تخیل شیر در رزم فردوسی و بزم نظامی مقاله

نویسنده: سعیدی، مریم ؛ ماحوزی، امیر حسین ؛ اوجاق علی زاده، شهین ؛

پژوهشنامه ادب حماسی پاییز و زمستان 1394 - شماره 20 ، علمی-پژوهشی (وزارت علوم/ISC (‎18 صفحه - از 73 تا 90 )

کلیدواژه ها: اسطوره تخیل شیر بهرام گور تصاویر نمادین Bahram Gur symbolic imagery myth Imagination Lion

چکیده:

داستان «برداشتن تاج از میان دو شیر» یکی از روایت های نمادین است که در اثر جاوید حکیم فردوسی و حکیم نظامی با شباهت های فراوان و تفاوتی اندک نقش بسته است. در این مقاله با بهره گیری از نظریه «ژیلبر دوران» به بررسی کارکرد تخیل شیر در دو منظومه شاهنامه فردوسی و هفت پیکر نظامی پرداخته شده است. نگاه ژیلبر دوران به اسطوره نگاهی ویژه است و کارکردی متفاوت دارد. از نظر او اسطوره ها مهم ترین تجلی تخیل است و تخیل نیز از تصاویر نمادین تشکیل شده است. در این جستار با استفاده از منظومه ها و ساختارهایی که ژیلبر دوران، نظریه پرداز بزرگ معاصر، ترتیب داده، تصاویر نمادین داستان «برداشتن تاج از میان دو شیر» و هم چنین چگونگی تخیلی که موجب بوجود آمدن این تصاویر در ذهن سرایندگان شده، شرح شده است.

خلاصه ماشینی:

هم چنین بر پایۀ نظریۀ ژیلبر دوران نیز مقاله هایی نوشته شده است ؛ از جملـه ؛ «تحلیـل داستان ساداکو و هزار درنای کاغذی» از مصطفی صدیقی، «تحلیل صـورت هـای خیـالی در شعر پایداری بر اساس نقد ادبی جدید» از شریفی ولدانی و شمعی، «تـرس از زمـان نزد شخصیت های روایتی محمود دولت آبادی» از علی عباسی و عبد الرسـول شـاکری و «نمادهای منظومۀ روزانه و شبانه در شعر حافظ » از امیرحسین ماحوزی، اما تاکنـون بـه بررسی تطبیقی تخیـل شـیر در داسـتانی مشـترک از دو شـاعر برجسـته از ایـن منظـر پرداخته نشده است و این میتواند تازگی این پژوهش باشد. فردوسی دوران پادشاهی بهرام را بسیار مفصل بیان کرده است و علاوه بـر بخـش مربـوط بـه پادشـاهی پـدر بهـرام ، یزدگـرد اول ، کـه در آن از تولـد، کــودکی و نوجــوانی پســر یــاد مــیشــود، در داســتان هــای شــروع پادشــاهی بهــرام (چو بر تخت بنشست بهرام گور/ به شاهی بر او آفرین خواند هور) تا زمـان مـرگ وی در حدود ٢٥٩٠ بیت را به این شخصیت اختصاص داده است ، اما همۀ این بیت هـا از زمـان کودکی بهرام که در بخش پادشاهی یزدگرد اول هم آمده در حدود ٣٢٧٠ بیت است که در مقایسه با حدود پنجاه هزار بیت شاهنامه چیزی حدود ٥ درصد آن را میتوان مربوط به داستان بهرام در این اثر عظیم دانست . از طرفی دیگر بهرام گور، این چهرۀ تاریخی – اسطوره ای برای برجسته ترین شاعر داستان سرا، یعنی نظامی آن قدر اهمیت داشـته کـه یکی از پنج گنج خویش را به وی اختصاص داده اسـت .

دریافت فایل ارجاع :
(پژوهیار, , , )

دانلود PDF
دانلود HTML

لینک کوتاه:

صفحه:

ورود / عضویت

برای مشاهده متن مقاله و یا دانلود آن لازم است وارد پایگاه شوید. در صورتی که عضو نیستید از قسمت عضویت اقدام فرمایید.

ورود