چکیده:
در جنگ جهانی اول، مناطق غربی ایران به علت موقعیت جغرافیایی استراتژیک خود به محل رویارویی و برخوردهای نظامی و سیاسی دولتهای متفق و متحد تبدیل شدند؛ این مناطق با امپراتوری عثمانی هممرز بودند و در منطقه نفوذ دولت روسیه قرار داشتند. در پژوهش حاضر، پیامدهای اجتماعی، اقتصادی و سیاسی جنگ جهانی اول بر این منطقه بررسی شد. براساس یافتههای این پژوهش، جمعیت بسیاری از این منطقه بر اثر برخوردهای نظامی، گرسنگی، قحطی و بیماریهای ناشی از جنگ کشته شدند. شهرها به پایگاه نظامی قدرتهای متخاصم تبدیل و پایههای اجتماعی و اقتصادی این منطقه همانند نهادهای اجتماعی شهری و کشاورزی نابود شدند. نابودشدن نظارت حکومت مرکزی، پایمالشدن اقتدار حاکمان محلی و نابودشدن ثبات سیاسی از دیگر پیامدهای این جنگ بودند.
During the World War I، the western district of Iran was the place of military and political conflicts of the Entente and Alliance states، owing to its strategic geographical location. On the one side، it was bordered by the Ottoman Empire، and on the other side it was located under the influence of Russia. In this research، we try to consider the impacts of the World War I on the social، economic and political spheres. Based on the results of the research، large numbers of people of this area were killed due to military combats، starvation، famine and disease during the war. Cities became the military base of the hostile powers and economic and social institutions such as municipal and farming were destroyed. The domination of the central government، and the authority of local governors and political stability were exhausted.
خلاصه ماشینی:
بررسی تاثیرات جنگ جهانی اول بر ساختارهای اجتماعی مناطق غربی ایران در جنگ جهانی اول، مناطق غربی ایران به علت موقعیت جغرافیایی استراتژیک خود به محل رویارویی و برخوردهای نظامی و سیاسی دولتهای متفق و متحد تبدیل شدند؛ این مناطق با امپراتوری عثمانی هممرز بودند و در منطقه نفوذ دولت روسیه قرار داشتند.
رؤسای قشون عثمانی بدون اجازه مسئولان حکومتی، نزدیک به هشت هزار تومان از اهالی این شهر گرفتند و با دعوت نظامیان بیشتر به سقز، مقاصد خود را اجرا کردند (سازمان اسناد ملی ایران، 1333ق: ش بازیابی 1656-293).
حکومت مرکزی برای کاهش تلفات جانی ناشی از هجوم روسها به خانههای مردم، فرمان یاری مسئولان حکومتهای محلی به روسها برای برآوردن نیازهای خود را صادر کرد «به فرمان وزارت مالیه با هدف رفاه نظامیان روسیه برای تأمین آذوقهای که نیاز داشتند باید تمام جنس دولتی در کرمانشاه و کردستان به نماینده مباشرت قشون روسیه تحویل شود و چنانچه در این مناطق به اندازه کافی جنس یافت نشود، مأموران دولتی موظف به گرفتن غله و آذوقه از مناطق دیگر هستند» (سازمان اسناد ملی ایران، بیتا: ش بازیابی 293-240).
نظامیان هندی بسیاری از روستاهای غرب ایران را غارت کردند و نیروهای قزاق برای سرکوبکردن آنها به این روستاها اعزام شدند (سازمان اسناد ملی ایران، 1333ق: ش بازیابی 1656-293).
تسلطنداشتن حکومت مرکزی و حکومتهای محلی بر اوضاع سیاسی، نظامی، اجتماعی، شیوع قحطی و خشکسالی و پس از آن، کمبود مواد غذایی و نایابشدن غلات و نان از عوامل مهم مرگومیر بسیاری از مردم بودند؛ کشتهشدن هزاران نفر در غرب ایران بر اثر قحطی و گرسنگی باعث کمشدن جمعیت این منطقه شد (سازمان اسناد ملی، 1336ق/1297ش: ش بازیابی47450-240).