چکیده:
ادبیات تطبیقی میکوشد تا وجوه اشتراک و شباهت اقوام و ملل و زبانهای مختلف را پدیدار سازد. از جمله فلسفه زندگی و عرفان عمومی و همسان و مختلف آنها را که اغلب زبانی تمثیلی، رمزی و نمادین دارد نشان میدهد. کشف این شباهتها کمکی است به انسان برای ساختن جامعه جهانی همراه با همسویی اندیشهها و همگرایی بیشتر. داستانهای تمثیلی پرندگان و تشبیه روح به پرنده از جمله موارد تشابه میان ملتهاست. ابن سینا(359-416) در «رسالة الطیر» خود و ریچارد باخ(1936) در اثر مشهور خود، «جاناتان مرغ دریایی» با استفاده از زبانی رمزین به بیان مسیر کمال میپردازند. این دو اثر وصف سیر و سفری است که انسان کامل را توصیف میکند. در این میان، «رسالة الطیر» ابن سینا نخستین اثر فلسفی در حوزه رسالة الطیرهاست که به نوبه خود در سایر آنها بهویژه «منطق الطیر» عطار مؤثر افتاده است. در مقاله حاضر با تحلیل و توصیف دادهها به سنجش تطبیقی «رساله الطیر» ابن سینا و «جاناتان مرغ دریایی» ریچارد باخ پرداخته میشود و ضمن پرداختن به شباهتها و تفاوتها، اختلافات مبتنی بر جهان بینی نویسندگان دو اثر بررسی شده است.
خلاصه ماشینی:
ابن سینا(359-416) در «رسالة الطیر» خود و ریچارد باخ(1936) در اثر مشهور خود، «جاناتان مرغ دریایی» با استفاده از زبانی رمزین به بیان مسیر کمال میپردازند.
در این میان، «رسالة الطیر» ابن سینا نخستین اثر فلسفی در حوزه رسالة الطیرهاست که به نوبه خود در سایر آنها بهویژه «منطق الطیر» عطار مؤثر افتاده است.
در مقاله حاضر با تحلیل و توصیف دادهها به سنجش تطبیقی «رساله الطیر» ابن سینا و «جاناتان مرغ دریایی» ریچارد باخ پرداخته میشود و ضمن پرداختن به شباهتها و تفاوتها، اختلافات مبتنی بر جهان بینی نویسندگان دو اثر بررسی شده است.
3-«تحلیلی فشرده از رسالة الطیر ابن سینا» (1385)، اسماعیل تاجبخش، بهار: ادب و زبان، شماره 27، صفحات 14-1 که ضمن ترجمه این رساله از زبان عربی به فارسی به بررسی جنبههای نمادین این داستان پرداخته شده است.
اما در تا کنون در هیچ مقالهای به بررسی کیفیت سیر تعالی در «رساله الطیر» ابن سینا و مقایسه آن با آثار نویسندگان غربی- مسیحی پرداخته نشده است.
رمزینبودن اثر: نویسنده «جاناتان مرغ دریایی» در هیچ جای اثر خود اشارهای به رمزین بودن آن ندارد در حالی که ابن سینا که دغدغه درک مخاطب و قضاوت او را دارد به این موضوع از زبان دوستان اشاره میکند: «بسا دوستان که چون این قصه من بشنود گوید پندارم تو را، پری رنجه میدارد، یا دیو در تصرف کرده است و به خدای تعالی که تو نپریدی بلکه عقل تو پرید و تو را صید نکردند بلکه خرد تو را صید کردند.
این امر سبب میشود که مرغان در داستان ابن سینا ناگزیر و ناچار بازگردند اما جاناتان داوطلبانه برمیگردد.