چکیده:
ورزش، تفریح و سرگرمی سالم که جسم و عقل را نشاط میبخشد، از اصول ضروری در زندگی انسانها هستند و ازآنجاکه اسلام دین فطرت است این تمایل را به رسمیت شناخته و آن را تأیید و تحکیم نموده است اما هنوز این مفهوم و مصادیق آن در قالب یک الگوی علمی ارائه نشده است. حالآنکه امروزه ورزش یکی از اموری است که بهعناوینمختلف در جهان مطرحشده و گروه زیادی به اشکال گوناگون با آن سروکار دارند. این تحقیق با الگو قرار دادن قرآن بهعنوان راهنمای عملی زندگی، به بررسی آیههای قرآن درزمینهی ورزش و تقویت قوای جسمانی پرداخته است. هدف از این تحقیق، بررسی سه سؤال اساسی چرایی؛ چیستی و چگونگی تربیتبدنی و تقویت قوای جسمانی از دریچه قرآن و ارائه یک الگوی جامع در این زمینه است. در این تحقیق که یک پژوهش بنیادی از نوع توصیفی – اکتشافی است، برای بررسی الگوی تربیتبدنی و تقویت قوای جسمانی از روش تحلیل مضمون استفاده شد. برای گردآوری و شناسایی مضامین مرتبط با ورزش نخست مبانی نظری صاحبنظران بررسی شد، سپس با مطالعه کامل قرآن کریم، مضمونهای مرتبط استخراج و کدگذاری گردید. نتایج تحقیق نشان داد که در اسلام آن تقویت قوای جسمانی ارزشمند است که در جهت تقرب به خداوند و رضای الهی باشد و با ویژگیهایی نظیر ایمان، امانتداری، علم، عقل و تقوا همراه باشد. الگوی بهدستآمده دارای سه مضمون غالب، 7 مضمون فراگیر، 18 مضمون سازمان دهنده و 50 مضمون پایه بود. روابط میان این مضمونها نیز در قالب یک الگو ارائه شد.
خلاصه ماشینی:
در این مطالعه که پژوهشی بنیادی ازنوع توصیفی– اکتشافی است، برای بررسی الگوی تربیتبدنی و تقویت قوای جسمانی از روش تحلیل مضمون استفاده شد.
در این کتاب بزرگ و بینقص- که کلام خالق انسان و تمام هستی است- آیاتی وجود دارند که بر اهمیت ورزش و نیرومندسازی جسم درکنار تقویت روح و بعد عملی دلالت دارند؛ بنابراین، در این پژوهش تلاش شده است با تحلیل مضمون این آیات به جایگاه ورزش در قرآن پی ببریم و فلسفه و هدف تربیت جسم را کشف کنیم.
این الگو دارای سه بعد چرایی، چیستی و چگونگی تربیتبدنی و تقویت قوای جسمانی از دیدگاه قرآن کریم است.
شکل 1- شبکة مضمونهای مرتبط با بعد چرایی تربیتبدنی و تقویت قوای جسمانی از منظر قرآن کریم تحرک و فعالیت بدنی از ضروریات زندگی بشر و لازمة رشد و سلامتی است؛ زیرا، انسان از زمانی که قدرت فعالیت و تحرک پیدا میکند، با هدایت تکوینی که خدا در نهاد او قرار داده است حرکت و دستوپازدن را آغاز میکند و تا پایان عمر هرچه تحرک و فعالیت منظم داشته باشد، از رشد و سلامتی بهتر نیز برخوردار خواهد بود و هرچه فعالیت او کمتر شود، بههماناندازه رشد و سلامتیاش درمعرض آسیب قرار خواهد گرفت.
نتیجة تحلیل مضمونهای استخراجشده از قرآن کریم دربارة چیستی تربیتبدنی و تقویت قوای جسمانی درقالب شبکة مضمونها، در شکل شمارة دو نشان دادهشده است.
جدول 6- مضمونهای مرتبط با اصول تربیتبدنی و تربیتبدنی مطلوب {مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} بحث و نتیجهگیری هدف از انجام پژوهش حاضر، بیان جایگاه و اهمیت تربیتبدنی و تقویت قوای جسمانی ازنظر قرآن بود.