چکیده:
هدف پژوهش حاضر، بررسی و ارزیابی میزان آسیب پذیری کاربری های ناحیه یک شهر یاسوج در برابر بحرانهای احتمالی از منظر پدافند غیرعامل و شناسایی پیشران های شگفتانگیز در کاهش خسارات جانی و مالی ناشی از بحران های انسانی میباشد. در این راستا جهت تجزیه و تحلیل دادهها و اطلاعات پژوهش، از نرمافزار تحلیلگر فضایی ARC GIS ، Auto CAD و نرمافزار آینده پژوهی MICMAC و مدل های آماری تحلیل اثرات متقاطع و IHWP استفاده گردیده است. نتایج حاصل از پژوهش نشان میدهد، در مجموع 89/5 درصد از کاربریها با میزان 118893 مترمربع و وزن (151/0 – 099/0) دارای درجه آسیب پذیری بسیار کم، 35/25 درصد از کاربری ها با وزن (179/0-151/0) دارای آسیب پذیری کم، 94/28 درصد از کاربریها با مقدار مساحت (551018 متر مربع) و با اوزان (235/0-204/0) دارای درجه آسیب پذیری زیاد، 36/9 درصد از کاربری ها با مساحت (131314 متر مربع) داری درجه آسیب پذیری بسیار زیادی هستند. و به طور کلی نزدیک به 40 درصد از کاربری ها در برابر شاخصهای آسیب پذیری پدافند غیرعامل و بحرانهای انسانی، آسیبپذیر هستند. همچنین یافتههای پژوهش نشان داد که پیشرانهای هدف عبارتند از؛ مصالح ضعیف ابنیه و کیفیت پایان ابنیه، عدم استفاده از متخصصان و نخبگان درحوزهی مدیریت شهر، عدم توجه به اصول پدافند غیر عامل درساخت و طراحی ساختمان ها، نبود ساختمانهای امن و پناهگاههای مناسب در شهر و عدم توجه به مسئله پدافند غیرعامل در طرحها و برنامهریزی های شهری جزء متغیرهای ورودی بوده و بیشترین شدت خالص تأثیرگذاری را دارند. همچنین پیشران مصالح ضعیف ابنیه و کیفیت پایان ابنیه با خالص اثرگذاری 25/0درصد، دارای بیشترین شدت اثرگذاری مستقیم و تراکم بالای جمعیتی و ساختمانی با خالص اثرگذاری غیرمستقیم 20/0 درصد، دارای بیشترین شدت اثرگذاری غیرمستقیم هستند.
خلاصه ماشینی:
همچنین یافته های پژوهش نشان داد که پیشران های هدف عبارتند از؛ مصالح ضعیف ابنیه و کیفیت پایان ابنیه ، عدم استفاده از متخصصان و نخبگان درحوزه ی مدیریت شهر، عدم توجه به اصول پدافند غیر عامل درساخت و طراحی ساختمان ها، نبود ساختمان های امن و پناهگاه های مناسب در شهر و عدم توجه به مسئله پدافند غیرعامل در طرح ها و برنامه ریزی های شهری جزء متغیرهای ورودی بوده و بیشترین شدت خالص تأثیرگذاری را دارند.
این پژوهش ، با رویکرد آینده نگاری، به شناسایی مهم ترین عوامل مؤثر و بررسی میزان و چگـونگی تأثیرگـذاری این عوامل بر یکدیگر و بر وضعیت آینده پدافند غیرعامل در حوزه کاربری های ناحیه ١ شهر یاسوج می پـردازد؛ کـه در واقـع زمینـه تـدوین سناریوها در مراحل بعدی و همچنین تدوین راهبردها، برنامه ریزی و سیاستگذاری برای رسیدن به سناریوهای مطلوب را فراهم و زمینـه سـاز کاهش آسیب پذیری جانی و مالی شهروندان را فراهم خواهد کرد.
یافته های پژوهش نشان داد که پیشران های کلیدی مؤثر در کاهش آسیب پذیری کالبدی و خسارات جانی و مالی در ناحیه ١ شهر یاسوج در برابر بحران های انسانی عبارتند از؛ مصالح ضعیف ابنیه و کیفیت پایان ابنیه ، عدم استفاده از متخصصان و نخبگان درحوزه ی مدیریت شهر، عدم توجه به اصول پدافند غیرعامل در ساخت و طراحی ساختمان ها، نبود ساختمان های امن و پناهگاه های مناسب در شهر و عدم توجه به مسئله پدافند غیرعامل در طرح ها و برنامه ریزیهای شهری.