چکیده:
اندیشه سیاسی مجموعه‌ای از آرا و عقاید است که به شیوه‌ای عقلانی، منطقی و مستدل، فراتر از آرا و ترجیهات شخصی، درباره چگونگی سازمان دادن به زندگی سیاسی مطرح می‌گردد. امام خمینی (ره) به حوزه‌های گوناگون علمی نظیر فلسفه، عرفان، اصول، فقه و ... اشراف داشت، به گونه‌ای که این ویژگی از ایشان شخصیتی جامع‌الاطراف ساخته و اندیشه‌هایشان را از عمق، غنا و ماندگاری شگرفی برخوردار کرده است. با بررسی آثار علمی و سیره نظری و عملی ایشان می‌توان به نوعی نظام اندیشه‌ای منسجم، جامع و منطقی دست یافت که اجزای گوناگون آن با هم دارای ارتباط وثیقی هستند. مبانی فلسفی اندیشه سیاسی امام خمینی متاثر از « معرفت شناسی»، « هستی شناسی» و « انسان شناسی» خاص ایشان است. این مبانی چارچوب، محدوده و غایت‌های اندیشه سیاسی ایشان را به شدت تحت تاثیر قرار داده است. هرچند بین معرفت شناسی، هستی شناسی و انسان شناسی ایشان هم ارتباط و پیوستگی وجود دارد . ولی در این مقاله مبانی هستی شناسی اندیشه سیاسی امام خمینی مورد بررسی قرار گرفته و به این سوال پاسخ داده می شود : مبانی هستی شناسی فلسفی امام خمینی چیست ؟ این مبانی چه تاثیری در شکل گیری اندیشه سیاسی ایشان داشته است؟ در نگاه امام هستی دارای مراتب گوناگونی است و اندیشه سیاسی ایشان بر اساس جهان بینی الهی، توحید مدار است.
خلاصه ماشینی:
"اندیشه سیاسی امام راحل رضوان الله تعالی علیه از یک سو متأثر از هستیشناسی، معرفت شناسی و انسان شناسی اسلامی است که در واقع بخشی از مبانی فلسفی ایشان را تشکیل میدهد و از سوی دیگر برآمده از اعتقادات شیعی یعنی مبانی کلامی و عرفانی شیعی بوده و در این راستا اندیشه توحید، نبوت ، معاد و به ویژه امامت و عدل ، در تفکر سیاسی ایشان و نوع نگرش آن بزرگوار به حکومت های موجود و تصویر او از حکومت مطلوب ، اثرگذار بوده است (همان ، ٧١).
بنابراین نوعی نگرش خیراندیشانه به قدرت در بررسی ماهیت قدرت در دیدگاه حضرت امام (ره ) وجود دارد که قدرت را منتسب به ذات الهی دانسته و منبع مشروعیت ساز آن نیز خود خداوند محسوب میشود و از این رو ایشان بر این باورند که هر نوع اعمال قدرت و حاکمیت باید از آنجا سرچشمه گرفته باشد: حضرت حق تعالی صاحب فرمان حکومت و ولایت بالذات است و این سلطنت و حکومت و ولایت از جانب کسی برای خداوند تعالی قرار داده نشده است (امام خمینی، المکاسب المحرمه ، ١٣٧٤، ج ٢ :١٦٠).
ایشان در ششم اسفند ماه سال ١٣٥٧ پس از پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی در جمع علاقه مندان انقلاب اسلامی در کویت با اشاره به امدادهای غیبی در پیروزی انقلاب و نقش فرشتگان الهی (عالم جبروت ) میفرماید: «شما هم اتکال به خدا کنید تا جبرئیل امین پشت سر شما با شما همراه باشد، فرشتگان با شما همراه باشند» (صحیفه امام ، همان ، ج ٦: ٢٣٤) و یا ٣١ فروردین ١٣٥٨ در مورد نقش اسلام در پیروزی مسلمان ها این گونه میگویند: «تعلیمات و تعلیم نبی اکرم - صلی الله علیه و آله و سلم - این است که با قدرت های معنوی، شما میتوانید پیش ببرید."
(
, 
, 
)
