چکیده:
کمیسیون رسیدگی به امور آبهای زیرزمینی در سال 1389 با تصویب قانون ابهامبرانگیز تعیینتکلیف چاههای آب فاقد پروانۀ بهرهبرداری موقعیت قانونی یافت. ظاهراً فلسفۀ اساسی از تأسیس مرجع شبهقضایی مزبور، رسیدگی و تعیینتکلیف چاههای آب فاقد پروانه محفوره قبل از سال 1385 بوده، اما در قانون تعیینتکلیف صلاحیتهای دیگری نیز بر آن افزوده شده است. روش پژوهش، توصیفی- تحلیلی و روش گردآوری اطلاعات، کتابخانهای و مطالعۀ آرای قضایی است. هدف پژوهش شناسایی چالشهای قانونی و اجرایی کمیسیون، علل نقض آرای کمیسیون در دیوان عدالت اداری و یافتن راهکارهای مناسب است. نتایج پژوهش نشان میدهد، عمدهترین چالشهای کمیسیون به ابهامات قانون تعیینتکلیف در خصوص صلاحیت کمیسیون و مستند و مستدلنبودن آرای کمیسیون برمیگردد. لذا به منظور لزوم رعایت اصول دادرسی عادلانه در خصوص حقوق شهروندان و لزوم جلوگیری از بروز تبعات سیاسی و اجتماعی آب، علاوه بر رفع ابهامات حدود صلاحیت قانونی این مرجع، کمیسیون میبایست در صدور آرا علاوه بر رعایت شرایط قانونی قانون تعیینتکلیف، آرایی متقن و مستدل صادر کند تا موجبات نقض در دیوان و تضییع حقوق شهروندان فراهم نشود.
خلاصه ماشینی:
در تبـصرٔە ٥ قـانون مزبور، وزارت نيرو مکلف شده است براي رسيدگي به اختلافات ناشي از اجراي اين قانون و قانون توزيع عادلانۀ آب مصوب ١٣٦١، در هر استان کميسيوني تحت عنـوان «کميـسيون رسيدگي به امور آب هاي زيرزميني » مرکب از يک نفر قاضي با حکم رئـيس قـؤە قـضاييه ، يک نفر نمايندٔە سازمان جهاد کشاورزي استان با حکم رئيس سـازمان و يـک نفـر نماينـدٔە شرکت آب منطقه اي استان با حکم مديرعامل شرکت تـشکيل دهـد و نـسبت بـه بررسـي تقاضاي افرادي که مبادرت به حفر چاه آب براي امر کشاورزي قبـل از سـال ١٣٨٥ بـدون مجوز از مراجع قانوني کرده اند، اقدام و در صورت احراز شـرايط مقـرر قـانوني از جملـه تاريخ حفر چاه قبل از سال ١٣٨٥ به صدور رأي مبني بر صدور مجوز بهره برداري مبادرت کند.
مرجع و مهلت اعتراض به رأي کميسيون در خصوص مرجع صالح براي رسيدگي به اعتراضات اشخاص از آراي کميـسيون ، مطـابق بند ٢ مادٔە ١٠ قانون تشکيلات و آيين دادرسي ديوان عدالت اداري ، از آنجا کـه کميـسيون مشاراليه مرجعي شبه قضايي محسوب مي شود، لذا پس از ابلاغ رأي کميسيون بـه متقاضـي در صورتي که به رأي صادره معترض باشد، وي مي تواند به مرجع قضايي صالح که همـان ديوان عدالت اداري است مراجعه و به طرفيت کميسيون مـستقر در شـرکت آب منطقـه اي طرح دعوي کند.