چکیده:
روایتشناسی یکی از رویکردهای نوین مشتقشده از زبانشناسی است که به بررسی فنون و ساختار روایتها پرداخته و از این طریق، در صدد یافتن دستور زبان روایت است. استفاده از روشها و نظریات مطرح شده در روایتشناسی، میتواند تحلیل بهتر و دقیقتری از داستانهای قرآنی به دست دهد و جلوههای جدیدی از زیبایی و اعجاز قرآن را روشن سازد. سوره مبارکه نوح سورهای است که سراسر آن به بیان داستان حضرت نوح (ع) اختصاص دارد و از این نظر، در بین تمامی سورههای قرآن کریم بیهمتا است. هدف اصلی این مطالعه، استفاده از نظریات مطرح شده توسط دو تن از روایتشناسان ساختارگرای فرانسوی، رولان بارت و ژرار ژنت، برای تحلیل روایتشناختی این سوره است. روش این مطالعه توصیفی ـ تحلیلی با رویکرد روایتشناختی میباشد. یافتههای این مطالعه نشان میدهد تلفیق نظرات این دو اندیشمند در دو حوزه کارکردهای روایی و گفتمان روایی، الگوی مناسبی برای تحلیل داستانهای قرآنی به دست میدهد. الگویی که از یک سو راه را برای دستیابی به معارف گنجاندهشده در داستانها میگشاید و از سوی دیگر، پرده از برخی زیباییهای ساختاری نهفته در داستانهای قرآنی برمیدارد.
خلاصه ماشینی:
(ع ) تحلیل روایت شناختی سوره نوح بر مبنای دیدگاه رولان بارت و ژرار ژنت 1 حسینعلی ترکمانی 2 مجتبی شکوری 3 مازیار مهیمنی چکیده روایت شناسی یکی از رویکردهای نوین مشتق شده از زبان شناسی است که به بررسی فنون و ساختار روایت ها پرداخته و از این طریق ، در صدد یافتن دستور زبان روایت است .
هدف اصلی این مطالعه ، استفاده از نظریات مطرح شده توسط دو تن از روایت شناسان ساختارگرای فرانسوی ، رولان بارت و ژرار ژنت ، برای تحلیل روایت شناختی این سوره است .
اما واحدهای کارکردی نمایه ای ، «همه نشانه های اشاره مستقیم ـ نمایه ها ـ در داستان را شامل می شوند و به جای ارجاع به عمل مکمل و دارای پیامد، به مفهوم کم و بیش گسترده ای دلالت می کنند که به هر حال برای معنای داستان ضروری است ؛ مانند نشانه های روانشناختی درباره شخصیت ها، داده های مربوط به هویت آنان ، نشانه گذاری های «فضا»ی روایت و عناصری از این دست .
١-٣- گفتمان روایت از نظر ژرار ژنت علیرغم آنکه بیشتر پژوهش های اولیه روایت شناسی ، بر داستان و «آنچه روایت شده » متمرکز بود، اما برخی از روایت شناسان نیز اعتقاد داشتند که روایت ، در اصل ، بازگویی رویدادها توسط راوی است ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 17.
ژنت با تمرکز بر روایت شناسی در سطح گفتمان به بررسی این مسئله می پردازد که راوی (یا نویسنده ) داستان را چگونه روایت می کند؟ راوی می تواند توالی منطقی کارکردها و پیرفت ها را به هم بریزد و آنها را با نظمی دیگر ارائه کند.