چکیده:
رشد مصرف انرژی در جهان به ویژه تقاضای فزاینده سوخت‌های فسیلی از یک سو و توجه به ملاحظات زیست محیطی از سوی دیگر، چشم انداز افزایش قابل ملاحظه ای را برای تقاضای گاز طبیعی ایجاد کرده است. وجود شرایط ویژه در صنعت گاز کشور ما نظیر در اختیار داشتن بزرگترین ذخایر گازی جهان، موقعیت ژئوپلتیکی ممتاز، دسترسی به آب‌های آزاد و زیرساختهای لازم در خطوط انتقال و ایجاد زیرساختهای ذخیره‌سازی گاز طبیعی دارای مزایای بالفعل و بالقوه فراوانی است. از این رو، با بهره گیری از این مزایا می‌توانیم با هدف گذاری و اقدامات مناسب در راستای توسعه تجارت منطقه ای و جهانی گاز، به نقش آفرینی در بازار گاز بپردازیم. تحقق این هدف، میتواند به ارتقای جایگاه بین‌المللی کشور در مناسبات سیاسی و اقتصادی منجر گردد. برای بررسی موارد فوق الذکر، در این تحقیق به امکان‌سنجی ایجاد هاب گازی در کشور با استفاده از رویکرد SWOT پرداخته شده است. لذا ضمن جمع آوری نقاط قوت، ضعف، فرصت‌ها و تهدیدهای صنعت گاز ایران، این موارد را در قالب ماتریس SWOT تحلیل نموده ایم. در مرحله پایانی، بهترین استراتژی‌ها که شامل استراتژی‌های SO، WO،ST و WT می‌باشد در ارتباط با صنعت گاز ایران برای تبدیل شدن به هاب گازی در منطقه گردآوری شده است. بر اساس نتایج به دست آمده، امکان ایجاد هاب گازی در ایران وجود دارد اما دستیابی به این هدف برای سال‌های پیش رو با توجه به نقاط ضعف داخلی و تهدیدهای بین‌المللی بعید به نظر میرسد.
The global growth in energy consumption especially in fossil fuels together with environmental considerations has produced a prospect of considerable increase in the demand for natural gas. The particular conditions prevailing the Iranian gas industry such as the existence of the World largest gas reservoir, the excellent geopolitical location, the access to the free seas and the availability of necessary infrastructures for pipelines as well as natural gas storage offers actual and potential advantages towards this objective, accordingly by benefiting these advantages, we can define the objectives and formulating appropriate actions towards promoting regional and global gas trade, perform an active role in the gas market. The realization of this objective may contribute towards advancing the international status of Iran in political and economic relations.For study the aforementioned topics, the feasibility study of establishing gas-trading hub in Iran is carried out with using SWOT approach. By focusing on the strengths, weaknesses, opportunities and threats in the Iranian gas industry, these points are examined within the SWOT matrix. Finally, the best strategies involving SO, WO, ST and WT strategies are analyzed regarding the transformation of Iranian gas industry into gas-trading hub in the region. The results show that the establishment of gas-trading hub in Iran is possible, although the domestic shortcomings and the international threats, the possibility of achieving this objective in the foreseeable future is rather weak.
خلاصه ماشینی:
امکان سنجی تشکیل هاب گازی در ایران با استفاده از رویکرد SWOT 1 طاهره رضایی 2 عاطفه تکیف 3 عبدالرسول قاسمی تاریخ دریافت :١٣٩٦/٠٧/٠٢ تاریخ پذیرش :١٣٩٧/٠٦/٢٠ چکیده : رشد مصرف انرژی در جهان به ویژه تقاضای فزاینده سوخت های فسیلی از یک سو و توجه به ملاحظات زیست محیطی از سوی دیگر، چشم انداز افزایش قابل ملاحظه ای را برای تقاضای گاز طبیعی ایجاد کرده است .
بر اساس نتایج به دست آمده ، امکان ایجاد هاب گازی در ایران وجود دارد اما دستیابی به این هدف برای سال های پیش رو با توجه به نقاط ضعف داخلی و تهدیدهای بین المللی بعید به نظر میرسد.
از این رو ایران نیز به دلیل داشتن بزرگترین ذخایر گازی، مجهزترین خطوط لوله انتقال گاز در بین کشورهای منطقه ، موقعیت جغرافیایی ممتاز در منطقه که میتواند در مسیر ترانزیت گاز باشد و می تواند گاز را از شمالیترین به جنوبیترین و از غربیترین به شرقیترین مکان در منطقه انتقال دهد؛ امکان ایجاد هاب گازی برای دستیابی به مزایای آن به ویژه تبدیل شدن به قیمت گذار گاز در منطقه وجود دارد.
به همین دلایل در این مقاله امکان سنجی تشکیل هاب گازیایران در منطقه با استفاده از رویکرد SWOT با بررسی نقاط قوت و نقاط ضعف داخلی و فرصت ها و تهدیدهای خارجی و محیطی صنعت گاز ایران مورد تحقیق قرار گرفته است .
همچنین با استفاده از یافته های پژوهش مشخص شد که امکان ایجاد هاب گازی در ایران با توجه به شرایط موجود صنعت گاز برای داشتن نقاط قوت و فرصت ها، وجود دارد.
(
, 
, 
)
