چکیده:
تشدید ریسک اعتباری و افزایش حجم مطالبات معوق نظام بانکی در سالهای اخیر، باعث ایجاد بحران بالقوه در نظام بانکداری بدون ربای ج.ا.ا شده است. لازم است پیش از بروز و بالفعلشدن بحرانهای اجتماعی و اقتصادی در سطح کشور برای آن چارهاندیشی لازم صورت گیرد و راهکارهای متناسب با اقتضائات بومیکشور ارائه گردد. در این پژوهش مجموعه راهکارهای موجود در سیستم بانکی که جهت مواجهه با عوامل کلان مؤثر بر تشدید ریسک اعتباری استفاده میشوند، برشماری شده و سپس با راهکارهای پیشنهادی تکمیل گردیدند. در ادامه معیارهای مورد نیاز جهت مطلوب و کاربردیبودن یک راهکار در نظام بانکداری بدون ربای ج.ا.ا تبیین شده و تمامی این راهکارها با استفاده از روش تحلیلی توصیفی بر اساس معیارهای راهکار مطلوب، یعنی شرعیت و قانونیبودن و بازدارندگی و غیره مورد بررسی قرار گرفته و درنهایت بسته مدیریتی پیشنهادی جهت استفاده در نظام بانکی کشور که از نظر معیارهای فوق مورد تأیید مدیران عامل بانکهای کشور قرارگرفته است، ارائه شد؛ بهگونهایکه برای هر یک از عوامل کلان یک یا چند راهکار متناسب با ماهیت آن عامل ارائه شده است.
The intensification of credit risk and increasing the volume of non-performing loans of the banking system in recent years creates a potential crisis in the Islamic Republic of Iran’s riba-free banking system. before the occurrence and realization of social and economic crises in the country it is necessary to provide appropriate solutions of course، in accordance with the native requirements.
To achieve this goal، in this research، macro solutions and guidlins of exposure to credit risk in the banking system have been investigated and by some proposed solutions were completed. In following، the benchmarks for the optimal and appliable solutions in Iran’s riba-free banking system were explained. Then by means of descriptive method all of them based on the criteria for the optimal solution like: sharia compliance، legality، deterrence، etc were studied. Finally a management package proposed for macro factors in Iran’s banking system which in terms of above criteria have been approved by the CEO of the banks، Such that for any one of the factors one or more solutions appropriate to it’s nature is provided
خلاصه ماشینی:
توجه به موضوع ارائه راهکار مناسب و منطبق با اصول اسلامي حاکم بر بانکداري بدون ربا نيز از ضرورت بالايي برخوردار است ؛ چراکه برخي راه حل ها مانند جريمه تأخير با شبهه هاي شرعي مواجه اند و برخي ديگر مانند افزايش سرمايه بانک ها براي پرداخت تسهيلات از طريق افزايش پايه پولي و تزريق پول پرقدرت بانک مرکزي به بانک ها نيز نه تنها راه حلي مقطعي و گذراست ، بلکه به نوعي پاککردن صورت مسئله به حساب مي آيد و صدمات جبران ناپذيري را بر اقتصاد کشور وارد مي کند؛ بنابراين بايد راه کارهاي دقيقي براي اين مسئله ارائه گردد که اين امر ضرورت انجام اين پژوهش را بيشتر نشان مي دهند.
در صورت ايجاد بسترهاي لازم و اجراي پيمان هاي دو جانبه و چندجانبه پولي از نظر سرعت و سهولت بسيار مطلوب بوده و بسياري از مشکلات و محدوديت هاي ناشي از مبادلات ارزي را برطرف مي نمايد؛ همچنين به علت تسهيل مبادلات تجاري و افزايش ثبات اقتصادي و اعمال کنترل هاي خاص توسط بانک عامل داخلي و بانک عامل خارجي باعث تفکيک بهتر بين عوامل تأخير و همچنين کاهش انگيزه نکول و تشويق بازپرداخت به موقع تسهيلات مي گردد؛ چراکه گيرنده تسهيلات در صورت تخلف ادامه فعاليت اقتصادي خود را در سطح بين المللي در خطر مي بيند و از اين رهگذر جبران خسارت هاي احتمالي بانک نيز به جهت بازدارندگي بيشتر و همچنين مصونيت از نوسانات نرخ ارز به نحو بهتري صورت ميگيرد.