چکیده:
در این نوشتار، جمله های اسنادیشده در زبان فارسی را در چهارچوب نظریه ای نقش گرا، به لحاظ نحوی و کاربردشناختی بررسی کرده ایم . هدف از نگارش این مقاله ، از یک سو، تبیین ویژگیهای نحوی جمله های اسنادیشده در چهارچوب دستور نقش و ارجاع ، و از سوی دیگر، یافتن ارتباط بخش ساخت اطلاع و به ویژه ساخت کانون این نظریه در استفاده از این گونه جمله ها و نیز پیبردن به عوامل مختلف اطلاعی در به کارگیری آن هاست . بدین منظور، داده های عینی گفتاری را در زبان فارسی معاصر، از رادیو، تلویزیون ، مکالمه های روزمره و داده های نوشتاری از روزنامه ها و رمان ها جمع آوری کرده و با توجه به مبانی نظری تحقیق ، آن ها را تحلیل کرده ایم . مطالعه داده ها نشان میدهد که در فرافکنی سازه ای، ضمیر اسنادی، به عنوان گروه اسمی موضوع و سازة اسنادیشده ، به عنوان هسته محمولی و فعل «بودن » به صورت فعل اسنادی ظاهر میشود و بند پیرو نسبت به مرکز اصلی، در حاشیه قرار میگیرد. ازنظر ساخت اطلاع و کانون نیز مشخص شد که در این ساخت ها، سازة اسنادیشده ، دارای ساخت کانونی محدود بیابهام است و ساخت های اسنادی، قالب نحوی خاص خود را دارند که در گنجینه نحوی ذخیره میشوند. درنهایت ، بررسی این ساخت ها نشان میدهد که علاوه بر تاکید، عواملی همچون تقابل و پرسش و پاسخ ، در فرایند اسنادیشدن موثرند.
خلاصه ماشینی:
"ب ) پیوند از نحو به معناشناسی : مرحله های این پیوند به شرح ذیل است : (١٠) الگوریتم پیوندی نحو معناشناسی (ون ولین ، ٢٠٠٥: ١٤٩ و ١٥٠) - فرا نقش ها و دیگر موضوع (های) مرکزی را تعیین کنید؛ - ساخت منطقی محمول در هستۀ بند را از واژگان بازیابی کنید؛ - میان موضوع های تعیین شده در مرحلۀ یک و موضوع های تعیین شده در مرحلۀ دو، پیوند برقرار کنید تا درنهایت ، تمام موضوع های مرکزی پیوند یابند؛ - در الحاق غیروابسته ، یکی از موضوع های مرکز اصلی باید با جایگاه موضوع در ساخت منطقی درونه پیوند یابد؛ - اگر یک گروه حرف اضافه ای به صورت افزوده و محمولی وجود داشته باشد، ساخت منطقی آن را از واژگان بازیابی کنید؛ ساخت منطقی مرکز اصلی را به عنوان موضوع دوم در ساخت منطقی و مفعول گروه حرف اضافه ای را به عنوان موضوع اول در حاشیه درج کنید؛ - اگر عنصری در جایگاه پیش ویا پس از مرکز وجود داشته باشد، آن را به جایگاه موضوع پیوندنیافته در ساخت منطقی جمله ببرید؛ البته مشروط به اینکه ساخت منطقیای که به آن پیوند 1 میخورد، به بندی در قلمرو کانونی بالقوه ، مربوط باشد.
در این قالب ، بند اسنادی، بندی پیرو و مفروض و بنابراین ، خارج از قلمرو کانونی واقعی است و از آنجا که جمله های اسنادیشدة مشخص گرا همیشه ساخت هایی با کانون محدودند، سازة اسنادیشده به عنوان هستۀ بند اصلی، همیشه در قلمرو کانونی واقعی قرار میگیرد.
The English IT-Cleft Construction: A Role and Reference Grammar Analysis."