چکیده:
مرور مطالعات خشکسالی در جامعه عشایری نشان میدهد رفتار عشایر در مواجهه با خشکسالی تحت تاثیر نگرش آنها به این پدیده است. از اینرو، پژوهش حاضر به دنبال بررسی نگرش عشایر به پیامدهای اجتماعی خشکسالی و شناسایی سازههای موثر بر آن بود که از روش کمّی پیمایش استفاده شد. ابزار گردآوری دادهها، پرسشنامهای محقق ساخته بود که جامعه آماری آن را عشایر منطقه دریلا (200 خانوار) در شهرستان گچساران تشکیل دادند. حجم نمونه مورد پژوهش بر اساس جدول بارتلت و همکاران، 132 خانوار تعیین و به شیوه نمونهگیری تصادفی ساده با انتساب متناسب توزیع شد. روایی پرسشنامه با بهکارگیری پانلی از متخصصان مورد تایید قرار گرفت و پایایی آن نیز با انجام مطالعهای راهنما در خارج از جامعه آماری و محاسبه ضریب آلفای کرونباخ (73/ 0- 61/ 0) تایید شد. یافتهها نشان داد، نگرش عشایر نسبت به خشکسالی منفی است. آنها خشکسالی را پدیدهای ویرانگر، لیکن قابل کنترل ارزیابی نمودهاند. همچنین نتایج حاصل از تحلیل مسیر نشان داد، متغیر آگاهی نسبت به خشکسالی، بیشترین اثر مستقیم معنیدار و مثبت را بر نگرش عشایر نسبت به خشکسالی داشت. وضعیت مشابهی نیز برای متغیرهای تعداد دام و تعداد افراد خانوار مشاهده شد. این در حالی است که متغیرهای ظرفیت پروانه چرا و هنجار ذهنی هر دو اثر معنادار مستقیم لیکن منفی بر نگرش نسبت به خشکسالی داشتند. در پایان بر اساس یافتههای پژوهش، سرمایهگذاریهای حمایتی دولت با هدف گسترش فعالیتهای مزرعهمحور توصیه میگردد.
Reviewing drought literature among nomads revealed that, nomads’ copings mechanisms towards drought are affected by their attitude and perception of drought. Therefore, this survey study aims at investigating nomads’ attitude towards drought and analyzing its contributing factors. The main data gathering device was researcher made questionnaires which were fulfilled by face to face interviews conducted among 200 nomad households living at Derila region, Gach-saran County as the study population. Bartlett’s table was used to determine statistical sample size and 132 households were selected based on randomly quota sampling proce-dures. Face validity of questionnaires was confirmed by panel of experts and its internal consistency was- further assessed and confirmed by using Chronbach's alpha coeffi-cient growing out of a pilot study (0.61-0.73). Results re-vealed that nomads held negative attitude toward drought and viewed it as a destroyer and at the same time as control-lable phenomenon. Path analysis results showed that the most contribution to nomads' attitude was belonged to awareness towards drought by making direct and positive effect. Similar relations were also observed for number of livestock and household size factors, whereas the grazing capacity license and subjective norms had statistically nega-tive direct effect on attitude towards drought. Finally, the practical suggestions were focused on public investment in order to present and improve farm based extension pro-grams.
(
, 
, 
)
