پیش‌بینی راهبردهای مقابله با تنیدگی دانشجویان بر اساس ویژگی‌های شخصیت و هدف‌گرایی آن‌ها مقاله

هدف: هدف پژوهش تعیین میزان قدرت ویژگی های شخصیت و هدف گرایی در پیش بینی راهبردهای مقابله با تنیدگی دانشجویان بود. روش: روش پژوهش همبستگی و جامعه آماری 4458 دانشجوی کارشناسی دانشگاه آزاد اسلامی بهبهان در سال 95-1394 بود. مطابق با ملاک کلاین (2011) حجم نمونه تقریبا 5/3 برابر تعداد گویه های ابزارها، 540 نفر تعیین و به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چندمرحله ای از میان سه رشته تجربی، انسانی و ریاضی و از هر رشته، سه کلاس انتخاب و نسخه کوتاه پنج عامل بزرگ شخصیت گلدبرگ (1999؛ خرمایی و فرمانی 1393)، پرسشنامه اهداف پیشرفت الیوت و مک گریگور (2001) و شیوه مقابله با موقعیت های تنیدگی زا اندلر و پارکر (1990) توسط آن ها تکمیل شد. پس از حذف 11 پرسشنامه ناقص و 6 داده پرت، داده های 523 آزمودنی تحلیل گردید. یافته ها: نتایج نشان داد روان نژندخویی به شکل منفی (15/0-b=، 0001/0P=)، و گشودگی به تجربه (13/0b=، 001/0P=)، وظیفه گرایی (23/0b=، 0001/0P=) و عملکردگرایی (13/0b=، 017/0P=) به شکل مثبت قادر به پیش بینی راهبرد مقابله مساله مدارند؛ و روان نژندخویی (48/0b=، 0001/0P=) و تبحرگریزی (12/0b=، 020/0P=) به شکل مثبت، و توافق پذیری (12/0- b=، 001/0P=) و وظیفه گرایی (11/0- b=، 006/0P=) به شکل منفی قادر به پیش بینی راهبرد مقابله هیجان مدارند. راهبرد مقابله اجتنابی نیز از طریق روان نژندخویی (11/0-b=، 016/0P=) به شکل منفی، و از طریق برون گرایی (20/0b=، 0001/0P=) و عملکردگرایی (18/0b=، 001/0P=) به شکل مثبت قابل پیش بینی بود. نتیجه گیری: توجه به پرورش ویژگی های شخصیتی نظیر گشودگی به تجربه و وظیفه گرایی و نیز ترغیب دانشجویان به جهت گیری عملکردگرایی برای کمک به آنها در انتخاب راهبردهای مقابله مساله مدار برای مدیریت مناسب تنیدگی و دستیابی آن ها به اهداف پیشرفت از اهمیت ویژه ای برخوردار است.

مطابق با ملاک کلاين (٢٠١١) حجم نمونه تقريبا ٣/٥ برابر تعداد گويه هاي ابزارها، ٥٤٠ نفر تعيين و به روش نمونه گيري تصادفي خوشه اي چندمرحله اي از ميان سه رشته تجربي، انساني و رياضي و از هر رشته ، سه کلاس انتخاب و نسخه کوتاه پنج عامل بزرگ شخصيت گلدبرگ (١٩٩٩؛ خرمايي و فرماني ١٣٩٣)، پرسشنامه اهداف پيشرفت اليوت و مک گريگور (٢٠٠١) و شيوه مقابله با موقعيت هاي تنيدگي زا اندلر و پارکر (١٩٩٠) توسط آن ها تکميل شد. نتايج رگرسيون راهبرد مسأله مدار با تنيدگي بر ويژگيهاي شخصيتي و هدف گرايي شاخص هاي هم خطي چندگانه شاخص عامل تورم دوربين ـ متغير پيش بين نسبت  t تحمل واريانس واتسون روان نژندخويي 1/13 0/878 3/73 -0/15** برون گرايي 1/07 0/928 0/525 0/02 گشودگي به تجربه 1/12 0/889 3/22 0/13** توافق پذيري 1/14 0/874 1/78 -0/07 وظيفه گرايي ٠/٤٤ ٠/١٩ **١٣/٦٥ **٠/٢٣ ٥/٣٠ ٠/٨٢٠ ١/٢٢ ٢/٠٥ تبحرگرايي 1/80 0/554 1/69 0/09 عملکردگرايي 1/82 0/549 2/39 0/13* تبحرگريزي 2/03 0/492 0/177 0/01 عملکردگريزي 1/89 0/528 1/05 0/06 *P< 0/05 **P< 0/01 ٢٦٢ فصلنامه علمي-پژوهشي روان شناسي کاربردي/ ١١(٢پياپي٤٢)/ تابستان ١٣٩٦ در جدول ٣ ، مقدار آزمون دوربين -واتسون در اين تحليل برابر ٢/٠٥ است .