حفظ احترامات »، «آراستگي ظاهري » و «دقت در اجراي قوانين ، مقررات و دستورها» است .
آن حضرت ، متقين را منضبط ترين افراد مي داند که در وصف آنان فرمودند: «متقين ، در دنيا داراي فضيلتهاي برترند، سخنانشان راست ، پوشش آنان ميانه روي ، و راه رفتنشان با تواضع و فروتني است »(همان ، خطبۀ ١٩٣: ٤٠٣)؛ لذا در جاي جاي نهج البلاغه مشاهده مي کنيم که امام -عليه السلام - به صورت مکرر به تقوا سفارش فرموده اند: «اي بندگان خدا!