چکیده:
مقولۀ "بومی سازی تکنولوژی" تنها با خرید سخت افزار آن شدنی نیست. از اینرو، اینکه چرا در گذر تاریخ برخی از کشورها توانسته اند موانع توسعه نیافتگی را پشتسر گذاشته و به پیشرفت برسند و کشورهای دیگر نظیر ایران در دور باطل توسعه نیافتگی گیر افتادهاند به عنوان مسأله ای مهم در جهت گسترش توانمندیها نیازمند بررسی است. در این مقاله با بهره گیری از الگوی نهادگرایی به ویژه نحوۀ نگاه این الگو به عملکرد اقتصادی در طول تاریخ و نظریۀ آن راجع به سازمان تولیدی به بررسی وضعیت بومی سازی تکنولوژی در ایران پرداختهایم. این مقاله مبتنی بر روش توصیفی ـ تحلیلی میباشد؛ برای توصیف از دادههای آماری منابع رسمی و برای تحلیل از دستگاه نظری نهادگرایی به منظور سنجش نقش دانش ضمنی و سرمایه های انسانی استفاده کردهایم. به منظور تبیین میزان موفقیت ایران در بومی سازی تکنولوژی سهم واردات کالاهای واسطه ای و سرمایه ای (به عنوان نماینده واردات تکنولوژی) را با توجه به تغییرات ارزش افزوده بخش صنعت در طول برنامه های توسعه (1393-1368) مورد بررسی قرار دادهایم. یافته ها حاکی از عدم تحقق بومی سازی تکنولوژی در کشور است. برای تحقق توسعه، باید به تدریجی و انباشتی بودن ظرفیتهای سازمانی توجه و تمهیدات نهادی لازم راجع به انتقال تکنولوژی فراهم شود و اصلاحات نهادی، مقدم بر انتقال تکنولوژی باشد.
The Category، "making indigenous technologies" is not possible by buying its hardware only. So as an important issue toward developing the capabilities، why some countries could pass the obstacles and make progress، and some other countries like Iran are still undeveloped، need to be reviewed. In this article by using the institutionalism model especially the view of this model toward economic performance during the history and its theory about production organization، we have examined the situation localization technology in Iran.This article is based on descriptive- analytical research methods، for describing، we have used the statistic data from official resources، and for analyzing the institutionalism theoretical mechanism toward measuring the role of tacit knowledge and human assets have been examined. to examine the Iran's success in localizing technology، we have studied the import share of intermediate and capital goods (as a proxy for technology imports) with respect to changes in the value added of the industrial sector during development programs (1368-1393).The findings indicate that the failure to achieve localization of technology in the country. For development، it should be noted that organizational capacities are gradual and cumulative and to be provided institutional required on technology transfer and institutional reform is prior to the transfer of technology.
خلاصه ماشینی:
به منظور تبیین میزان موفقیت ایران در بـومیسـازی تکنولوژی سهم واردات کالاهای واسطه ای و سرمایه ای (به عنوان نماینده واردات تکنولوژی) را با توجه به تغییرات ارزش افزوده بخش صنعت در طول برنامه های توسعه (١٣٩٣-١٣٦٨) مورد بررسی قرار داده - ایم .
وقتی ناامنی حقوق مالکیت داشته باشیم بنگاه ها به سمت فعالیت - هایی میروند که سرمایۀ اندک میخواهد یعنی سهم دانایی و مهارت در این فعالیت ها چندان بالا نمیباشد، قراردادهایشان کوتاه مدت است یعنی اقتصاد تولیدمحور نیست چون تولید در ذات خود پدیده ای بلندمدت است و مقیاس آن ها نیز کوچک میشود یعنی صرفه های ناشی از (به تصویر صفحه مراجعه شود) شکل ١ : تعامل بین نهادها، سازمان ها، تکنولوژی، دانش ضمنی و ظرفیت سازمانی تکنولوژی و اجزای تشکیل دهندة آن تکنولوژی از واژه لاتین تکنولوژیا گرفته شده است .
واردات کالاهای واسطه ای و سرمایه ای به دلیل برخورداری از تکنولوژی و دانش فنی پیشرفته و کارایی بالاتر موجب تحریک بخش های تولید داخلی، ایجاد فعالیت های نوآورانه و بسترسازی برای تنوع بخشی و رقابت پذیری اقتصاد میگردد و از این طریق می - تواند ارتباط مثبت با رشد و توسعه اقتصادی داشته باشد.
این کاهش شکل گیری بنگاههای تولیدی بدین معناست که مناسبات نهادی به گونه ای سازماندهی شده اند که ریسک سرمایه گذاری صنعتی را افزایش داده و موجب انحراف سرمایه ها از فعالیت های مولد به غیرمولد و کاهش اشتغال مولد شده است که حکایت از آسیب جدی به بسترهای همکاری و یادگیری و جذب دانش ضمنی و در نهایت خلاصه شدن انتقال تکنولوژی به خرید سخت افزار آن بدون موفقیت در بومیسازی دارد.