چکیده:
این پژوهش زبانشناختی درصدد آن است تا توانایی میزان درک و تولید جملههای مجهول در کودکان یکزبانه فارسیزبان را با این توانایی در کودکان دوزبانه آذری ـ فارسی زبان مورد مقایسه و بررسی قرار دهد. دستور نقش و ارجاع بهعنوان یکی از نظریههای ارتباطی- شناختی، چارچوب نظری مورد استفاده در این پژوهش است که بر پایه آن میتوان دو نوع مجهول، شامل مجهول اصلی و مجهول غیرشخصی، را در زبان فارسی شناسایی کرد. در این پژوهش، 18 کودک یکزبانه فارسیزبان 5 تا 7 ساله از نظر درک و تولید جملههای مجهول اصلی و غیرشخصی با 18 کودک دوزبانه آذری ـ فارسیزبان 5 تا 7 ساله مقایسه شدهاند. این کودکان بهطور تصادفی از مدارس شهرستانهای تهران و سراب انتخاب شدند. ارزیابی میزان درک و تولید ساخت مجهول بهکمک آزمونهای تصویری انجام شد و دادههای آزمونها توسط نرمافزار اس. پی. اس.اس نسخه 19 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. متغیر مستقل در این پژوهش چندزبانگی و سن، و متغیر وابسته، میزان درک و تولید جملههای مجهول است. نتایج بهدست آمده نشان میدهد که چندزبانگی و سن تاثیر معناداری بر روی درک و تولید جملههای مجهول اصلی و غیرشخصی ندارند.