چکیده:
رشد و گسترش استفاده از فیسبوک فضایی را برای کنشگری زنان کُرد فراهم کرده است که به صورت تاریخی مجال چندانی برای کنشگری نداشتهاند. ما در این پژوهش به بررسی برساخت تعارضهای زنانگی در فیسبوک کُردی پرداختهایم. روش پژوهش مردمنگاری انتقادی مجازی است. دادههای پژوهش طیف گستردهای شامل مصاحبههای ساختنیافته، تصاویر، مشاهدة مشارکتی و غیرمشارکتی، یادداشتهای میدانی و... است که با روش نظریة مبنایی برساختی تحلیل شدهاند. یافتههای پژوهش بیانگر این است که زنان در فیسبوک کردی دو بعد اصلی از زنانگی را برساخت میکنند: نقد بستر ساختار مردسالارانه و ستایش کنشگری زنانه. نقد بستر ساختار مردسالارانه شامل سیاستزدایی از زنانگی، مالکیتزدایی از تن زنانه و بسترزدایی فرهنگی از زنانگی است و ستایش کنشگری زنانه شامل مقاومت زنانه، نمایش بهمثابة کنش، تقدیس رنج زنانه، سلبیشدن کنش و ستایش فردگرایی زنانه است. اما در این میان لایههای مختلفی از تعارضهای زنانگی برساخت پیدا کرده است که عموماً دربرگیرندة نمایش وضعیت ستمدیدگی زنان کرد و نمایش این وضعیت است. در فیسبوک کردی شاهد نمایش وضعیت ستمدیدگی هستیم و تلاش چندانی برای تفسیر وضعیت ستمدیدگی و ارائة راهکارهای رهاییبخشی از این وضعیت وجود ندارد.
خلاصه ماشینی:
یافته های پژوهش بیانگر این است که زنان در فیس بـوک کـردی دو بعـد اصلی از زنانگی را برساخت می کنند: نقد بستر و ساختار مردسالارانه و ستایش کنشگری زنانه .
این مجال هرچند محدودیت هایی دارد، فرصتی برای بازاندیشی در مورد زنـانگی ، کـه بـه صورت تاریخی تحت سیطرة ساختارهای فرهنگی ، سیاسی و اجتماعی جامعة کردی قرار داشته ، فراهم کرده است .
زنان کرد در فیس بوک عموما بر ایـن باورنـد کـه ناسیونالیسم کردی به کلیشه های جنسیتی در مورد زنـان آغشـته اسـت و تـوجهی بـه مسـئلة رهایی زنان از وضعیت رنج دیدگی و ستم دیدگی ندارد.
دو تن از زنان فعال در فضای فیس بوک در این زمینه چنین نوشته اند: وقتی حزبی که ادعا دارد یک حزب ناسیونالیستی است به صورت آشـکار بـه زنـان تـوهین می کند، باید ازشان پرسید آزادی را برای چه کسی می خواهید؟ برای مردان ؟!
درواقـع ، آنچه برای زنان کرد در فیس بوک اولویت دارد این است که ساختار مردسـالارانة کـردی را، کـه سبب شکل دهی به یک وضعیت ستم دیدگی در آن ها شده اسـت ، نقـد کننـد.
زنـان کـرد در فـیس بـوک بـه سـتایش عاملیت گرایی کنش های زنانه می پردازند و زنان را تشویق می کنند به دنبال نقش بازی کردن در جهان اجتماعی باشند و از وجود خودشان ابژه زدایی کنند، اما هیچ وقـت نمـی گوینـد کـه زنـان چگونه باید این کار را انجام بدهند.
Media, Culture & Society, 39(3), PP 408-422.
Women@ Internet: Creating new cultures in cyberspace.
[46] Middle East Internet Usage & Population Statistics.