چکیده:
امروزه، وجود مشکلات گسترده شهری، نیاز مبرم به توسعه پایدار شهری را روز به روز نمایان میکند. اما به منظور غلبه بر این مشکلات، لازم است تفاوت سطح توسعهیافتگی شهر از توسعه پایدار را اندازهگیری و راهکارهای جهت بهبود آن ارائه داد. با عنایت به این که رسیدن به توسعه پایدار، رفع نابرابریها، شکاف و تبعیض در بین همه قسمتهای یک شهر و برخورداری از شاخصهای توسعه در جهت رسیدن به توسعه متوازن به عنوان الگوی اصلی توسعه و با التزام به پایداری آن امری ضروری میباشد، این پژوهش با هدف اندازهگیری توسعه پایدار در سطح محلات شهری و با استفاده از روش منطق فازی و سیستم اطلاعات جغرافیایی انجام گرفته است؛ بنابراین میتوان اذعان نمود که نوع پژوهش از بعد هدف کاربردی- توسعهای و از بعد روش پژوهش توصیفی- تحلیلی می-باشد. از آنجایی که منطق فازی در قالب سیستم اطلاعات جغرافیایی قابلیت بالایی برای ارزیابی پایداری سیستمهای پیچیده و از جمله شهرها دارد، در این راستا بیست و چهار شاخص انتخاب شده برای سنجش پایداری در سطح محلات شهری در شهر یزد، با استفاده از منطق فازی در سیستم اطلاعات جغرافیایی مورد بررسی قرار گرفتهاند. نتایج حاصله بیان میکند که با توجه به شاخص های اقتصادی، اجتماعی، فیزیکی و زیست- محیطی مورد مطالعه، وضعیت پایداری در محلات قسمت مرکزی شهر و منطقه 2، در وضعیت مناسب-تری از نظر برخورداری و دسترسی به مراکز آموزشی، ورزشی و کاربری های تجاری- خدماتی میباشد؛ محلات متمایل به حاشیه شهر از نظر شاخصهای مورد بررسی در وضعیت پایداری کمتری برخوردار بوده و محلات حاشیه شهر بویژه قسمتهای جنوب شرقی و شمالی در وضعیت ناپایداری هستند.
Today, many urban problems, more show the need for sustainable urban development. But in order to overcome these problems, it is necessary to measure differences in the level of development of the sustainable development and improvement of the proposed solutions. This study aimed to measure sustainable development in urban neighborhoods with Fuzzy Logic and GIS have been done thus, the analytical method of the study is descriptive and analytical. Because fuzzy logic in GIS has potential for sustainability assessment of complex systems such as cities, So twenty-four indicators were selected for assessing the sustainability of the urban neighborhoods(district) in the city of Yazd, with using fuzzy logic in GIS have been studied. The results indicate that the stability of the central neighborhoods of the city and region 2 is better urban fringes neighborhoods in terms of indicators that studied, the situation is less stable and urban fringes neighborhoods, particularly the south, east and north of city are in the situation unstable.
خلاصه ماشینی:
با عنایت به این که رسیدن به توسعه ی پایدار، رفع نابرابریها، شکاف و تبعیض در بین همه قسمت های یک شهر و برخورداری از شاخص های توسعه در جهت رسیدن به توسعه ی پایدار به عنوان الگوی اصلی توسعه و با التزام به پایداری آن امری ضروری میباشد، این پژوهش با هدف اندازه گیری توسعه پایدار در سطح محلات شهری و با استفاده از روش منطق فازی و سامانه اطلاعات جغرافیایی انجام گرفته است ؛ نوع پژوهش از بعد هدف ، کاربردی-توسعه ای و از بعد روش پژوهش ، توصیفی-تحلیلی میباشد.
حسین زاده دلیر و ملکی (١٣٨٧) در مقاله خود با تعیین ٣٠ شاخص و با استفاده از روش تحلیل عاملی، شاخص ها را در ٨ عامل طبقه بندی 24- Zellner & et at 25- Li et al 26- Childers 27- Robinson & Varady 28- Davidson, & Arman 29- Zetter & Watson 30- Flint & Raco 31- Sterling 32- Hagan 33- Burton 34- Turcu 35- Smith, & Wiek 36- Tatham 37- Shirowzhan, & Lim نموده و سپس با مدل رگرسیون چند متغیره ، اولویت توسعه مناطق شهر ایلام را به ترتیب کالبدی-اجتماعی، زیست -اجتماعی، نهادی-فرهنگی، کالبدی-اقتصادی، نهادی-اجتماعی، نهادی-کالبدی، عامل درمانی، عامل اشتغال ، دسته بندی میکند.
از آنجایی که از مهم ترین تواناییهای سیستم اطلاعات جغرافیایی که آن را به عنوان سیستمی ویژه و انحصاری، مجزا میکند، توانایی تلفیق داده ها برای مدل سازی و اخذ بهترین نتیجه میباشد؛ پژوهش حاضر پس از مرور پژوهش های انجام شده و با توجه به این که منطق فازی در قالب سامانه اطلاعات جغرافیایی قابلیت بالایی برای ارزیابی پایداری سیستم های پیچیده و از جمله مسائل مرتبط با شهرها دارد، بر آن است تا با استفاده از روش فوق به ارزیابی سطوح پایداری توسعه در سطح محلات شهر مبادرت ورزد.