چکیده:
این پژوهش با تکیه بر نقش برنامه های تلویزیون جمهوری اسلامی ایران در ایجاد الگوی هویت
دینی در میان دانشجویان کارشناسی دانشکده علوم اجتماعی و روان شناسی ورودی 1394 - 1393
دانشگاه آزاد اسلامی تهران مرکزی، به بررسی ویژگی های فردی (سن، جنس، شغل) ، میزان
یادگیری از الگوی دینی در تلویزیون و میزان تشدیدکنندگی تاثیر برنامه های تلویزیون در ابعاد
الگوی هویت دینی دانشجویان پرداخته است. این پژوهش تبیینی از نوع پیمایشی است که با
استفاده از روش تمام شماری از کل 443 دانشجو صورت گرفته است. داده های پژوهش با ابزار
پرسشنامه محقق ساخته جمع آوری و قبل از پرسشنامه اصلی، ابتدا با نمونه 35 نفر، پایایی و روایی
آن از طریق آزمون کرونباخ محاسبه شد و سپس یافته های توصیفی با استفاده از جدول های
یک بعدی، فراوانی، درصد فراوانی، فراوانی تجمعی و ترسیم نمودار و در سطح استنباطی نیز با
استفاده از جدول های دوبعدی، بررسی میانگین و انحراف معیار، ضریب همبستگی اسپیرمن و
ضریب وی کرامر به دست آمد. نتای حاکی از آن است که هرچه میزان استفاده از عواملی مانند
علاقه و انگیزه از برنامه ها و سریالهای دینی تلویزیون افزایش می یابد، بر میزان الگوبرداری دینی
نیز افزوده می شود و براساس ویژگی های فردی، به لحاظ جنس، مردان از میزان الگوبرداری دینی
بالاتری نسبت به زنان برخوردار هستند و بین دو متغیر سن و تفکیک شغلی با الگوبرداری هویت
دینی از برنامه های تلویزیونی، رابطه معناداری وجود ندارد.
خلاصه ماشینی:
"با توجه به تغییرات سریع و پیامدهای ناشی از فرآیند گذار، انتظار میرود که هویت دینی، در بین جوانان بویژه دانشجویان ، با توجه به دوره سنی و موقعیت اجتماعی تقریبا متفاوت آنها از سایر اقشار جامعه ، کمرنگ تر شده باشد، لیکن یافته های پـژوهش مؤیـد آن است که به طور کلی میزان الگوبرداری دینی دانشـجویان از برنامـه هـای تلویزیـونی بالاتر از حد متوسط است که این نتیجـه همسـو بـا نظریـه روف و یـادگیری اجتمـاعی باندورا، بیانگر نقش تعیین کننده رسانه ها در تجدید حیـات دینـی و تـأثیر تلویزیـون بـر الگوبرداری دینی افراد مورد مطالعه است .
پس در نهایت با توجه به نظریه وابستگی مخاطبان و تعریف آنتونی گیدنز از هویت میتوان به این موضوع اشاره داشت که با توجه به وجود رابطـه سـه گانـه بـین رسـانه ، جامعه و مخاطب ، میتوان قائل به وجود رابطه بین انگیـزه اسـتفاده و میـزان علاقـه بـه برنامه های تلویزیونی با میزان الگوی هویت دینـی (الگـوبرداری دینـی) نیـز بـود؛ زیـرا مخاطبانی که با انگیزه نیاز به داشـتن اطلاعـات (کسـب آگـاهی و اطـلاع و یـا انگیـزه سرگرمی و تفریح ) برنامه های تلویزیونی را تماشا میکننـد و علاقـه منـد بـه ایـن گونـه برنامه ها هستند، در واقع میتوانند در تعریـف هویـت دینـی خـود از طریـق اسـتفاده و تماشای روزمره و مداوم برنامه هـای تلویزیـونی مـؤثر واقـع گردنـد و در فعالیـت هـای بازتابی خویش که همان دنبال کردن برنامه ها و سریال های دینی از تلویزیـون اسـت ، در رفتار و نگرش دینی خـود تأثیرگـذار باشـند و در واقـع از ارتبـاط بـین خودشناسـی و خداشناسی که همان تعامل درون و برون شخص طبق گفته گیدنز است با توجه به نیـاز و وابستگی دینی خود بر الگوی هویت دینی (الگوبرداری دینـی) نقـش مـؤثری داشـته باشند."