چکیده:
در این پژوهش، به بررسی نقش ورزش در گسترش مناسبات بینالمللی جمهوری اسلامی ایران طی سالهای 1376-1392 پرداخته شده است. روش تحقیق مورد استفاده، تحلیلی- توصیفی بوده و اطلاعات مورد نیاز، با استفاده از مطالعات کتابخانهای و ابزار پرسشنامه محقق ساخته و مصاحبه گردآوری شده است. در بخش پرسشنامه، جامعه آماری شامل مدیران ورزشی، صاحبان کرسیهای بینالمللی ورزشی، ورزشکاران ملی و قهرمانان و کارشناسان ورزشی و بینالمللی و در بخش مصاحبه شامل مدیران ورزشی و صاحبان کرسیهای بینالمللی ورزشی بوده و روش نمونهگیری به صورت هدفمند و غیر احتمالی اعمال گردیده است. روایی صوری و محتوایی پرسشنامه محقق ساخته، مورد تایید قرار گرفته و همچنین برای بررسی پایایی پرسشنامه، بر اساس دادههای گردآوری شده از معیار آلفای کرونباخ استفاده شده است، مقدار ضریب آلفای کرونباخ برابر با 89/ 0 به دست آمده که نشان از پایایی مناسب پرسشنامه است. دادههای گردآوری شده از طریق پرسشنامه نیز توسط نرمافزار SPSS مورد پردازش قرار گرفت. همچنین از آزمون تی دو نمونهای استفاده شده است. مطالعات اولیه پیرامون مباحث نظری موضوع در حوزه ورزش، سیاست و روابط بین الملل در سطح کلان و نیز سیاست خارجی کشور طی این سالها صورت گرفته و سپس به بررسی نقش ورزش در عرصه روابط و مناسبات بینالمللی ایران(تفکیک شده در دوره 1376-1384 و 1384-1392) پرداخته شده است. یافتههای پژوهش نشاندهنده تاکید و توجه بیشتر به نقش ورزش در توسعه روابط دوستانه و گسترش همکاریها با سایر کشورها و سازمانهای بینالمللی در دوره اول مورد بحث(سالهای1376-1384) به دلیل نقش عوامل فرهنگی، قدرت نرم و تعامل در سیاست خارجی و توجه به ورزش به عنوان ابزاری در جهت ارتقای پرستیژ بینالمللی کشور با کسب موفقیتها و افتخارات در صحنههای ورزشی بینالمللی و نمایش قدرت در دوره دوم مورد بحث(سالهای 1384-1392) است.
خلاصه ماشینی:
یافتههای پژوهش در این پژوهش در بستر حاصل از مطالعات صورت گرفته در خصوص مباحث نظری و کلان در موضوع رابطه ورزش، سیاست و روابط بینالملل و همچنین سیاست خارجی ایران طی سالهای1376-1392، به طور ویژه به نقش ورزش در گسترش مناسبات بینالمللی ایران طی سالهای1376-1392 پرداخته شد و این موضوع در چارچوبهایی چون روابط با نهادها و سازمانهای بینالمللی فعال در حوزه ورزش از سوی نهاد دولتی متولی ورزش کشور، کمیته ملی المپیک و صاحبان کرسیهای بینالمللی ورزشی با تاکید بر سطح مشارکت، تاثیرگذاری و نقشآفرینی در مجامع بینالمللی و منطقهای ورزشی، تعاملات و همکاریهای ورزشی با سایر کشورها در چارچوب سیاست خارجی، حضور و نقشآفرینی در عرصههای رقابت ورزشی قارهای و بینالمللی، موفقیتها و توانمندیهای ورزشی در عرصه بینالملل، دیپلماسی ورزشی، کسب و ارتقای منزلت در عرصه جهانی و میزان کامیابی ورزش و دیپلماسی ورزشی در دستیابی به برخی اهداف سیاست خارجی در دورههای 1376-1384 و 1384-1392 مورد مطالعه و بررسی قرار گرفت و موارد و مصادیق هر یک با بهرهگیری از روشهای کتابخانهای، مصاحبه و پرسشنامه گردآوری و به تفکیک طبقهبندی گردید.
به سخن دیگر، در این دوره به نقشآفرینی ورزش در عرصه بینالملل و برقراری مناسبات و روابط دوستانه با برخی کشورهای مورد نظر و نیز تاثیرات آن در حوزه سیاست خارجی و تامین اهداف و منافع تعریف شده در این حیطه توجه میشد، اما این امر عمدتا برای توسعه و گسترش همکاریها و روابط دوستانه نبود، بلکه بیشتر معطوف به کسب و ارتقای پرستیژ کشور در عرصه بینالمللی به واسطه کسب مقام و عناوین برتر ورزشی، نمایش قدرت در سطح بینالمللی و همچنین نشان دادن غلبه بر مشکلات ناشی از تحریمهای بینالمللی بود؛ به صورتی که موفقیت و پیروزی ایران در صحنههای ورزشی بینالمللی میتوانست نشاندهنده قدرت کشور و عدم تاثیر تحریمهای بینالمللی باشد.