چکیده:
فضاهای عمومی شهری یکی از ملزومات زندگی در شهرها میباشد که گاهی اوقات به فراموشی سپرده میشوند، لذا یکی از بهترین راهها، بازیابی این فضاها و به دیگر بیان احیا و بازآفرینی این فضاها است. میزان موفقیت فضاهای عمومی با میزان استفاده از آن فضا و حضور انسان و زندگی اجتماعی در آن متناسب است. هدف از انجام پژوهش حاضر، بررسی معیارهای تأثیرگذار بر بازآفرینی فضای عمومی و زندگی اجتماعی در خیابان است. بدین منظور متغیرهای متعددی نظیر تنوع فعالیتی، انعطاف‌پذیری، اجتماع‌پذیری، موقعیت فضاهای عمومی، پویایی، تأثیرگذاری و تأثیرپذیری از الگوهای رفتاری مورد بررسی قرار گرفته‌اند. تحقیق حاضر از نوع کاربردی میباشد و روش انجام پژوهش توصیفی- تحلیلی میباشد. از طرفی جهت جمع‌آوری داده‌ها از ابزار پرسشنامه محقق ساخته و برای تحلیل داده‌های تحقیق از نرم‌افزار SPSS استفاده شده است. جامعه آماری تحقیق، شامل تمامی ساکنین و استفاده کنندگان از خیابان احمدآباد، سجاد، کوهسنگی و شهید قرنی شهر مشهد میباشد و حجم نمونه انتخابی طبق فرمول کوکران، با توجه به نامعلوم بودن حجم جامعه مخاطب و واریانس جامعه، 400 نفر به دست آمد. نتایج بدست آمده از تحقیق حاکی از آن است که مؤلفه‌های عملکردی تأثیر مستقیم بر بازآفرینی فضاهای عمومی دارند، از طرفی خیابان سجاد بیشترین رتبه را در هر سه معیار رفتار، کالبد و عملکرد به خود اختصاص داده است. بعد از آن خیابان احمدآباد در رتبه دوم، خیابان کوهسنگی در رتبه سوم و خیابان شهید قرنی در رتبه چهارم قرار دارد.
Urban public spaces which are unfortunately forgotten are of the essential factors of life in cities. In this situation, one of the best ways is to revive these spaces and concentrate on the regeneration and rehabilitation of these spaces. The success of public spaces is proportional to the rate of using public space and the presence of man and social life. The purpose of the present study was to investigate the effective criteria on regeneration of public space and social life in the streets. Therefore, various variables such as diversity of activity, flexibility, socialization, public spaces, dynamics, and the influence of behavioral patterns have been studied. The present study is an applied one and its method is descriptive-analytical. On the other hand, a researcher-made questionnaire was used for data collection and the SPSS software was used for data analysis. A sample of 400 members of all residents and users of Mashhad, Ahmadabad, Sajjad, Kuhsangi and Shahid Ghanani streets were selected according to the Cochran formula. The results of the research indicated that functional components had a direct impact on recreation of public spaces, and among physical and functional components, functional component and its related indicators were proved to have the most significant impact on the recreation of public space and social life. In the understudy area; on the other hand, Sajjad street had the highest rating in all three criteria of behavior, body and performance. Ahmadabad then ranked the second, Kohsangi and Shahid Qarani streets ranked the third and fourth respectively.
خلاصه ماشینی:
رهیافتی بر معیارهای بازآفرینی فضاهای عمومی با تأکید بر رفتار اجتماعی شهروندان (نمونه موردی: خیابانهای شاخص حوزه میانی غربی شهر مشهد) تاریخ دریافت مقاله : ٩٦/٠٦/٠٩ تاریخ پذیرش نهایی مقاله :٩٦/١٢/١٩ نرجس سادات فاطمی (دانش آموخته دوره دکترای شهرسازی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد قزوین ، دانشکده هنر و معماری، قزوین ، ایران) منوچهر طبیبیان (استاد، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد قزوین ، قزوین ، ایران) چکیده : فضاهای عمومی شهری یکی از ملزومات زندگی در شهرها میباشد که گاهی اوقات به فراموشی سپرده میشوند، لذا یکی از بهترین راهها، بازیابی این فضاها و به دیگر بیان احیا و بازآفرینی این فضاها است .
این اصول عبارتند از: - بهبود تنوع کاربری (استفاده) - تشویق فشردگی٢ - ایجاد تراکم توسعه - اطمینان حاصل نمودن از توازن فعالیت ها - بالا بردن سهولت دسترسی -آفرینش پیوندهای عملکردی - ساختن یک سامانه هویتی مثبت زندگی اجتماعی در فضاهای باز شهری فعالیت های اجتماعی پاسخگوی یکی از مهم ترین نیازهای انسان یعنی در کنار جمع بودن است که در عین حال خود زمینه هایی برای پاسخگویی به نیازهای برتر انسان از جمله خویشتن یابی، احساس عزت نفس و حرمت ذات است که در نهایت شکوفایی و رشد او را به همراه دارد.
جدول شماره ١- کیفیات تقویت زندگی اجتماعی از دیدگاه نظریه پردازان و پروژههای اجرا شده (به تصویرصفحه رجوع شود) مأخذ: جمع بندی نگارنده از منابع مختلف ، ١٣٩٦ فضاهای عمومی فضای شهری ظرف و مکان بروز زندگی اجتماعی افراد جامعه است که براساس پایه های فکری خردگرایانه ، مشارکت مدنی آحاد جامعه و رفتارهای جمعی شکل گرفته بر پایه ارزش های انسانی شکل میگیرد (پارسی، ١٣٨١: ٤٥).
(
, 
, 
)
