چکیده:
کلانشهر اصفهان به دلیل افزایش جمعیت، مهاجرپذیری، گردشگرپذیری، سکون هوا در نیمی از روزهای سال، خشکسالی در سالهای اخیر، واقع شدن در محور مواصلاتی شمال و جنوب کشور، وجود صنایع سنگین و معادن در حریم شهر و...، در حال حاضر با معضل آلودگی هوا روبرو میباشد. از این رو پژوهش حاضر بر آن است تا ضمن بررسی مولفه هوا کلانشهر اصفهان در چارچوب رویکرد شهر سبز، راهبردهایی برای تحقق کلانشهر سبز اصفهان در مولفه هوا ارائه نماید. پژوهش حاضر به لحاظ هدف از نوع کاربردی و به لحاظ ماهیت و روش از نوع توصیفی- تحلیلی است. جامعه آماری پژوهش شامل دو سطح نخبگان حوزه محیط زیست شهری و شهروندان کلانشهر اصفهان می باشد. گردآوری دادهها با روشهای کتابخانهای، میدانی و ابزار پرسشنامه صورت پذیرفت. در این پژوهش تعیین شاخص های شهر سبز در مولفه هوا با روش دلفی و بررسی وضعیت مولفه هوا کلانشهر اصفهان در چارچوب رویکرد شهر سبز با تلفیق مدل های PSR و TOPSIS و تدوین راهبردها تحقق شهر سبز اصفهان در مولفه هوا در چارچوب جامعی شامل بهره گیری از ماتریس های IFE، EFE، SWOT، IE و QSPM صورت پذیرفت. نتایج پژوهش حاکی از آن است که مولفه هوا کلانشهر اصفهان در چارچوب رویکرد شهر سبز از وضعیت مطلوبی برخوردار نمی باشد، به طوری که طی دوره 1387 الی 1391، سال های 1391 و 1388 به ترتیب رتبه های اول و آخر را به خود اختصاص داده بودند. در این راستا بررسی عوامل داخلی و خارجی پیشروی مولفه هوا کلانشهر اصفهان نیز حکایت از غالب بودن ضعف ها بر قوت ها و تهدیدها بر فرصت ها دارد. بنابراین جهت نیل به کلانشهر سبز اصفهان در مولفه هوا، ضرورت دارد تا راهبردهای تدافعی با اولویت راهبردهای حفظ پیوستگی و توسعه کمربند سبز حفاظتی با اولویت شرق و شمال شرق شهر، توسعه متوازن و متناسب زیرساخت های حمل و نقل عمومی یکپارچه و تامین سوخت گاز نیروگاه ها و صنایع مستقر در حریم کلانشهر اصفهان اتخاذ گردد.
The Esfahan metropolitan area due to increased population, immigration, tourism potentials, air stagnation at half the days of the year, drought in recent years, locating in the north-south corridor, despite the heavy industry and mining town of privacy, is faced with the problem of air pollution recently. Hence, the present study, in addition to evaluate the air component of the Esfahan metropolitan area, based on the green city criteria, provide green strategies for the realization of the Esfahan metropolitan area's air component. This study is applied project in terms of goal and in terms of the nature and method is analytical. The study sample consisted of two levels, the elites of the urban environment and the citizens of Esfahan Metropolis. Data collection with library, athletics and questionnaires were used. In this study, a set of indicators of green air component with Delphi and combining two models of PSR, TOPSIS to check the status of the air component of the Esfahan metropolis, in the context of a green approach and develop strategies to achieve green city of the air component in a comprehensive framework, including the use of matrix IFE, EFE, SWOT, IE and QSPM, are taken. The results showed that the air component of the metropolitan green city under the approach is not desirable So that, during the years 1387 to 1391 and 1391 to 1388 respectively, ranking first and last were allocated. In this context, the internal and external factors leading metropolis of the air component imply and the superiority of weaknesses to strengths and as well as threats to opportunities. Therefore, to achieve green metropolis of the air component, it is essential to adopt defensive strategies and priorities as defensive strategies, priorities, strategies to maintain continuity and green belt development and conservation priorities in the East and North East, Balanced and proportionate development of integrated public transport infrastructure and also Supply of gas power plants and industries in the metropolitan boundaries of ESFAHAN.
خلاصه ماشینی:
نتایج پژوهش حاکی از آن است که مؤلفه هوا کلان شهر اصفهان در چارچوب رویکرد شهر سبز از وضعیت مطلوبی برخوردار نیست ، به طوری که سال های ١٣٩١ و ١٣٨٨ به ترتیب رتبه های اول (٠/٤٩٦) و آخر (٠/٤١٦) را به خود اختصاص داده بودند و جهت نیل به کلان شهر سبز اصفهان در مؤلفه هوا، ضرورت دارد تا راهبردهای تدافعی اتخاذ گردد.
بررسی سوابق تحقیق حاکی از آن است که در منابع خارجی پژوهش های متعددی در خصوص ارزیابی وضعیت سکونتگاه های شهری در چهارچوب رویکرد شهر سبز و برنامه ریزی راهبردی جهت تحقق شهرهای سبز صورت پذیرفته است که از مهم ترین آن ها میتوان به برنامه توسعه راهبردی شهر ورشو (٢٠٠٥ میلادی)، برنامه استراتژیک شهر سبز پاسادنا (٢٠٠٦ میلادی)، برنامه توسعه راهبردی شهر سیدنی (٢٠٠٨ میلادی)، شاخص شهر سبز اروپا (٢٠٠٩ میلادی)، شاخص شهر سبز آمریکای لاتین (٢٠١٠ میلادی)، شاخص شهر سبز پاسادنا (٢٠١٠ میلادی)، شاخص شهر سبز آسیا (٢٠١١ میلادی)، شاخص شهر سبز آمریکا و کانادا (٢٠١١ میلادی) و شاخص شهر سبز 3- Sustainable Development 4- Green City آفریقا (٢٠١١ میلادی) اشاره نمود، اما در منابع داخلی، تاکنون این موضوع مدنظر قرار نگرفته است .
نتایج پژوهش حاکی از آن است که مؤلفه هوا کلان شهر اصفهان در چارچوب رویکرد شهر سبز از وضعیت مطلوبی برخوردار نبوده است ، به طوری که بر اساس نتایج تلفیقی چارچوب PSR با مدل های تصمیم گیری چندمعیاره طی دوره ١٣٨٧ الی ١٣٩١، سال های ١٣٩١ و ١٣٨٨ به ترتیب رتبه های اول و آخر را به خود اختصاص داده بودند.