چکیده:
بررسی آثار ارزشمند هنر ایرانی همواره کمک شایانی در شناخت ویژگیهای هنر ایران در ادوار مختلف تاریخی داشته است. کتب چاپ سنگی به عنوان یکی از آثار هنری ارزشمند ایرانی که پس از نسخ خطی در ایران رواج یافتند ما را در شناخت مبانی فکری مردمان انین سرزمین و ویژگیهای هنری ادوار تاریخی این سرزمین کمک خواهد نمود. در این پژوهش به معرفی و بررسی زیبایی شناختی کتاب چاپ سنگی روضه المجاهدین موجود در کتابخانه مرکزی تبریز پرداخته ایم تا از این طریق به شناخت هر چه بهتر ویژگیهای موضوعی و ساختاری کتب چاپ سنگی دست یابیم. می توان گفت در میان تعداد بیشمار کتب چاپ سنگی موجود در کتابخانه مرکزی تبریز با توجه به اهمیت موضوعی و کیفیت آثار کتاب روضه المجاهدین/ مختارنامه به سال 1306 ق با موضوعات مذهبی انتخاب و مورد بررسی قرار گرفت. در این کتاب با رعایت اصول حاکم بر کتب چاپ سنگی چون عناصر رایج در طراحی تصاویر چاپ سنگی که شامل خط، هاشور و...می باشد، به بیان جزئیات بصری تصاویر پرداخته شده است. به نحوی که هر تصویر گویای به تنهایی موضوع مدنظر را بازگو می نماید. کثرت تصاویر و نحوه اجرای ظریف و ریز بینانه و دقیق آنها از یک سو و مهمتر از همه مطابقت متن با تصاویر این کتاب، آن را در شمار بهترین نمونه های باقی مانده از کتب چاپ سنگی قرار داده است.بنابراین این کتاب به لحاظ تصویری (زیبایی شناسی)و موضوعی اهمیت دارد.
Investigating the valuable Iranian artistic works has helped significantly in identification of the Iranian art features in different historical periods. Lithography books have been gained publicity in Iran as the valuable Iranian artistic works after manuscripts that they will aid us in identification of the ideology of the people in this territory and artistic features of historical periods. This research introduces and examined the lithographic book of Rozatol Mujahedin at Tabriz Library in order to specify the content and structural characteristics of the lithographic books. It can be said that among numerous lithographic books at Tabriz Central Library and according to the importance of the subject and quality of the works, Rozatol-Mujahedin / Mokhtarnama in date 1306 hegira with religious subjects was chosen and investigated. In this book, the images visual details have been expressed by observing the principles ruling on the lithographic books such as common elements in drawing the lithographic books images including handwringing and hachure and etc. Thus, each image represents the mentioned subject individually. The multiplicity of the images and their elegant and detailed drawings on one hand and conformity of the text to the images of the book on the other hand have placed this book in the rank of the best examples of remained lithographic books, so it is important in terms of visualization(aesthetics) and content.
خلاصه ماشینی:
زيبايي شناسي نسخه چاپ سنگي «روضه المجاهدين /مختارنامه » کتابخانه تبريز 1 مريم متفکرآزاد چکيده بررسي آثار ارزشمند هنر ايراني همواره کمک شاياني در شناخت ويژگيهاي هنر ايران در ادوار مختلف تاريخي داشته است .
مي توان گفت در ميان تعداد بيشمار کتب چاپ سنگي موجود در کتابخانه مرکزي تبريز با توجه به اهميت موضوعي و کيفيت آثار کتاب روضه المجاهدين / مختارنامه به سال ١٣٠٦ ق با موضوعات مذهبي انتخاب و مورد بررسي قرار گرفت .
عنوان مقاله : زيبايي شناسي نسخه چاپ سنگي «روضه المجاهدين /مختارنامه » کتابخانه تبريز 57 شود که در گذشته هاي دور با قلم بر روي پارچه نقاشي مي شده است .
عنوان مقاله : زيبايي شناسي نسخه چاپ سنگي «روضه المجاهدين /مختارنامه » کتابخانه تبريز 61 از جمله ويژگيهاي اين کتاب علاوه بر موضوعات متنوع مذهبي و اعتقادي رايج در دوران قاجاريه استفاده از جلد مقوايي با روکش کاغذي بوده که در دوران قاجاريه رواج داشته است .
عنوان مقاله : زيبايي شناسي نسخه چاپ سنگي «روضه المجاهدين /مختارنامه » کتابخانه تبريز 64 جنگ نمودن محمد سليمان با هزير بن ملعون در اين تصوير جنگ نمودن محمد سليمان با هزير بن ملعون و به جهنم رفتن آن ملعون به تصوير کشيده شده است .
عنوان مقاله : زيبايي شناسي نسخه چاپ سنگي «روضه المجاهدين /مختارنامه » کتابخانه تبريز 65 حبس بودن مختار در اين تصوير به زندان رفتن مختار به نمايش در آمده است .
تصاوير در ارتباط با متن کتاب بوده و در عنوان مقاله : زيبايي شناسي نسخه چاپ سنگي «روضه المجاهدين /مختارنامه » کتابخانه تبريز 69 نقاط گوناگون (در بالا و پائين و وسط ) صفحه قرار گرفته اند.