تحلیل فضایی فقر اقتصادی در شهر قائمشهر مقاله

نویسنده: حسنعلی زاده، میلاد ؛ نیک پور، عامر ؛ لطفی، صدیقه ؛

پژوهش های نوین علوم جغرافیایی، معماری و شهرسازی بهار 1397، سال دوم - شماره 13 (‎22 صفحه - از 147 تا 168 )

کلیدواژه ها: تحلیل فضایی فقر اقتصادی پهنه های فقر شهر قائم‌شهر

چکیده:

بررسی وضعیت فقر در هر جامعه و آگاهی از آن اولین قدم در برنامه‌ریزی برای مبارزه با فقر و محرومیت است. هدف از این پژوهش تحلیل پراکنش فضایی شاخص‌ها و نماگرهای فقر اقتصادی در سطح بلوک‌های آماری شهر قائم‌شهر می‌باشد. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر روش توصیفی - تحلیلی می‌باشد. داده‌های مربوط به مبانی نظری تحقیق به شیوه‌ی کتابخانه‌ای و اسنادی تهیه شده و داده‌های خام پژوهش از بلوکک‌های آماری شهر قائمشهر استخراج شده است که بر اساس سرشماری سال ۰ مرکز آمار ایران تهیه شده است. برای بی مقیاس سازی شاخص ها از روش فازی در محیط نرم افزارExcel استفاده شده است. ابتدا ۱۲ شاخص فقر اقتصادی با روش فازی بی مقیاس می‌شوند و سپس در محیط نرم افزار Gis با روش لکه های داغ و خود همبستگی موران تحلیل فضایی می‌شوند. بر اساس نتایج روش لکه های داغ در قسمت هایی از شمال غرب» شمال» شرق و به ویژه جنوب شهر قائمشهر لکه‌های داغ بیشتری دیده می‌شود که مقادیر بالاتری از شاخص تلفیقی فقر اقتصادی را دارند. در قسمت‌های مرکزی» شمال غرب و جنوب شرق شهر قائمشهر نیز لکه‌های سرد بیشتری دیده می‌شود که مقادیر پایینتری از شاخص تلفیقی ففر اقتصادی را دارند. همچنین بر اساس پهنه بندی صورت گرفته ۴۶/۷ درصد جمعیت شهر قائمشهر فقیر و خیلی فقیر و ۲۰ درصد جمعیت آن مرفه و خیلی مرفه می باشند و ۳۳/۳ درصد جمعیت آن نیز در پهنه های متوسط قرار دارند. نتیجه روش خودهمبستگی موران نیز نشان می‌دهد که نحوه پراکنش مقادیر شاخص تلفیقی فقر اقتصادی دارای الگوی خوشه ای می باشد. پنابر این می‌توان بیان داشت که پهنه‌های فقیر و خیلی فقیر بیشتر در قسمت جنوبی شهر تمرکز دارند و همچنین در قسمت هایی از شمال, غرب و شرق شهر نیز مشاهده می شوند.

خلاصه ماشینی:

بر اساس نتایج روش لکه های داغ در قسمت هایی از شمال غرب، شمال، شرق و به ویژه جنوب شهر قائمشهر لکه‌های داغ بیشتری دیده می‌شود که مقادیر بالاتری از شاخص تلفیقی فقر اقتصادی را دارند. به تصویر صفحه مراجعه شود درصد بیکاری کل جوانی جمعیت و عرضه بیش از حد نیروی کار در ایران موجب تشکیل جامعه بیکار بزرگی شده است که تقریبا از پراکنش خاصی نیز برخوردار نیست و در تمام شهر از همه اقشار جامعه بیکار وجود دارد، معمولا فرصت‌های شغلی برای اقشار فقیر و محروم جامعه بسیار کم است، بنابراین انتظار می رود نرخ بیکاری در محلات فقیر بیشتر باشد. همانطور که در این شکل دیده می شود، در قسمت هایی از شمال غرب، شمال، شرق و به ویژه جنوب شهر قائمشهر لکه های داغ بیشتری دیده می‌شود که مقادیر بالاتری از شاخص تلفیقی فقر اقتصادی را دارند و خوشه های فضایی داغ را تشکیل داده اند. با توجه به اینکه شاخص موران برای شاخص تلفیقی فقر اقتصادی برابر 154153/0 شده است که مقدار آن مثبت و نزدیک به یک است و همچنین با توجه به اینکه سطح معناداری این شاخص 100 درصد می باشد و میزان خطای آن (p-value) صفر است، می توان بیان داشت که این شاخص به میزان خیلی زیادی دارای توزیع خوشه ای در سطح بلوک های آماری شهر قائمشهر می‌باشد. بررسی های این تحقیق در مورد فقر اقتصادی در شهر قائمشهر نشان می‌دهد که بر اساس نتایج روش لکه‌های داغ در قسمت هایی از شمال غرب، شمال، شرق و به ویژه جنوب شهر قائمشهر لکه های داغ بیشتری دیده می‌شود که مقادیر بالاتری از شاخص تلفیقی فقر اقتصادی را دارند و خوشه های فضایی داغ را تشکیل داده اند.

دریافت فایل ارجاع :
(پژوهیار, , , )

دانلود PDF
دانلود HTML

لینک کوتاه:

صفحه:

ورود / عضویت

برای مشاهده متن مقاله و یا دانلود آن لازم است وارد پایگاه شوید. در صورتی که عضو نیستید از قسمت عضویت اقدام فرمایید.

ورود