چکیده:
آب زﯾﺮزﻣﯿﻨﯽ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮑﯽ از ﻣﻨﺎﺑﻊ اﺻﻠﯽ ﺗﺎﻣﯿﻦ آب ﺷﺮب در ﺟﻬﺎن ﺑﻪﺷﻤﺎر ﻣﯽرود. در ﺳﺎلﻫﺎی اﺧﯿﺮ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺑﺮداﺷﺖﻫﺎی ﺑﯿﺶ از ﺣﺪ از اﯾﻦ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺳﺒﺐ اﻓﺖ دﺷﺖﻫﺎ ﺷﺪه و ﺑﻪ ﻃﻮری ﮐﻪ ﻣﯿﺰان ﺗﺨﻠﯿﻪ از آﺑﺨﻮانﻫﺎ ﺑﯿﺶﺗﺮ از ﺗﻐﺬﯾﻪ آنﻫﺎ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ و ﺑﺎﻋﺚ ﺑﯿﻼن ﻣﻨﻔﯽ و ﭘﺴﺨﻮراﻧﺪ ﻣﺜﺒﺖ و در ﻧﻬﺎﯾﺖ اﺿﻤﺤﻼل ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﯽﺷﻮد ﻋﻮاﻣﻠﯽ ﻫﻤﭽﻮن رﺷﺪ ﺟﻤﻌﯿﺖ، ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﻏﺬا، ﺿﺮورت ارﺗﻘﺎی ﺳﻄﺢ ﺑﻬﺪاﺷﺖ و رﻓﺎه اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ، ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺻﻨﻌﺘﯽ و ﺣﻔﺎﻇﺖ از اﮐﻮﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎ ﺗﻘﺎﺿﺎی آب را روز ﺑﻪ روز ﺑﯿﺶﺗﺮ ﻣﯽﮐﻨﺪ ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ دﻟﯿﻞ اﻧﺘﺨﺎب روﯾﮑﺮد ﻣﻨﺎﺳﺐ و ﺗﺄﺛﯿﺮﮔﺬار و در ﻋﯿﻦ ﺣﺎل ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﺎﻧﻪ، در ﺟﻬﺖ ﺣﻞ ﻣﺸﮑﻼت و ﻣﻌﻀﻼت ﭘﯿﺶ روی ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﻨﺎﺑﻊ آب، ﺿﺮورت ﭘﯿﺪا ﮐﺮده اﺳﺖ. ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﻣﻨﺎﺑﻊ آب زﯾﺮزﻣﯿﻨﯽ، ﺷﻨﺎﺧﺘﻦ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺑﺎ ﭘﺘﺎﻧﺴﯿﻞ ﺑﺎﻻ و اﺻﻼح ﺷﯿﻮه ﺑﺮداﺷﺖ از اﯾﻦ ﻣﻨﺎﺑﻊ از ﻣﻬﻢﺗﺮﯾﻦ اﻫﺪاف ﺑﻪﺷﻤﺎر ﻣﯽرود. ﻣﺤﺪوده ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺣﻮﺿﻪ آﺑﺮﯾﺰ ﻧﻮرآﺑﺎد ﻣﻤﺴﻨﯽ ﺑﺎ ﻣﺴﺎﺣﺘﯽ ﺣﺪود 756 ﮐﯿﻠﻮﻣﺘﺮﻣﺮﺑﻊ در ﺑﺨﺶ ﺷﻤﺎلﻏﺮﺑﯽ اﺳﺘﺎن ﻓﺎرس واﻗﻊ ﺷﺪه اﺳﺖ. در اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ از ﻣﺪل آﻧﺘﺮوﭘﯽ ﺷﺎﻧﻮن ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از 9 ﻻﯾﻪ رﺳﺘﺮی از ﻣﺤﺪوده ﺟﻬﺖ ﭘﺘﺎﻧﺴﯿﻞﯾﺎﺑﯽ ﻣﻨﺎﺑﻊ آب زﯾﺮزﻣﯿﻨﯽ ﺣﻮﺿﻪ ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ و ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺣﺎﺻﻞ از ﭘﮋوﻫﺶ ﻧﺸﺎن داد ﮐﻪ ﻣﻨﺎﻃﻖ واﻗﻊ در ﺑﺨﺶ ﻣﺮﮐﺰی دﺷﺖ ﮐﻢﺗﺮﯾﻦ ﻣﯿﺰان ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ را دارا ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺣﺪوده 64% از ﻣﺤﺪوده را در ﺑﺮ ﻣﯽﮔﯿﺮد و ﺑﯿﺶﺗﺮ ﻣﯿﺰان ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺑﺨﺶ ﺟﻨﻮﺑﯽ دﺷﺖ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺑﺮاﺑﺮ 2% ﮐﻪ 16 ﮐﯿﻠﻮﻣﺘﺮ از ﻣﺴﺎﺣﺖ ﺣﻮﺿﻪ را در ﺑﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ ﻧﺘﺎﯾﺞ ارزﯾﺎﺑﯽ ﻣﺪل آﻧﺘﺮوﭘﯽ ﺷﺎﻧﻮن ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﻨﺤﻨﯽ (ROC) C( ﻧﺸﺎن داد ﮐﻪ ﻣﻘﺪار AUC ﺑﺮاﺑﺮ 85 درﺻﺪ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﻣﻘﺪار آن ﺑﺎﻻ و ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮل ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ.
