چکیده:
باد یکی از انرژی های مهم طبیعت است و در زبان کردی و به گویش گروسی به آن، و ا گفته می شود. باد انواعی دارد و هر یک از آنها نقش خاصی در زندگی مردم روستای چنگیزقلعه به ویژه جامعه زارعان و دامداران دارد؛ این نعمت بزرگ خدادادی در فصل های مختل سال به کمک مردم می آید. در این مقاله نگارنده با مشاهده مشارکتی و تحقیق میدانی، باورها و اصطلاحات پیرامون انواع باد را بررسی و علاوه بر تبیین نقش انواع باد در زندگی مادی چوپان ها و کشاورزان، مصادیق حضور باد در انواع ادب شفاهی )(مثل، چیستان، شعر و قصه) مردم بیجار را بررسی کرده است.
خلاصه ماشینی:
"به بیان دیگر این روستا یکی از نقاط بلند ایران است ازاین رو، بـه دلیـل قـرار گـرفتن در موقعیـت جغرافیـایی ویـژه ، ایـن روسـتا از نعمـت وزش بادهـای مختلفـی بخصوص در فصـل بهـار و پـاییز برخـوردار اسـت ؛ ایـن روسـتا آب و هـوایی کـاملا کوهستانی دارد؛ با تابستان هایی خنک و مطبوع و زمستان هایی سرد و پربرف که برودت هوا در ماه های آذر و دی بعضی اوقات به ٣٥ درجه زیر صفر هم میرسد.
اگر در فصل تابستان و موقع برداشت گندم این باد شـروع بـه وزیدن کند از آنجا که رطوبت زیادی دارد، خوشـه هـای گنـدم کـاملا نـرم مـیشـود و کمباین نمیتواند گندم ها را درو کند اما کشاورزانی کـه بـا دسـت درو مـیکننـد لـذت میبرند زیرا هم گندم به راحتی درو میشود و هم خنکـی هـوا سـختی کـار را تسـهیل میکند.
وا شمال (باد شمال ): / این باد در هـر فصـلی از سال بوزد معمولا نفسـی گرم دارد؛ بـه نحـوی کـه اگــر در فصــل زمســتان باشــد باعــث آب شــدن برف ها و یخ ها میشود و اگر در ماه هـای بهمـن و دی ماه بوزد با آب کردن برف ها بـرای بـرف تـازه جا باز میکند و پشت وزش این باد حتما برف میبارد به طور معمـول ایـن بـاد زمـانی میوزد که آسمان ابری باشـد.
وزیدن بادها از صبح تا ظهر معمولا خوب است چراکه آرام و ملایـم مـی وزد و بـه مردم در انجام کارها کمک می کند، اما در بعدازظهرها مخصوصا در فصل پاییز و اواخـر بهار وزش همراه گرد و خاک است ، وزش باد در این زمان بـه محصـولات کشـاورزی ضرر می رساند و آنها را خشک می کند یا با خود می برد."