چکیده:
درباره اهداف و انگیزه های امام حسین(ع) تحلیلگران، تفسیر و تحلیل های مختلفی را ارائه داده اند، اما برخی از این تحلیل ها که عمدتا از سوی مستشرقانی مانند لامنس و ناآگاهان از حقیقت و جوهره دین اسلام ارائه شده است، کاملا از واقعیت دور است و با مبانی اعتقادی و شخصیت والای امام حسین(ع) در تعارض است. چراکه آنان، اهداف امام حسین(ع) را مادی و آن هم در جهت کسب خلافت بیان کرده اند. اما این در حالی است که اهداف ایشان تنها به جهت کسب رضایت خداوند متعال بود. به همین دلیل در این مقاله به روش توصیفی-تحلیلی با تاکید بر مبانی اعتقادی و کلام امام حسین(ع) میکوشیم اهداف و انگیزه های قیام عاشورای امام حسین(ع) را بررسی کنیم. نتایج پژوهش حاکی از آن است که تمامی اهداف قیام امام حسین(ع) از احیای دین و سنت، اصلاح امت (احیای امربه معروف و نهی از منکر)، نامه کوفیان و تنها برای خلافت و حکومت بر مردم نبود بلکه هدف ایشان تنها جلب رضایت خدا بود. به همین دلیل حکومت ظالم را نپذیرفتند و قیام کردند؛ زیرا می دانستند قیام ایشان آغازگر نهضتی بزرگ تر می شود.
خلاصه ماشینی:
"به همین دلیل میتوان امام حسین(ع) و یاران ایشان را مصداق این کلام خداوند دانست: (فاستجاب لهم ربهم أنی لا أضیع عمل عامل منکم من ذکر أو أنثی بعضکم من بعض فالذین هاجروا و أخرجوا من دیارهم و أوذوا فی سبیلی و قاتلوا و قتلوا لأکفرن عنهم سیئاتهم و لأدخلنهم جنات تجری من تحتها الأنهار ثوابا من عند الله و الله عنده حسن الثواب)؛ پس پروردگارشان دعای آنان را اجابت کرد [که] یقینا من عمل هیچ عملکنندهای از شما را از مرد یا زن که همه از یکدیگرند تباه نمیکنم؛ پس کسانی که [برای خدا] هجرت کردند و از خانههایشان رانده شدند و در راه من آزار دیدند و جنگیدند و کشته شدند، قطعا بدیهایشان را محو خواهم کرد و آنان را بهبهشتهایی که از زیر [درختان] آن نهرها جاری است، وارد میکنم [که] پاداشی است از سوی خدا و خداست که پاداش نیکو نزد اوست (آلعمران: 195).
چراکه معاویه ظاهر دین را رعایت میکرد و بسیار فریبکار بود به همین دلیل خطاب به محمد بن بشر همدانی و سفیان بن لیلی همدانی چنین فرمودند: لیکن کل امرئ منکم حلسا من أحلاس بیته ما دام هذا الرجل [أی معاویة] حیا، فإن یهلک و أنتم أحیاء، رجونا أن یخیر الله لنا و یؤتینا رشدنا و لا یکلنا إلی أنفسناف، (إن الله مع الذین اتقوا و الذین هم محسنون) (نحل/128)؛ (لجنة الحدیث فی معهد باقرالعلوم(ع)، 1416: 252؛ ابن جابر (البلاذری)، 1397: 2/151؛ میلانی، 1426: 3/488)؛ تا هنگامیکه این مرد (معاویه) زنده است، همۀ شما باید در خانه خود بنشینید و اگر هلاک شد و شما زنده بودید، امیدواریم که خدا برای ما نیک بگزیند و به راهمان درآورد و به خودمان واننهد که بیگمان، خداوند، باتقواپیشگان و نیکوکاران است."