Seeking new sources of groundwater as a source of drinking water in the world due to increasing demand for this vital world is necessary and inevitable.In recent years due to excessive interpretations of these resources the plains are dropping in a way that the depletion of aquifer is more than feeding it. And it causes a negative balance and positive feedback and finally leads to collapse of system. Factors such as population growth, the need for food, the need to improve health and social welfare, industrial development and the protection of ecosystems is increasing water demands every day. That's why the choosing an appropriate and effective, yet professional approach, in order to solve problems faced by water resource management, is necessary. Identify underground water resources, identify areas with high potential and improving the removal of these resources are the most important goals. The study area is the catchment area of NURABAD MAMSANI of about 756 square kilometers is located in Fars Province in the northwestern part. In this study, the Shannon entropy were studied using 9 raster layer of the area to locate potential sources of underground water basin. And the results of the study showed that the lowest sensitive areas located in the Central Plains that it will take approximately 64% of the areas. And more sensitivity is related to the southern plain which is equal to 2% that is covered 16 kilometers of the area. Results of Shannon entropy model using (ROC) curve showed that the amount of AUC is 85% which is a high and acceptable amount.
خلاصه ماشینی:
در این پژوهش از مدل آنتروپی شانون با استفاده از ٩ لایه رستری از محدوده جهت پتانسیل یابی منابع آب زیرزمینی حوضه مورد بررسی قرار گرفت و نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که مناطق واقع در بخش ١- دانشجوی دکتری ژئومورفولوژی دانشگاه حکیم سبزواری .
(٢٠١٥) Zabihi&etal به بررسی پتانسیل یابی حوضه آبریز دشت بجنورد با استفاده از مدل آنتروپی شانون و جنگل تصادفی پرداختند و به این نتیجه رسیدند که مدل آنتروپی شانون در مقابل مدل جنگل تصادفی دقت خیلی بالایی دارد و لایه های کاربری اراضی لیتولوژی فاصله از آبراهه و بیش ترین تاثیر را در پتانسیل یابی آب زیرزمینی دشت بجنورد دارد با توجه به خشکسالیهای اخیر در دشت نورآباد شناسایی منابع آب زیرزمینی و مدیریت صحیح این منابع به عنوان راهکار توسعه جامع و پایدار امری حائز اهمیت است ؛ بنابراین در این پژوهش سعی شده با استفاده از مدل آنتروپی ارتباط بین پتانسیل آب زیرزمینی با هریک از عوامل موثر بر آن ، به دست آید و در نهایت نقشه پتانسیل آب زیرزمینی دشت نورآباد بر اساس اطلاعات چشمه ها تهیه شود.
(Regional Water authority, 2009 (به تصویر صفحه مراجعه شود) شکل ١: موقعیت منطقه مورد مطالعه Figure 1: Location of the studied area مواد و روش ها به منظور انجام پژوهش در محدوده مورد مطالعه از نقشه های توپوگرافی ١:٥٠٠٠٠ و نقشه زمین شناسی ١:١٠٠٠٠٠ جهت تهیه لایه فاصله از گسل تراکم گسل لایه لیتولوژی، لایه Dem٣٠ متر محدوده جهت تهیه لایه های شیب ، جهت شیب ، فاصله از آبراهه تراکم زهکشی، لایه کاربری اراضی استفاده شد که تلفیق این لایه ها با هم به عنوان عاملی موثر در پتانسیل یابی منابع آب زیرزمینی شناخته میشود - تهیه ی لایه های طبقات ارتفاعی، شیب از مدل رقومی ارتفاعی (Dem) منطقه در محیط GIS.