چکیده:
عشایرایران به دلایل مختلفیدارایاهمیت هستند،اول ازاین نظرکه سهم بزرگیازجمعیت کشوررا تشکیل میدهندواساس معیشت آنان مبتنیبردامداریسنتیاست ،دوم کوچ گریوجابه جاشدن بین آنهامیان ییلاق وقشلاق که به منظورتعلیف دام درمراتع طبیعیوبهره جوییازتنوع آب وهوایی صورت میگیردوسوم وابستگیآنهابه ساختارسیاسیـاجتماعیمبتنیبرسلسله مراتب ایلیکه از شاخص هایمهم شناخت اجتماع عشایریاست .پژوهش بررویایلات ،عشایرواقوام ایرانیآداب و رسوم ،فرهنگ وساخت اجتماعیجامعه ایلیرانمایان میسازدوباپرداختن به سازمان اجتماعیوشیوه اقتصادیمیتوان به برنامه ریزیبراییافتن راه کارهایاجتماعیـاقتصادیعشایرکمک کرد.دردهه های اخیردرنتیجه تحولات اجتماعی،اقتصادیوسیاسیکشور،جامع عشایرتغییرات اساسیکرده است ، متلاشیشدن نظام قبیله ای،فراموشیسنت هایفرهنگی،جایگزینیفرهنگ مردمان یکجانشین ،تغییر درنوع معیشت وسکونت یامهاجرت شهری،مواردیاست که فرهنگ عشایرکوچروراتحت شعاع قرار داده است .هدف این بررسیتوصیف وضعیت اجتماعی ـفرهنگیطایفه مستقل عرب کتی یکیاز بزرگ ترین طوایف عرب کوچرودرنزدیکیتهران است که به عنوان بخشیازتغییرات فرهنگی،اجتماعی واقتصادیبه وجودآمده درآن به دلیل هم جواری باشهرورامین وکلان شهرتهران بوده است .
خلاصه ماشینی:
طایفه مستقل عرب کتی بزرگ ترین گروه عشایری عرب کوچرو در منطقه ورامین تهران سید علیرضاهاشمی تاریخ دریافت :١٣٩١/٧/١ تاریخ پذیرش :١٣٩٢/٨/١٣ چکیده عشایرایران به دلایل مختلفیدارایاهمیت هستند،اول ازاین نظرکه سهم بزرگیازجمعیت کشوررا تشکیل میدهندواساس معیشت آنان مبتنیبردامداریسنتیاست ،دوم کوچ گریوجابه جاشدن بین آنهامیان ییلاق وقشلاق که به منظورتعلیف دام درمراتع طبیعیوبهره جوییازتنوع آب وهوایی صورت میگیردوسوم وابستگیآنهابه ساختارسیاسیـاجتماعیمبتنیبرسلسله مراتب ایلیکه از شاخص هایمهم شناخت اجتماع عشایریاست .
چارچوب نظری این مقاله برایشناخت طایفه عرب کتیصورت گرفته است که درمجاورت باشهرورامین و کلان شهرتهران استقراردارندوبه مرورازشکل زندگیعشایریخارج وبه زندگییکجانشینی وشهریمتمایل شده اند.
روش پژوهش این مقاله گزارشی ازیک پژوهش میدانی درمنطقه ورامین تهران است که مطابق دانش انسان شناسی،بابه کاربردن روش ویژه این رشته ازشیوه مرسوم درتاریخ نویسییعنیمطالعه سندی وتاریخ نگاری شفاهی نیزاستفاده شده است .
اکثرکتیهاتاریخ مهاجرتشان به ورامین رادرزمان ناصرالدین شاه میدانندومدعی هستندکه علف زارسیاه کوه برایچرایدام هاازطرف ناصرالدین شاه به آنهابخشیده شده است و سندآن که بررویپوست آهووبه خط صدراعظم ناصرالدین شاه نوشته شده است ،دردست آنها است (همان :١٠١ـ١٠٠)،طبق این سندچون اعراب بادیه نشین طایفه کتیطوق بندگیبه گردن وحلقه غلامیبه گوش کرده اند،شامل عنایت شاهانه شده اند.
حرکت و کوچ این طایفه به طرف منطقه لاردماوندازشکل سنتیکوچ خارج شده است .
دین عشایرکتیاسلام ومذهب آنهاشیعه اثنیعشریاست (هاشمی،١٣٧٢:٢٠٣) ساختار سیاسی و تقسیم بندی طایفه ای ایل عرب ایران وابسته به اتحادیه خمسه فارس است وبه دوبخش عرب شیبانیوعرب جباره و تیره هایمتعددی تقسیم میشودکه همه ساله ازلارستان درجنوب فارس تااقلیددرشمال آن ، کوچ میکنند(ایلات وعشایر،٢٩:١٣٦٨).