چکیده:
این پژوهش با توجه به اهمیت رویکردهای حاکم بر سیاست خارجی عربستان سعودی در قبال سیاست و منافع منطقهای ج.ا.ایران، بر آن است تا از دیدگاه «واقعگرایی تهاجمی»به تحلیل علل یا عوامل دخیل در سیاست خارجی جدید عربستان سعودی در قبال سیاستها و منافع منطقهای ج.ا.ایران بپردازد. در همین راستا ابتدا تلاش گردیده زمینههای ژئوپلیتیکی تعارض دو کشور در ساختار قدرت منطقهای در حوزههای ژئواستراتژیک، ژئواکونومیک و ژئوکالچر مورد بررسی و ارزیابی قرار گیرد. از دیدگاه این تحقیق (که فرضیات آن بهصورت میدانی و با استفاده از روش آماری از تعداد 45 نفر از استادان دانشگاه و پژوهشگران مرتبط با موضوع در رشتههای روابط بینالملل، علوم سیاسی، جغرافیای سیاسی، مطالعات منطقهای و مدیریت راهبردی مورد ارزیابی قرار گرفته)، زمینههای ژئوپلیتیکی تعارض عربستان سعودی با ج.ا.ایران: 1. راهبردی (رقابت بر سر حوزۀ نفود و همپیمان منطقهای در حوزههای هلال خصیب، خلیج فارس و منطقۀ خلیج عدن و دریای سرخ) (اولویت اول)؛ 2. ژئوکالچری (اختلافات قومی مذهبی: عربی - ایرانی، شیعه - سنی)، (اولویت دوم) و 3. ژئواکونومیکی (بازار جهانی نفت و سازمان اوپک)، (اولویت سوم) میباشند و دلیل روی آوردن عربستان سعودی به سیاست خارجی ستیزهجویانهدر مقابل ج.ا.ایران را باید در عواملی مانند: 1. هرج و مرج منطقهای؛ 2. عدم اطمینان در مورد نیتها و مقاصد رقیب منطقهای عربستان (یعنی ج.ا.ایران، در مباحث برنامۀ هستهای و سیاستهای منطقهای) و 3. برآورد مثبت حاکمان این کشور از توانمندیهای خود (قدرت و پشتوانۀ اقتصادی، تجهیزات و توانمندیهای نظامی و توانایی سیاسی برای ائتلاف سازی)، برای مقابله با ج.ا.ایران جستجو نمود.
Given the importance of the Saudi foreign policy towards Iran's regional policy and interests, the study seeks to analyze the causes or factors involved in the new foreign policy of Saudi Arabia in terms of the policy of "aggressive realism" And regional interests of Iran. In the same vein, the geopolitical fields of the conflict between the two countries in the regional power structure in geostrategic, geo-economical and geochemistry areas have been investigated. From the perspective of this research (whose hypothesis was field-tested and using a statistical method of 45 university professors and related researchers in the fields of international relations, political science, geography, regional studies, and strategic management The geopolitical fields of the Saudi conflict with JA Iran: 1. Strategic (Competition over the field of penetration and regional ally in the areas of the Crescent Crescent, the Persian Gulf and the Gulf of Aden and the Red Sea) (First Priority), 2- Geocalcari (Ethnic Religious Differences: Arabic-Persian, Shiite-Sunni) (Second Priority) and 3- Geo-Kenomic (World Oil and Machinery Market Mine Opec) (third priority), and the reason for Saudi Arabia to engage in hostile foreign policy vis-a-vis Iran must be: 1) regional chaos; 2) uncertainty about the intentions and intentions of the regional rival of Saudi Arabia. (I.e. Iran, in the discussions of the nuclear program and regional policies); and (3) the positive perception of its rulers of their capabilities (power and economic backing, military equipment and capabilities, and political ability for coalition) to deal with c. Iran searched.
خلاصه ماشینی:
(مهدیان ، ١٣٩١: ٢٨) طرفداران نظریه واقع گرایی تهاجمی معتقدند که وجود هرج و مرج [در یک منطقه ]، دولت ها را وادار میکند تا قدرت نسبی خود را به حداکثر برسانند؛ زیرا امنیت و بقـا در درون نظام بین الملل هیچ گاه قطعی نیست و دولـت هـا مـیکوشـند قـدرت خـود را بـه حداکثر برسانند.
هر چند که با سقوط حکومت افغانستان و سپس رخداد انقلاب اسلامی ایـران در سال ١٣٥٧، بهره گیری از این متغیر در سیاست خـارجی آن تشـدید شـد؛ امـا تحـولات عراق و سپس تحولات در کشورهای عربی در سال هـای اخیـر (بـه ویـژه در بحـرین و یمن ) باعث گردیده تا عربستان سعودی برای یـافتن دسـت آویـزی جهـت موفقیـت در داخل و خارج کشور به مداخله در کشورهای اسلامی و نیز سرکوب شیعیان در منـاطق مختلف شبه جزیره عربستان و دیگر کشورهای منطقه بپردازد.
واقع گرایی تهاجمی و سیاست خارجی ستیزه جویانۀ عربستان بر اساس مفروض های رویکـرد واقـع گرایـی تهـاجمی عربسـتان سـعودی در بسـتر زمینه های رقابت آمیز ژئوپلیتیک یاد شده به دلایل : هرج و مرج و ناآرامی در منطقه ، عدم اطمینان عربستان در مورد نیت ها و مقاصد رقیب منطقه ای (ج .
ا. ایران که حضور نظامی ایالات متحده در منطقه و پایگاه های نظـامی این کشور در داخل خاک کشورهای منطقۀ خلیج فارس را ناشی از رویکرد واقـع گرایـی تهاجمی ایالات متحده و اقدامی در راستای افـزایش قـدرت نسـبی آن کشـور ارزیـابی مینماید، و از آنجا که مطابق اصل خودیاری کشورها نمیتواند برای حفـظ بقـا، متکـی به دولت های دیگر باشد، به منظور تضمین امنیت خود ناگزیر از افـزایش قـدرت نسـبی برای مقابله با حملات احتمالی است .