چکیده:
پژوهش حاضر با هدف شناسایی بدفهمیهای دانشآموزان پایه چهارم ابتدایی در درس علوم تجربی بر اساس نتایج مطالعه تیمز 2015 انجام شد. روش پژوهش از نوع تحلیل ثانویه بوده است. جامعه آماری، شامل کلیه دانشآموزان پایه چهارم ابتدایی که در سال تحصیلی 94-93، تعداد آنها 1158887 نفر بوده است که 8035 دانشآموز با روش نمونهگیری طبقهای خوشهای دومرحلهای بهعنوان نمونه مطالعه تیمز 2015 انتخاب شدهاند. بر اساس بررسی پیشینه نظری، سه بدفهمی در حوزه علوم زمین، سه بدفهمی در حوزه علوم فیزیک و چهار بدفهمی در حوزه علوم زیستی جزء بدفهمیهای رایج دانشآموزان دوره ابتدایی در درس علوم تجربی شناسایی شدند که امکان بررسی آنان با پاسخ دانشآموزان ایرانی در مطالعه تیمز 2015 وجود داشت. این بدفهمیها شامل؛ تغییر شدت نور به دلیل کموزیاد شدن فاصله زمین با خورشید، گردش خورشید به دور زمین، ثابت ماندن وضعیت ماه و یکسان بودن شدت نور آن (حوزه علوم زمین)، لامپ بهعنوان منبع تولید انرژی الکتریکی و پلاستیک بهعنوان بهترین هادی گرما (حوزۀ علوم فیزیکی)، خوردن غذا توسط تمامی موجودات زنده و در نظر گرفتن درخت بهعنوان موجود غیرزنده در دانشآموزان ایرانی (علوم زیستی)، تأیید شدند. با توجه به نتایج به دست آمده در حوزه علوم زمین، مبنی بر اینکه هر سه بدفهمی شناساییشده در دانشآموزان وجود دارند، توجه به آموزش اثربخش مفاهیم نجومی و اصلاح بدفهمیهای موجود را بیشازپیش اهمیت مییابد. همچنین در حوزه علوم فیزیکی شدت بالا بدفهمی به دست آمده در مورد رسانای گرمایی نشاندهنده تأکید بیشتر به این بخش بود.
The present research performed based on TIMSS 2015 to identify the 4th grade students’ misconceptions in experimental science lesson. The second analysis method used as research method. The data of 8035 students that selected in TIMSS-2015 study as research sample considered in present research. Based on theoretical history considereations three misconceptions in geo-science, three misconceptions in physics science and four misconceptions in bioscience areas identified as common misconceptions amont primary school students in Science lessons that it could be investigated them by Persian students’ responses in TIMSS-2015 study. The misconceptions such as light intensity changes due to change of distance between sun and earth, earth rotation around the sun, the fixed situation of moon and its light intensity (the geo-science area), the bulb as electricity energy production source and the plastic as the best thermal conductor (the physic sicence area), food eating by all live creatures and considering the trees as non-alive creatures (bio-science area) verified among Persian students but three other misconceptions didn’t verify. By given to obtained results in relation to three misconceptions that identified in geo-science area, the attention to effective training the planetary conceptions and correcting the present misconceptions become more important than before. In addition, the high rate of misconceptions that identified in physics science in relation to thermal condoctur showed that it is necessary to emphasis on this part more.
خلاصه ماشینی:
این بدفهمیها شامل ؛ تغییر شدت نور به دلیل کم وزیاد شدن فاصله زمین با خورشید، گردش خورشید به دور زمین ، ثابت ماندن وضعیت ماه و یکسان بودن شدت نور آن (حوزه علوم زمین )، لامپ به عنوان منبع تولید انرژی الکتریکی و پلاستیک به عنوان بهترین هادی گرما (حوزٔە علوم فیزیکی)، خوردن غذا توسط تمامی موجودات زنده و در نظر گرفتن درخت به عنوان موجود غیرزنده در دانش آموزان ایرانی (علوم زیستی)، تأیید شدند.
نقش تجربه در این حوزه بسیار اساسی است زیرا دانش آموزان در درس علوم بر اساس تجربیاتشان ، الگوهای ذهنی برای تبیین پدیده ها میکنند و حتی ممکن است رویدادهای مورد انتظار را پیش بینی کنند (احمدی و همکاران ، ١٣٩٢؛ ویژه نامه آموزش علوم ، ١٣٨٠؛ ابراهیمی قوام و حسین زاده یوسفی، ١٣٨٦).
(به تصویر صفحه مراجعه شود) در این بخش بدفهمیهای حوزه محتوایی علوم فیزیکی بر مبنای عملکرد دانش آموزان در مطالعه تیمز ٢٠١٥ پرداخته شده است .
سؤال ١٠-S٠٥ (به تصویر صفحه مراجعه شود) در این بخش به بدفهمیهای حوزه محتوایی علوم زیستی بر مبنای عملکرد دانش آموزان در مطالعه تیمز ٢٠١٥ پرداخته شده است .
علاوه بر این یافته های این پژوهش نشان داد، بدفهمیهای رایج دانش آموزان پایۀ چهارم ابتدایی در حوزه علوم زیستی که مانع از ساختن مدل علمی پذیرفته شده میشوند شامل این موارد هستند: بسیاری از کودکان به اشتباه باور دارند که همه موجودات زنده غذا میخورند و یا غذای خود را به یک روش مصرف میکنند.
Children's Misconceptions of Life Cycles (Retrived on 12/10/2018) from https://sciencing.