چکیده:
پس از آن که فارابی با تکیه بر جایگاه یک فیلسوف به طرح مسئله وحی پرداخت و در واقع به برخورد فلسفی با وحی رو آورد، بر اساس مبانی فلسفی مشاء طرحی نو در انداخت که پارادایم و چهار چوب کلی آن مورد پذیرش فیلسوفان پس از خودش قرار گرفت. نقش کانونی وحی ابن سینا را برآن داشت تا به عنوان وارث اندیشههای فارابی چنین نحوه از مواجهه با مسئله وحی را بپذیرد. اهمیت این نحوه از مواجهه هنگامی روشنتر میشود که بدانیم برخی از فلاسفه نظیر ابن رشد در زاویهای کاملا معکوس به طرح فلسفه و برهان در دامن وحی پرداختند و کوشیدند تا ضرورت و جایگاه معرفت فلسفی را از دیدگاه وحی به بررسی بنشینند. این چنین بود که ابن سینا با کوله باری از مبانی فلسفی مشاء، میکوشد علاوه بر پذیرش عناصری نظیر عقل فعال، عقل مستفاد و قوه متخیله نبی، در راستای تعالی کیفی این دیدگاه به طرح مولفههایی مانند قوه حدس، عقل قدسی و قوه محرکه بپردازد و ضمن بررسی امکان وحی، ضرورت وحی و مسئله معجزه را نیز مورد واکاوی قرار دهد. در همین امتداد، با عدم پذیرش اتحاد عاقل و معقول و تلاش برای باز خوانی مبانی فارابی و هم خوانی دیدگاه او با متن وحی به جرح وتعدیل این نظر میپردازد سرانجام سنخ معرفتی وحی رامبتنی بر قوه حدس بر میگزیند. طرح بحث تمایز وحی نبوی و تاکید بر موهبتی بودن رابطه وحیانی نبی نیز از نکات برجسته نظرگاه وی است.
خلاصه ماشینی:
این چنین بود که ابن سینا با کوله باری از مبانی فلسفی مشاء، میکوشد علاوه بر پذیرش عناصری نظیر عقل فعال، عقل مستفاد مدرس دانشگاه نجف آباد و قوه متخیله نبی، در راستای تعالی کیفی این دیدگاه به طرح مولفههایی مانند قوه حدس، عقل قدسی و قوه محرکه بپردازد و ضمن بررسی امکان وحی، ضرورت وحی و مسئله معجزه را نیز مورد واکاوی قرار دهد.
Key words: nature of the Vahy, holy intellect, guess faculty, prophet, Avicenna Problem of reason and religion in the explanation of Allameh Helli’s logical research Ahad Faramarz Qaramaleki 2 Abstract Allameh Hasan Ibn Motahhar-e Helli is a jurist (in Mohammedan law), Osooli, expert in science of Rejal, narrator of traditions (mohaddes) and effective theologian in the history of Islamic thought.
Key words: univocal, gradation, exalted morality, Koran, The last of the prophets Editor – in – chief word Ahmad beheshti Morality and gradation Saeed Beheshti, Setareh Nazemi Comparative study of anthropological viewpoints of Ostad Motahhari and Carl Rogers Shokrollah Jahan mahin Place of reason from viewpoint of Quran Mojtaba Zarvani, Behzad Hamidiye Islam and religiosity paradigms Mohammad Ghafoori Nejad Theory of innate disposition and human sciences; reciprocal actions Ahad Faramarz Qaramaleki Problem of reason and religion in the explanation of Allameh Helli’s logical research Mohammad Hasan Yaghubian Vahy from viewpoint of Avicenna Najaf Abad University, Najaf Abad, Iran Tehran University, Tehran, Iran PHD Candidate in Philosophy, Tehran University, Tehran, Iran Ghafoori_n@yahoo.