چکیده:
جهان هستی مجموعهای از موجودات محسوس و نامحسوس است؛ دستهای از این موجودات در حیطۀ احساس بشر میآید و کشف میشود و دستهای دیگر از توان احساس و عقل بشر فراتر است. از جملۀ این موجودات فرشتگاناند، که اگر از طریق آیات و روایات، خبری از آنها به ما نمیرسید، هیچگاه بهوجود و خصوصیات، اصناف و افراد آنها پی نمیبردیم. از سوی دیگر، از مسائل مهم در شرع مقدس اعتقاد به ملائک است، به حدی که اعتقاد داشتن به این گروه از مخلوقات از ارکان دین و در کنار اعتقاد به خدا و قیامت و نبوت شمرده شده است. ازآنجاکه متکلمان مسلمان منبع رجوعشان در مجهولات قرآن و سنت است و سخنان ایشان تأثیر بسیاری برعقیدۀ عموم مسلمانان داشته است، در این مقاله، سعی شده عقیدۀ ایشان درمسائل مهم ملائک از جمله حقیقت ملائک و رؤیت ملائک و اینکه ملائک افضلند یا انسان تحقیق شود
خلاصه ماشینی:
شـناخت و تفکـر دربـارة ملائک خود راهی است برای تفکـر دربـارة بـاری تعـالی ، چراکـه شـناخت ایـن مخلوقات شریف چه بسا ما را به عظمت خداوند نزدیک کند، چنان که ابن عبـاس / از پیامبر اکرم نقل می کند که «در عظمت پروردگارت تفکر نکـن و لـیکن در آنچه از ملائکه خلق کرده تفکر کن ...
در این نوشتار، سعی شده نظر متکلمان مسلمان را که تأثیر بسـزایی در دیـن داشته اند دربارة مسائلی چون حقیقت فرشتگان ، رؤیت فرشـتگان و ایـن کـه آیـا فرشتگان برترند یا انسان بررسی شود.
(طوسـی [خواجـه ]، بیتا: ٧٢-٧٣) اینک ، به طور اجمال ، به دو دلیل بر جسم نداشتن ملائک اشاره می کنیم : ـ «والخارج من الاقطار ارکانهم و المناسبۀ لقوائم العرش اکتافهم ؛ ارکان فرشته هـا از اقطار عالم گذشته است [یعنی اگر اقطار نظام کیهانی را بررسی کنیم ، ملائکـه همۀ این فضاها را پر کرده اند] و شانۀ آنان مناسب بار پایه های عرش خدا است .
٢. رؤیت فرشتگان همان طور که ملاحظه شد؛ نظر تعداد زیادی از مسلمانان ، به ویـژه متکلمـان و اهل حدیث ، بر این است که فرشتگان اجسام لطیف اند و چون از جـنس اجسـام کثیف نیستند، پس ، دیده نمی شوند، مگر به اذن و ارادة الهی ، در بعضی زمـان هـا، آن هم برای افراد خاص چون انبیا و اوصیا.