چکیده:
فرآیندهای واجی، مانند واکدارشدگی و واکرفتگی، که در گفتار کودک رخ میدهد، یکی از عوامل اصلی متمایز کنندهی گفتار کودک و بزرگسال است. مطالعهی حاضر به بررسی و مقایسهی خطاهای ناشی از فرآیندهای واکدارشدگی و واکرفتگی در کودکان فارسیزبان با رشد واجی عادی و با اختلال واجی میپردازد. همچنین، این تحقیق خطاهای واکدارشدگی و واکرفتگی کودکان فارسیزبان عادی را با خطاهای کودکانی که به زبانهای دیگر سخن میگویند، مقایسه میکند. پنج کودک با رشد واجی عادی (2 تا 4 سال) و پنج کودک با اختلال واجی (4 تا 6 سال) در این مطالعه مقطعی شرکت کردند. کودکان عادی از مهدکودکها و کودکان با اختلال از کلینیکهای گفتار درمانی به روش نمونهگیری تصادفی ساده انتخاب شدند. خطاهای واکدارشدگی و واکرفتگی کودکان با استفاده از آزمون «نامگذاری تصویر» که شامل 133 تصویر بود، گردآوری شد. نتایج یافتهها نشان داد که در هر دو گروه از کودکان خطاهای واکرفتگی بیشتر از خطاهای واکدارشدگی است. همچنین، فرآیند واکدارشدگی در آغاز و میان واژه در هر دو گروه دیده شده است؛ اما فرآیندهای واکرفتگی در میان واژه و واکدارشدگی در پایان واژه فقط در کودکان با اختلال واجی ملاحظه شده است. تحلیل نتایج در چارچوب نظریهی بهینگی نشان داد که تفاوتهای موجود در فرآیندهای واکدارشدگی و واکرفتگی بین کودکان با رشد واجی عادی و با اختلال واجی، بهدلیل ردهبندی متفاوت محدودیتهای وفاداری و نشانداری در دستور زیر بنایی آنان است. همچنین شباهتهایی در فرآیندهای واکدارشدگی و واکرفتگی بین کودکان فارسی زبان و کودکانی که به دیگر زبانها سخن میگویند نیز دیده شده است.
خلاصه ماشینی:
تحليل نتايج در چارچوب نظريه ي بهينگي نشان داد که تفاوت هاي موجود در فرآيندهاي واکدارشدگي و واکرفتگي بين کودکان با رشد واجي عادي و با اختلال واجي، به دليل رده بندي متفاوت محدوديت هاي وفاداري و نشان داري در دستور زير بنايي آنان است .
با توجه به اين موضوع ، پژوهش حاضر فرآيندهاي واجي واکدارشدگي و واکرفتگي کودکان فارسي زبان با رشد واجي عادي و با اختلال را که تاکنون نيز مطالعه نشده است ، مورد بررسي قرار ميدهد.
g. Gonet( 2012; Sieczkowska, Möbius & Dogil, 2010(.
مطالعه ي زبان بزرگسالان نشان داده است که تحولات آوايي که منجر به ظهور واکدارشدگي گرفته ها در ميان واژه شده اند، از دو نوع اساسي ميباشند: همگوني با همخوان واکدار مجاور يا کاهش حرکات توليدي ٢ و تضعيف در بافت هاي بين واکه اي، به خصوص در آواي آغازين هجاهاي بدون تکيه که يک محيط نرم ٣ است ;٢٠١١ ,Chappell ;٢٠٠٤ ,Blevins( )٢٠٠١ Lavoie ;٢٠١٠ ,Jany ;٢٠٠٧ ,Jansen ;٢٠٠٤ ,Gurevich.
Saleh et al ;٢٠١١ ,Alborzi Waraki &Mirmosayeb و نيز بررسي و مقايسه ي فرآيندهاي خاص از جمله هماهنگي، همگوني و کاهش خوشه در کودکان فارسي زبان با رشد واجي عادي و با اختلال وجود دارد ;٢٠١٥ ,Pandey &Shooshtaryzadeh ( )٢٠١٧ ,٢٠١٦ ,Shooshtaryzadeh، اما هيچ گونه پژوهشي که به بررسي فرآيندهاي واکدارشدگي و واکرفتگي در اين کودکان بپردازد، وجود ندارد.
Gr. A= حد متوسط علاوه بر اين ، شکل هاي ٢ و ٣، الگوي واکدارشدگي و واکرفتگي در آغازه و پايانه ي واژه در کودکان با رشد واجي عادي و با اختلال واجي را نشان ميدهد.