مطالعه و نقد جایگاه مفهوم جهاد در مبانی فکری و رفتار سیاسی داعش مقاله

شناخت تحلیلی و انتقادی جایگاه مفهوم جهاد در مبانی فکری و رفتار سیاسی داعش محوریت اساسی مقاله را تشکیل می دهد و می‌کوشد تا بر اساس روش کیفی تحلیل تاریخی و اسنادی و ابزار فیش برداری به این سوال اساسی پاسخ دهد که مفهوم جهاد چه جایگاهی در مبانی فکری و رفتار سیاسی داعش دارد؟ یافته های مقاله نشان می دهد که مواردی نظیر نفی جهاد دفاعی و تاکید بر جهاد فتح، قرار دادن جهاد ذیل اصول دین، عرفی و فردی‌سازی جهاد، گسترش دامنه شمولیت جهاد، عدم توجه به قوانین جهاد و تاکید بر خشونت تام و ابداعیات جدید همانند جهادهای نکاح، پزشکی، کودکان و جهاد سایبری- رسانه­ای مولفه‌های اساسی دیدگاه داعش نسبت به جهاد را تشکیل می دهد. مقوله جهاد از دیدگاه داعش دچار بسط مفهومی شده و مورد استفاده­ ابزاری قرار گرفته است و نتیجه این برداشت غلط و تحریف شده دینی آنها به شکل انواع اعمال شنیع و وحشیانه بروز کرده است.

وی که هدف نهایی خود را در عراق ، استفاده از خاک این کشور برای دسـتیابی بـه حکومـت اسلامی و تشکیل خلافت اسـلامی عنـوان مـیکـرد، در آغـاز بـا هـدف مبـارزه بـا اشـغالگران امریکایی، وارد خاک عراق شد و جهاد امت اسلامی را علیـه مشـرکان و صـلیبیون در سراسـر جهان ترویج و تبلیغ کرد، رویکردی که خیلی زود مورد استقبال جوانان عراقی قـرار گرفـت و توانست این گروه را به عنوان قویترین گروه شبه نظامی تبدیل کنـد، امـا خیلـی زود بـرخلاف ادعای اولیه ، به ایجاد جنگ فرقه ای و مذهبی میان گروه های شیعی و اعـراب سـنی مـذهب در عراق روی آورد و از طریق ادعای نمایندگی مردم سنی مذهب به کشتار شیعیان پرداخـت کـه هدفش کشاندن شبه نظامیان شیعی به واکنش نظامی و در نهایت شکست روند سیاسی جدید و اخراج نیروهای خارجی بود (علیزاده موسـوی، ١٣٨٩: ٧٧-٩٨). در طی این سال ها این گروه بـه کـرات عملیـات تروریسـتی خـود را ادامه داد تا اینکه در سال ٢٠١٠ میلادی پس از کشته شدن ابوعمر البغدادی، شخص دیگری به نام «ابوبکر البغدادی» هدایت گروه را در دست گرفت و تنها گـروه هـای داخلـی عـراق بودنـد که به خط مشیهای القاعده اعتقاد نظری و عملی داشتند و نهایتـا در سـال ٢٠١٣ عنـوان دولـت اسلامی عراق و شام ١ را برای خود انتخاب کردند (مبینیکشه وآجیلی، ١٣٩٣: ١٢٣).