چکیده:
تحقق کامل بانکداری اسلامی، غایت مطلوب نظام بانکی ایران است که برکات اقتصادی و اجتماعی فراوانی خواهد داشت. این مهم تنها با تشخیص صحیح معضلات حال و آینده و تصمیمگیری هوشمندانه جهت رفع آنها محقق میشود. در این راستا آسیب‌شناسی قرض‌الحسنه یکی از مسائل قابل تأمل و دارای اولویت محسوب میشود. این پژوهش عوامل مؤثر بر کاهش سپردههای قرض‌الحسنه را به عنوان مسئله اصلی تحقیق، احصا، دستهبندی و اولویتگذاری میکند. بدین منظور چارچوب تحقیق در سه فاز اصلی شامل مطالعه و مصاحبه و تحلیل عوامل، طراحی شده است. در فاز نخست با بررسی پژوهشهای این حوزه، عوامل مؤثر شناسایی و پرسشنامه تحقیق تنظیم شد. در فاز دوم در مصاحبه با خبرگان این دلایل اعتبارسنجی و مهم‌ترین علل کاهش سهم سپردههای قرض‌الحسنه احصا گشت. در فاز سوم نتایج به‌دست‌آمده با استفاده از روش تحلیل اثرات متقابل (Cross Impact Analysis) و بر اساس نظر خبرگان تحلیل شد و به این ترتیب عوامل پیشران، سیاستی، خطرپذیر، شاخصها و عوامل بی‌تأثیر تفکیک شدند. بر اساس یافته‌های پژوهش، خلأهای قانونی، وجود تورم و پایین‌بودن سطح درآمد مردم، علل پیشران کاهش سهم سپردههای قرض‌الحسنه و رقابت بانکها برای افزایش سود سپردههای سرمایهگذاری و نبود اراده جدی برای گسترش قرض‌الحسنه از طرف مدیران بانکی نیز عوامل سیاستی مربوط به این مسئله میباشند.
The full realization of Islamic banking، is the favorable end of Iran's banking system which will have the economic benefits and non-economic of course، it's important unless with correct diagnosis of the problems of the present and future and wise decision to meet they will not be realized. In this regard pathology of loan issue is one of the notable issues and has priority. In this research we seek to factors affecting the loan issue based on the study of literature، expert opinion and the opinion of various sectors of society، to recognized، categorize and prioritize. For this purpose، at the beginning with study in the library and brainstorm with teachers، the conceptual framework of doing research in three main phases including research and interviews with experts، general questionnaires and surveys prioritized was designed. Based on this by examining the research associated with the loan and conduct interviews with experts، effective factors of identified and research questionnaire adjusted.The findings show that legal vacuum، inflation and low-income people، driving causes reducing the share of loan and Bank competition to increase investment interest and the lack of serious intention to extend loan from bank managers also are related political factors to this issue.
خلاصه ماشینی:
بر اساس يافته هاي پژوهش ، خلأهاي قانوني، وجود تورم و پايين بودن سطح درآمد مردم ، علل پيشران کاهش سهم سپرده هاي قرض الحسنه و رقابت بانک ها براي افزايش سود سـپرده هـاي سـرمايه گـذاري و نبـود اراده جدي براي گسترش قرض الحسنه از طرف مديران بانکي نيز عوامل سياستي مربوط به اين مسئله ميباشند.
جدول ٥: ماتريس اثرات متقابل عوامل کاهش سهم سپرده هاي قرض الحسنه ماتريس عوامل مؤثر بر کاهش سهم قرض الحسنه در نظام بانکي ١ ٢ ٣ ٤ ٥ ٦ ٧ ٨ ١- عدم اعتماد مردم به بانک ها به علت تخلف از پرداخت صحيح تسهيلات قرض الحسنه 1 1 2 P 0 1 0 ٢- وجود تورم و کاهش ارزش پول 1 1 1 2 2 3 P ٣- رقابت بانک ها براي افزايش سود سپرده هاي سرمايه گذاري 0 2 2 2 0 0 2 ٤- پايين بودن سطح درآمد سپرده گذاران 0 2 1 2 2 0 0 ٥- تغييرات فرهنگي و اعتقادي (مثل کاهش اعتقادات مذهبي و افزايش منفعت طلبي) 1 3 1 1 3 0 1 ٦- سقف و تنوع کم در تسهيلات قرض الحسنه 1 0 0 0 3 0 0 ٧- نبود اراده جدي براي گسترش قرض الحسنه از طرف مديران بانکي 2 3 1 0 1 0 2 ٨- خلأهاي قانوني (الزام و تشويق براي جذب قرض الحسنه ) ١ ١ ٢ ١ ٢ ٣ ٢ يافته هاي پژوهش در گام بعدي نتايج ماتريس تکميل شده فوق با استفاده از نرم افزار MicMac تحليل و اثرات مستقيم و غيرمستقيم عوامل مختلف بر يکديگر استخراج شد و به اين ترتيب عوامل پيشران ، سياستي، مخاطره آميز و شاخص ها از يکديگر تفکيک شدند.
(
, 
, 
)
