چکیده:
هدف از این مقاله آغاز راهی برای بازسازی عقلانی تفکر علمی ابنسینا است؛ بهعبارت دیگر، آغازی است برای کشف و استخراج فلسفه علم ابنسینا. در این مقاله پس از اشاره به جایگاه علم در منظومه فکری ابنسینا، به بحث از روش علوم پرداخته شده است. ابنسینا در باب روش، قائل به نوعی پلورالیسم یا کثرتگرایی روشی است. این کثرتگرایی بهدلیل اصالت عقل، بههیچ عنوان باعث آشوب و هرج و مرج معرفتی نمیشود و هیچگاه به نسبیت معرفتی منجر نمیگردد. در نهایت مولفهها و مقومهای روش علمی ابنسینا توضیح داده میشود که عبارتند از: ارتباططبیعتباماوراءطبیعت، مفهومصورت، ارتباطمیانعلوم، غایتشناسی و تقدممعرفتشناختیامورعاموبسیط. همه این امور دست به دست هم میدهند تا یک نظام معرفتی کلی و منسجم بهوجود آید که در آن، فلسفه و علم در هماهنگی با یکدیگر واقع شوند.
خلاصه ماشینی:
درآمدي بر روش علمي و مؤلفه هاي آن در فلسفه ابن سينا 1 عباس گوهري 2 علي غزالي فر چکيده هدف از اين مقاله آغاز راهـي بـراي بازسـازي عقلانـي تفکـر علمـي ابـن سـينا اسـت ؛ به عبارت ديگر، آغازي است براي کشف و استخراج فلسفه علم ابـن سـينا.
ابـن سـينا به هيچ وجه ، نه در فلسفه و نه علوم ديگر، چنين عمل کردي نداشته است ؛ او نه در ظـاهر و نه در محتوا مقلد و پيرو ارسطو نبوده بلکه کاملاً برخلاف اين عقيده ، بايد اذعان کرد که رويکردي نقدي و انتقادي به ارسطو و ديدگاه هاي ارسطويي داشته است .
اولين نکته اي که بايد مورد توجه قرار گيرد اين اسـت کـه روش شناسـي ابـن سـينا کاملاً تحت تأثير هستيشناسي او قرار دارد؛ بدين معني که نگاه او به هستي و جهـان او را بر آن داشته که روش هاي متعددي را براي حصول شناخت واقعيت بايد به کـار گيرد و صرفاً به يک روش اکتفا نکند.
ايـن روش صرفاً يک راه در عرض ساير راه ها و روش هاي معرفتي نيست ـيعني چنين نيست که روش هاي مختلفي براي شناخت حقيقت شيء وجود داشته باشد کـه روش شـناخت از طريق علت يکي از آن روش ها باشد، بـه طـوريکـه اگـر از آن راه هـا نيـز در پـي شناخت حقيقت امور باشيم به معرفت کامل و معتبري دست پيدا خـواهيم کـردـبلکه مسأله کاملاً برعکس است ؛ هيچ راه ديگري غير از شناخت علت براي شناخت معتبر از حقيقت يک شيء وجود ندارد.