چکیده:
فناوری اطلاعات و ارتباطات، تحولات گستردهای را در عرصه روابط بینالملل بهوجود آورده است که مفاهیم و موضوعات اصلی آن اعم از قدرت، امنیت، حاکمیت، فرهنگ، توسعه و دیپلماسی تغییرات منحصربهفردی را تجربه کردهاند. بهموازات رشد و پیشرفت فناوری اطلاعات و ارتباطات، ماهیت دیپلماسی متحول شده است بهگونهای که اشکال جدیدی از دیپلماسی با عنوان؛ دیپلماسی رسانهای، دیپلماسی عمومی نوین، دیپلماسی مجازی و دیپلماسی علم و فناوری مجال ظهور و بروز یافتهاند. نوشتار حاضر با بهرهگیری از چارچوب مفهومی روابط علّی بین دو متغیر فناوری اطلاعات و ارتباطات و دیپلماسی به دنبال پاسخگویی به این سؤال است که در عصر جدید، فناوری اطلاعات و ارتباطات چه تأثیری بر مفهوم و اشکال دیپلماسی داشته و چگونه موجب تحول کارکرد آن شده است. یافتههای پژوهش نشان میدهد فناوری اطلاعات و ارتباطات با استفاده از شبکههای اینترنتی، ارتباطی و رسانهای؛ دستور کار و کارکرد دیپلماسی سنتی را به چالش کشیده و دیپلماسی صرفاً به ایجاد صلح و جلوگیری از جنگ محدود نمیشود؛ بلکه موضوعاتی چون؛ فعالیتهای تروریستی سازمانیافته، افراطیگریهای مذهبی، چالشهای زیستمحیطی، مدیریت اطلاعات و اینترنت، اقناع افکار عمومی داخلی و جهانی برای همسو کردن با سیاستهای اعمالی، خلع سلاح هستهای، جلوگیری از خشونتهای ساختاری دستور کار دیپلماسی عصر اطلاعات را تعیین میکنند.
The Information and Communication Technology (ICT) has created widespread developments in the sphere of international relations in which its critical topics and concepts such as power، security، sovereignty، culture، development، and diplomacy have experienced considerable changes. In parallel with advance of ICT، the nature of diplomacy has changed and new trends، actors، and tools of diplomacy has emerged so that new forms of diplomacy including media diplomacy، new public diplomacy، cyber diplomacy، and science and technology diplomacy have appeared. conceptual and formational developments on diplomacy have caused its function and agenda to change simultaneously in which the traditional functions have been challenged. Drawing on the conceptual framework of ICT and diplomacy، this study seeks to find a reliable answer to this main question; in the new era، what is the impact of ICT on the concept and forms of diplomacy and how has it changed the traditional function? The findings show that the ICT in the new era has provided spaces for conceptual and formational evolution of diplomacy through networking، cyber spaces and Media; diplomacy’s traditional function and agenda have been challenged and nowadays diplomacy is not just limited to peacemaking or preventing war; new types of topics such as terrorism، religious radicalism، environmental challenges، internet management، persuading public opinions to line up with given policies، nuclear disarmament، and preventing structural violence determine new diplomacy’s agenda.
خلاصه ماشینی:
اشکال جدید دیپلماسی اعم از؛ دیپلماسی رسانه ای، دیپلماسی عمـومی نـوین ، دیپلماسـی مجـازی ودرسـال هـای اخیـر دیپلماسی علم و فناوری،وارد ادبیات روابط بین الملـل شـده اسـت کـه بـه مـوازات ورود چنـین مفاهیم جدیدی، دستورکار دیپلماسی نیز متحول شده است .
ازاین رو، تغییرات بنیادی در شـیوه هـای نـوین دیپلماسی، حالت های جدیدی از تعـاملات بـین رسـانه و دیپلماسـی بـه وجـود آورده اسـت کـه مفاهیمی چون دیپلماسی رسانه ، تله دیپلماسی، فوتوپلماسی ،١دیپلماسی آنی ٢و دیپلماسی زمـان واقع ،٣از مباحث نوین مطرح شده در این حوزه می باشند.
با توجه به اینکه چالش هاو مسائل جدید عرصه روابط بـین الملـل ـاز مسائل محیط زیست و امنیت غذا گرفته تا کـاهش فقـرو خلـع سـلاح هسـته ایـابعـاد علمـی و فناورانه دارندو با عنایت به این موضوع که هیچ کشوری به تنهـایی بـه از میـان برداشـتن چنـین چالش هایی قادر نیست ، دیپلماسی از طریق مبـادلات و همکـاری علمـی و فنـی میـان کشـورها میتواند زمینه های حل وفصل مسائل مشترک بین المللی را فراهم سازد.
فناوری نوین اطلاعاتی و ارتباطی با شکستن انحصار دولـت هـا در تعـاملات بـین المللـی ، افـزایش تـوان ارتباطی بازیگران غیردولتی، افزایش توان تأثیرگذاری دولت هـا بـر افکـار عمـومی کشـورهای دیگرو کاهش محدودیت های زمانی و مکانی در ارتباط دولت –ملت ها بـا یکـدیگر، موجـب تحول در مفهوم و شکل دیپلماسی سنتی شـده انـد، بـه نحـوی کـه دیپلماسـی از حالـت رئـال بـه وضعیت مجازی تغییر پیدا کرده و زمینـه هـای شـکل گیـری اشـکال جدیـد دیپلماسـی، اعـم از دیپلماسی رسانه ای، دیپلماسی عمومی نوین ، دیپلماسی مجـازی و دیپلماسـی علـم و فنـاوری را فراهم ساخته است .
"Wielding Soft Power: The New Public Diplomacy, Netherlands Institute of International Relations, Clingendael", http://www.