چکیده:
در این پژوهش، پهنه بندی داده های فرآورده ی تبخیر-تعرق پتانسیلاستان با هدف شناسایی پهنه های اقلیمی از نظر تبخیر-تعرق پتانسیل و بررسی تغییرات مکانی و زمانی آن در هر پهنه انجام شده است. برای تحقق این هدف از داده های فرآورده ی دورسنجی MOD16A2 سنجنده ی مودیس در فواصل زمانی 8 روزانه در بازه ی زمانی 2014-2000 استفاده گردید. جهت پهنه بندی استان از نظر میانگین بلندمدت تبخیر-تعرق پتانسیل در مقیاس 8 روزانه، پایگاه داده ای با آرایه ای به ابعاد 46 × 388 × 321 تولید شد. خوشه بندی تبخیر-تعرق پتانسیل به منظور تعیین پهنه های تبخیر-تعرق پتانسیل استان به روش وارد روی داده های 8 روزانه انجام شد. نخست استان به دو پهنه ی تبخیر-تعرق پتانسیلیک و دو تقسیم شد که خوشه بندی مجدد آن ها چهار پهنه در گستره ی استان نمایان ساخت. نتایج پژوهش ضمن نشان دادن تغییرات مکانی تبخیر-تعرق پتانسیلاستان، منعکس کننده ی تغییرات آندر چهار پهنه ی همگن تبخیر-تعرق پتانسیل می باشد. از این رو در مدیریت منابع آب در چهار پهنه ی همگن می تواند نقش قابل توجهی داشته باشد.
خلاصه ماشینی:
ولي پور (٢٠١٥: ٢٦٧) به پهنه بندي ETp در استان هاي مختلف کشور از معادله ي فائو پنمن مانتيث يعني واليانتز٥ (RS, T, RH, U)، استفاده کرده و نشان داده اند که اين معادله ها براي بررسي پهنه بندي و تغييرات زماني و مکاني ETp در ايران مناسب هستند.
مرادي و همکاران (١٣٩٤: ٣٩) ETp روزانه را به روش پنمن مانتيث فائو در چهار ايستگاه زنجان محاسبه کرده و با نتايج حاصله از فرآورده ي ETp سنجنده ي موديس مورد مقايسه 1 6 Mu 7 Sun 8 Jia 9 Kathryn 10 Marini قرار داده و نشان دادند که فرآورده ي ماهواره اي تبخير-تعرق پتانسيل ميتواند جايگزين مناسبي براي برآورد تبخير-تعرق و اجتناب از محاسبه هاي پيچيده در مناطق فاقد آمار باشد.
در اين پژوهش سعي شده است با انجام تحليل خوشه اي بر روي داده هاي رقومي ETp ٨ روزانه به عنوان فرآورده ي ماهواره اي، تمام گستره ي استان آذربايجان شرقي از نظر ميانگين بلندمدت ETp با تفکيک ١ × ١ کيلومتر، پهنه بندي گردد تا چشم انداز مناسبي از تغييرات مکاني فرا سنج يادشده در هر پهنه ارائه گردد.
داده ها و روش ها در اين پژوهش براي پهنه بندي ETp استان آذربايجان شرقي، از داده هاي فرآورده ي دورسنجي MODA١٦٢ در فواصل زماني ٨ روزانه در بازه ي زماني ٢٠١٤-٢٠٠٠ استفاده شده است (شکل ١).
/ مأخذ: نگارنده شکل ٣: فلوچارت پهنه بندي ETp استان يافته ها برآورد ميانگين بلندمدت ETp ٨ روزانه بررسي توزيع مکاني ETp ٨ روزانه در استان مورد مطالعه نشان داد که ميانگين بلندمدت فرا سنج يادشده بر روي ١٢٤٥٤٨ياخته برابر با ٤/٣ ميليمتر در روز است (شکل ٤)؛ که اين مقدار در سال حدود ١٥٧٥ ميليمتر ميشود.