چکیده:
استفاده بهینه از منابع، حفظ کیفیت محیط زیست و ارتقای سلامت بوم نظام از مولفه های اساسی توسعه پایدار است. با این حال، به استناد پژوهش های صورت پذیرفته، بسیاری از نظام های کشاورزی با هزینه های بالا و غیرقابل قبول زیست محیطی در فرایند گذار از کشاورزی سنتی به کشاورزی مدرن در حال گسترش اند. این مطالعه با هدف تعیین میزان بهینه اقتصادی استفاده از آب و نهاده های آلاینده محیط زیست برای تولید گندم آبی در دشت سیدان- فاروق شهرستان مرودشت انجام شد. داده ها و اطلاعات مورد نیاز مربوط به سال زراعی 1389 -90 بوده که از طریق مصاحبه و تکمیل تعداد 106 پرسش نامه و با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای دومرحله ای گردآوری شده است. مهم ترین نتیجه مطالعه حاضر این است که بهره برداران گندمکار نهاده آب و نهاده آلاینده کود اوره را به ترتیب به میزان 2643 مترمکعب و 67 کیلوگرم در هکتار بیشتر از حد بهینه اقتصادی مورد استفاده قرار داده اند. از این رو، به کارگیری سیستم های نوین آبیاری با بازده بالاتر به جای استفاده صرف از ابزارهای قیمتی در مدیریت مصرف آب- که براساس تجربه در منطقه مورد مطالعه عمدتا ناکارا بوده است- توصیه می گردد. در مورد نهاده کود اوره نیز پیگیری فرایند هدفمند کردن یارانه نهاده های تولید با توجه به حاشیه سود معقول برای کشاورزان در کنار اقدامات ترویجی می تواند آثارمفیدی در راستای بهینه سازی مصرف این نهاده داشته باشد. علاوه بر این، یافته های این تحقیق نشان دهنده استفاده بهینه از نهاده سم توسط گندمکاران منطقه بوده است.
خلاصه ماشینی:
"مطالعات متعدد دیگری نیز از جمله دژپسند (١٣٧٠)، وزارت امور اقتصادی و دارایی (١٣٧١)، حسینی جبلی (١٣٧٤)، هژبر کیانی و صفاریپور اصفهانی (١٣٧٥)،حسن پور و سلطانی 143 (١٣٧٧) و هژبر کیانی (١٣٧٨) صورت پذیرفته که در آن ها اشکال تبعی مختلف مورد استفاده قرار گرفته و نتایج متفاوتی را در خصوص استفادة بهینه یا غیر بهینهکشاورزان از عوامل تولید ارائه نموده اند.
۱۴۴ روش تحقیق محدوده به کارگیری توابع تولید بسیار وسیع بوده و در زمینه هایی ماننـد تعیـین کـارایی (٢٠٠٦ Kumbhakar and Tsionas;٢٠٠٥ Hu and McAleer)، انـدازه گیـری بهـره وری (٢٠٠٣ Mamatzakis ;٢٠٠٢ Gerdin)،بـازدهی نسـبت بـه مقیـاس (١٩٨٦ Singh)، توزیـع درآمـد (١٩٦١ Heady and Dillon)، جانشـینی بـین نهـاده هـا (١٩٨٦ Singh)، اثـر مقیـاس (٢٠٠٤ Zuleta)،الگـوی بهینـهتجـارت بـین المللـی و بـین منطقـه ای ( Heady and Dillon ١٩٦١)، تعیین بـازدهی تحقیقـات در بخـش کشـاورزی (٢٠٠٠ Fan)، اسـتراتژیهـای آبیـاری (١٩٩٨ .
مقایسه مقادیر متوسط و مقادیر بهینه اقتصادی مصرف آب و نهاده های آلایندة محیط زیست در تولید گندم حاکی از این است که بهره برداران گندمکار دشت سیدان -فاروق در سال زراعی مورد نظر، از نهاده های آب و کود اوره بیش از حد بهینه اقتصادی استفاده کرده اند به طوری که در هر هکتار، نهادة آب به میزان ٢٦٤٢/٨٨متر مکعب و کود اوره به مقدار ٦٦/٩٣کیلوگرم بیشتر از حد بهینه اقتصادی مورد استفاده واقع شده اند.
یافته های این تحقیق در مورد میزان بهینه مصرف نهادة سم (و نیز نیروی کار) نشان دهنـدة این است که بهره برداران گندمکار در استفاده از این نهاده ها به صورت عقلایـی عمـل نمـوده و این عوامل تولید را در حد بهینهاقتصادی به کار گرفته اند."
(
, 
, 
)
