چکیده:
مقصدهای شریعت از موضوعات مهمی است که مبانی آن در قرآن و دیگر منابع فقه مطرح شده است؛ نظریهای که با نفوذ در اجتهاد یکی از عوامل پویایی و اثبات کارآمدی آن به شمار میرود. مقاصد شریعت تقسیمبندیهای فراوانی دارد، از جمله: تقسیم به ضروریات، تحسینیات، احتیاجات و نیز تقسیم به حوزههای چهارگانه که شامل مقاصد مربوط به فرد، خانواده، امت و انسان میشود. آنچه در این نوشتار مطرح میشود، مقاصد انسانی شریعت است. اسلام در کنار نگاه ویژهای که به مؤمنان و مسلمانان دارد، مقاصد انسانی را نیز جدای از دین و مسلک مردم مد نظر قرار داده است. حفظ نفس، حفظ عقل، حفظ آبرو، حفظ نسب، حفظ امنیت، اقامه عدل، نوعدوستی، تحقق جانشینی عام انسان در زمین، محققکردن صلح جهانی و احترام به شرافت ذاتی انسان، اهداف انسانی هستند که شارع از وضع قوانین مد نظر داشته است.
Shariah and the objectives behind it are among critical issues the bases of which are postulated in Quran and other sources of jurisprudence. This theory has touched Ejtihad and put efficiency and vigor in it. Multiple goals and objectives are considered for Shariah the classifications of which include necessities، requirements and motivations. In one more classification it involves those related to individuals، family، nation and Man. The current research has shed light on those aspects of Shariah that concerns Man. In spite of its care for Muslims and believers، Islam is concerned with human objectives such as self–respect، rationality، dignity، saving parentage (originality)، security، justice، philanthropy، global peace، respecting Man’s esteem and fulfilling the state of Man’s Caliphate in earth that are far beyond the boundaries of religion and all outlined in religious laws.
خلاصه ماشینی:
"زیرا اسلام بر عقل و منطق و فطرت انسانی اعتماد دارد و به چیزی که مصلحت عامه بشر در آن است و کسی در آن منازعه ندارد دعوت میکند؛ و محقق شدن این قصد جز با شمول دعوت برای همه انسان ها ممکن نیست .
شریعت ، برای آبروی انسان همانند جان او ارزش ویژه ای قائل شده است (النجفی، ١٤٠٤، ج ٤١، ص ٦٥٣) تا آنجا که دفاع از آن را واجب کرده و ریختن خون تجاوزکننده به آن را گاه با حصول شرایط آن ، و نیز ترک مهم ترین واجبات را به منظور حفظ آن ، روا دانسته است .
اجرایی کردن معنای خلافت خاص بر امت اسلامی ، مشروط به انجام دادن واجبات این خلافت از قبیل امر به معروف و نهی از منکر، ایمان به خدا و غیره است که با این کارها صفت نیکو برای امت حاصل میشود و وعده الهی بر جانشینانش و تمکین بر دینش محقق میگردد (نور، ٥٥)، همان طور که سنت الهی درباره امت های قبلی بوده است (انعام ، ١٣٣).
جنبه های مطرح شده برای آن در اسلام ؛ تلاش برای یکسان سازی فتواها و اتحاد آنها در موضوعاتی مانند برقراری عدالت که جنبه بین المللی دارد و با تفاسیر متفاوت از معنای واقعی خود خارج شده است ؛ معرفی زندگی شرافت مندانه اسلامی برای تحقق جانشینی خداوند در زمین و کمک به اقناع عقل غیرمسلمانان در موضوعات عام انسانی مانند صلح با توجه به تبلیغات سوئی که درباره اسلام وجود دارد؛ دسترسی به پیکره و نظام فقه و سپس توجه به پیامدهای فتوا در جامعه اسلامی با توجه به انتقال سریع اخبار اجرای احکام اسلامی در دنیا."