چکیده:
تأمین منابع مالی مورد نیاز بنگاههای اقتصادی همواره دغدغه مهمی برای فعالان اقتصادی و دولتها بهشمار میرود؛ در شرایط رکودی معمولاً بنگاهها نمیتوانند مطالبات خود را بهصورت نقدی دریافت کنند؛ در این شرایط مشکل نقدینگی بنگاه میتواند منجربه توقف فعالیتها و کاهش اشتغال و رشد اقتصادی شود. مسأله موردبررسی در این مقاله ایجاد نهادهای تخصصی کارآمد برای تنزیل انواع مطالبات در کشور است. در این پژوهش با در نظر گرفتن خرید دِین، به طراحی نهاد تخصصی تنزیلکننده مطالبات «صندوق سرمایهگذاری خرید دین سازگار با فقه امامیه» پرداختهایم. باتوجه به گسترش روزافزون معاملات مدتدار در شرایط رکودی، نیاز به تنزیل انواع مطالبات و حجم قابلتوجه تنزیل در سایر کشورها، انجام پژوهش برای ایجاد اینگونه نهادها ضرورت دارد. روش این پژوهش، توصیفی- تحلیلی بوده و ابزار گردآوری اطلاعات، مطالعات کتابخانهای و پرسشنامه است؛ بدینصورت که ابتدا با استفاده از مطالعات کتابخانهای، نهادهای وصول مطالبات موردبررسی قرارگرفته و مفاهیم مرتبط با آن را شرح میدهیم، سپس بهموضوع صندوق سرمایهگذاری خرید دین پرداخته و این صندوق را نیز توضیح میدهیم. جهت مطالعات فقهی نیز از روش تطبیق نظرات فقهای امامیه راجع به مبحث دین و خرید دین با ارکان و روابط صندوق استفادهشده است و برای اعتبارسنجی مدل عملیاتی، پرسشنامهای طراحی شد و نظرات خبرگان در این خصوص جمعآوری گردید. با توجه به نتایج حاصله حدود 80 درصد از خبرگان با پیشنهادها و راهکارهای محقق کاملاً موافق یا موافق هستند.
خلاصه ماشینی:
موسویان ، نظرپور و خزائی (١٣٩٠) در مقاله ای با عنوان «امکان سـنجی فقهی طراحی اسناد خزانه اسلامی در بازارهای مالی اسلامی»، با استفاده از روش تـوصیفی تـحلیلی، انواع اوراق خزانه اسلامی را از جهت انطباق با موازین شرعی بررسی نموده و سرانجام نشان داده است درصورتیکه دیون دولت به بانک ها، شرکت ها و مؤسسه های خصوصی و عمومی، ناشی از خرید کالاها و خدمات واقعی باشد، خریدوفروش آنها براساس دیدگاه اکـثر مـذاهب اسلامی و قوانین ایران مجاز بوده و میتوان بر پایه آنها اسناد خزانه اسلامی منتشر کرد.
٦. ارائه مدل عملیاتی صندوق سرمایه گذاری خرید دین صندوق سرمایه گذاری خرید دین ، در راستای تسهیل اجرای سیاست های کلی اصل ٤٤ قانون اساسی با أخذ مجوز تأسیس و فعالیت از سازمان بورس و اوراق بهادار (بند ٢١ ماده ١ قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران )، میتواند با جمع آوری وجوه از سرمایه گذاران و صدور واحد سرمایه گذاری برای آنان به تجهیز منابع پرداخته و سپس این وجوه را صرف خرید دیون مختلف مطابق شرایط و حدنصاب های مندرج در امیدنامه خود نماید.
درصورتی که مطالبات تضمین شده توسط این ضامن در سررسید پرداخت نشود، پس از اعلام مدیر صندوق ، ضامن وصول مطالبات موظف است ظرف یک روز کاری معادل مبلغ اسمی مطالبات نکول شده را به حساب صندوق واریز نموده و اسناد مطالبات یا قرارداد تنزیلی که بین صندوق و متقاضی تنزیل وجود دارد از مدیر صندوق دریافت کرده و نسبت به وصول مطالبات از طریق اقدامات قانونی اقدام نماید (اساسنامه صندوق های سرمایه گذاری، سازمان بورس و اوراق بهادار).