چکیده:
سکوت سازمانی پدیده ای متداول در سازمانها و واقعیتی موجود برای مدیران و کارکنان است. سکوت سازمانی مفهومی ناشناخته است که پژوهشهای علمی اندکی درباره آن انجام شده است.پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطهمیان رهبری اخلاقی و سکوت سازمانی با نقش میانجی سرمایه روانشناختی انجامشده است. این پژوهش از نوع توصیفی- همبستگی است و جامعهآماری آن را همه مدیران مدارس شهرستان خرمآباد در سال تحصیلی95-1394به تعداد 364نفرتشکیل داده است. نمونه آماری187تن بوده که بااستفاده ازفرمول کوکرانو به روش طبقه ای باحجم متناسب انتخاب شدها ست. برای تجزیهوتحلیل دادهها از مدل یابی معادلات ساختاری با استفاده از نرمافزار آماری LISREL استفاده شده است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که رهبری اخلاقی بهصورت مستقیم (034/ 0 =β)وغیرمستقیم(48/ 0 =β) بر سکوت سازمانی اثرگذاراست (82/ 0 =β). رهبری اخلاقی بهصورت مستقیم (74/ 0=β) و غیر مستقیم (001/ 0 =β) بر سرمایهروانشناختی اثرگذار است(درمجموع74/0β=).سرمایهروانشناختی نیز بهصورت مستقیم(65/ 0=β) و غیرمستقیم(001/ 0 =β) بر سکوت سازمانی تاثیرگذار است(درمجموع (65/ 0=β) در این رابطه زمانی که سرمایه روانشناختی به منزله متغیر میانجی وارد معادله میشود دارای قدرت بیشتری است. به عبارت دیگر میتوان گفت که رهبری اخلاقی(74/ 0 =β) با نقش میانجی سرمایه روانشناختی(65/ 0=β) موجب کاهش سکوت سازمانی(34/ 0=β) مدیران مدارس میشود.
The present study examined the mediating role of psychological capital in the relationship between ethical leadership and organizational silence. In this descriptive, correlational study the statistical population comprised all school principals in Khorramabad in academic year 2015-2016 (N= 364). The sample which was drawn based on Cochran’s formula and stratified sampling method included 187 individuals. LISREL program was used and the obtained data were analyzed through structural equation modeling (SEM). Results indicated that ethical leadership had direct (β = 0.34) and indirect (β = 0.48) effects on organizational silence (total effect = 0.82). In addition, ethical leadership had direct (β = 0.74) and indirect (β = 0.001) effects on psychological capital (total effect = 0.74). Furthermore, psychological capital had direct (β = 0.65) and indirect (β = 0.001) effects on organizational silence (total effect = 0.65). In this relationship, psychological capital has more statistical power when it enters the equation as the mediator. More specifically, ethical leadership (β = 0.74) can reduce organizational silence (β = 0.34) through the mediating role of psychological capital (β = 0.65) among school principals.
خلاصه ماشینی:
با توجه به رابطه مفهومی و تجربی بیان شده در پیشینۀ پژوهش میان متغیرها و همچنین با توجه به اهمیتی که بررسی این موضوع در سازمانهای آموزشی دارد، این پژوهش درصدد بررسی رابطۀ میان رهبری اخلاقی و سکوت سازمانی با نقش میانجی سرمایۀ روان شناختی در میان مدیران مدارس شهرستان خرم آباد است .
این نتیجه با یافته های مهداد و همکاران (١٣٩٤) همخوان است که بیان کردند، بین رهبری اخلاقی و ابعاد معنویت در محیط کار با ابعاد سرمایۀ روانشناختی رابطه مثبت و معنادار وجود دارد.
بر اساس نظریۀ مبادلۀ اجتماعی در تبیین این یافته می توان گفت که هرچه میزان پایبندی رهبران در سازمانها به اصول اخلاقی و معنویت بیشتر باشد، کارکنان خود را متعهدتر و ملزم تر به رهبری سازمان خواهند دید؛ به دلیل اینکه التزام و تعهد را پاسخی برای جبران اصول اخلاقی(کاهش رفتارهای انحرافی و منفی) حاکم بر سازمان میدانند و در نتیجه سرمایۀ روانشناختی «خودکارآمدی، امیدواری، خوش بینی و تاب آوری» بالاتری را از خود نشان میدهند (بلاو١ ، ١٩٦٤؛ هومنس ٢، ١٩٥٨) و با یافته های خلیفه سلطانی و همکاران (١٣٩٣) همخوان است که در پژوهش خود بیان کردند که ایجاد و نهادینه کردن سرمایۀ روانشناختی در مدیر، زمینه افزایش مشارکت کارکنان را فراهم میآورد و سرمایۀ روانشناختی مدیر به ایجاد یا ارتقای مؤلفه های سرمایۀ روانشناختی در کارکنان می انجامد.
یافتۀ اصلی و هدف کلی پژوهش حاضر این است که رهبری اخلاقی و سکوت سازمانی با نقش میانجی سرمایۀ روانشناختی مدیران مدارس با یکدیگر رابطه دارند.