طراحی الگوی اقتضایی دورکاری متناسب با فرهنگ‌های سازمانی، راه‌ حلی جهت ارتقا بهره‌وری؛ (مورد مطالعه: کارکنان و مدیران با سابقه اجرای دورکاری در بخش دولتی ایران) مقاله

مدل و نتایج پژوهش‌های پیشین متناسب با چهار نوع فرهنگ سازمان، چهار نوع دورکاری مفروض گردیده است. ازطریق مطالعه مبانی موضوع، ابعادی که در شکل‌گیری انواع دورکاری نقش دارند به مدل مفهومی تحقیق اضافه شد و با استفاده از فن دلفی تناسب آن‌ها با شرایط سازمان‌های ایران در طی دو مرحله از خبرگان عمل‌گرا وعلمی دورکاری مورد نظرسنجی قرار گرفت. برای تخصیص شاخص‌های انواع دورکاری، با استفاده از پرسش نامه از جامعه آماری مشتمل بر افراد باسابقه دورکاری، مدیران دورکار و جامعه علمی مرتبط با حوزه دورکاری، تشابه هریک از شاخص‌های ابعاد، با انواع فرهنگ‌سازمانی مورد قضاوت قرار گرفت و داده‌های تشابه به دست آمد. داده‌های به‌دست‌آمده با استفاده از فن مقیاس‌گذاری چند بعدی از طریق نرم‌افزار SPSS مورد تحلیل قرارگرفت که چهار نوع دورکاری با استفاده از ماتریس فاصله و تعیین مختصات هر یک از شاخص‌ها روی ابعاد زیر بنایی مدل ارزش‌های رقابتی (بعدکنترل- انعطاف و تمرکز بر درون-تمرکز بر بیرون سازمان) به دست آمد. جمع‌آوری داده‌ها با پرسش نامه و نمونه‌گیری از طریق گلوله برفی انجام شد. نتایج نشان داد فرهنگ‌سازمانی شیوه اجرای دورکاری را تحت تأثیر قرار می‌دهد و دورکاری یک سازه چند بعدی است که شکل دقیق اجرای آن بستگی به موقعیت دارد. این امر ضرورت اصلاحات دورکاری در نحوه اجرا به‌منظور بهره‌گیری از مزایای آن در سازمان‌های کشور از منظری بوم شناسانه را محرز می‌نماید.

اين محرک ها در چهار گروه قابل شناسايي هستند: الف )تغييرات در ساختارهاي سازماني : سازمان ها در حال جستجوي انعطافپذيري و شکستن قواعد هستند و شيوههاي جديدي از انجام کار را جستجو ميکنند، ب)موج فن آوري جديد:طي سي سال گذشته فن آوري هاي ارتباطي و اطلاعاتي در بسياري از تغييراتي که در محيط کار و جامعه رخ داده نقش محرک را ايفا نموده است و افزايش سريع قدرت رايانه ها و کاهش هزينه هاي آن براي مصرف کننده نهايي به طور گسترده در همه جا به چشم ميخورد يافته هاي تحقيقات انجام شده نشان داده است که فناوري اطلاعات و ارتباطات بر حمل و نقل ، امکانات اصول برنامه ريزي شهري ، توسعه فعاليت هاي برنامه ريزي ، مکان گزيني ادارات، ارتباطات بي سيمي و سيار، اثرات فضايي کار از راه دور و برنامه ريزي و مسکن گزيني اثرگذار است (حضرتي ليلان ، اکرم و خديوي ، اسداله ، ١٣٨٩،١٣٥)، ج) سياست هاي عمومي : دولت ها با مشاهده مزاياي اجتماعي و اقتصادي که کار از راه دور دارد به آن علاقه مند شده اند. Teleworking (به تصویر صفحه رجوع شود) جدول شماره ١- تعاريف دورکاري صاحب نظران سال تعاريف انجام فعاليت هاي مرتبط باکار در محيطي خارج از محل رسمي کار با نيلز 1994 استفاده از فن آوري هاي مبتني بر کامپيوتر دورکاري روشي براي سازمان دهي کاربر مبناي ايجاد انعطاف زماني و سهرابي 1382 مکاني در انجام کار، با استفاده از قابليت هاي فناوري اطلاعات است . (2015), Investigating Human Resource Activities Affecting Perceived Productivity of Teleworkers: Ministry of Cooperatives, Labor and Social Welfare. Human Resource Management Research at Imam Hossein University, 6(1), (In Persian).