چکیده:
با توسعه شهرنشینی، و تبدیل اراضی کشاورزی و جنگلی، به خانهها، مناطق صنعتی، دمای مناطق شهری نسبت به دیگر مناطق افزایش یافته و در نتیجه پدیده جزیره گرمایی ایجاد میشود. جزایر گرمایی شهری نه تنها روی محیط شهرها، ساکنان آنها اثر منفی گذاشتهاند، بلکه حتی اکوسیستمهایی را که در فاصلهی زیادی از شهرها قرار دارند تحت تاثیر قرار میدهند. از آن جا که تصاویر سنجش از دور مادون قرمز حرارتی، بدلیل پوشش وسیع، منبع اطلاعاتی مناسبی به منظور تهیه نقشههای حرارتی سطح آب و خشکی میباشند، در این تحقیق مورد استفاده قرار گرفتند. در این تحقیق برای برآورد دمای سطح زمین، از تصویر لندست 8 سنجندة TIRS و OLI متعلق به 15 ژوئن 2014 (25 خراد 1393) و روش SEBAL استفاده شد. پس از پردازشهای لازم، نقشههای حرارتی شهر تهران تولید شدند. و همچنین به منظور برآورد دمای میانگین هر کلاس کاربری، تصویر محدوده تهران به پنج کلاس کاربری اراضی شامل بایر، مناطق مسکونی، شبکه راه، فضای سبز و مناطق آبی طبقه بندی شدند. سپس با استفاده از نقشههای حرارتی و کاربری تولید شده، ارزیابی ترتیب دمایی کلاسهای کاربری اراضی شهر تهران انجام گردید، نتایج نشان داد که فضای سبز پس از کلاس آب، خنکترین کلاس بوده و میتواند نقش مهمی در تعدیل دمای سطح زمین و محیط اطراف خود ایفا نماید. در پایان، جزایر حرارتی و خنک شهر تهران شناسایی شدند و راهکارهایی برای مدیریت دمای سطح زمین در شهر تهران ارائه شد. واژه های کلیدی : درجه حرارت سطح زمین، کاربری زمین، سبال، تصاویر ماهوارهای لندست 8، شهر تهران.
By development of urbanization and conversion of agricultural lands and forests to residential areas and industrial zones, the urban areas surface temperature has been increasing and thus the heat island phenomenon is created. Urban heat islands have a negative effect not only on the urban environment and its inhabitants, but also on the ecosystems that are far from it. Since, Thermal infrared remote sensing images, due to the wide coverage, are appropriate sources for mapping thermal water levels and land surface.In this study, to estimate the land surface temperature (LST), Landsat 8 satellite image sensors of TIRS and OLI bands belonging to 15 June 2014 and The Surface Energy Balance Algorithm for Land (SEBAL) algorithm was used. After the image processing, thermal maps of Tehran city were produced. The image of Tehran city was classified into five classes of land use includes: wasteland, residential areas, road network, vegetation area and water; to estimate the average temperature of each class. Then, using the thermal maps and generated land uses maps, the temperature arrangement of land use classes in Tehran were evaluated. The results showed that vegetation areas after water class, is the most cool class and can play an important role in modulating the land surface temperature and its surrounding. In the end, heat islands and cool islands in Tehran were identified and strategies for managing land surface temperature were presented. Key words:land surface temperature (LST), Land use, (The Surface Energy Balance Algorithm for Land) SEBAL, Landsat 8 images, Tehran city.
خلاصه ماشینی:
بررسی درجه حرارت سطح زمین و ارتباط آن باکلاسهای پوشش کاربری زمین شهری با استفاده از دادههای سنجنده لندست8 -مطالعه موردی شهرتهران مجتبی پیرنظر1*، شهرام روستایی2، بختیار فیضی زاده3، فاطمه رئیسی نافچی4 1کارشناسارشد سنجش از دور و GI، دانشگاه تبریز 2 استاد جغرافیا و برنامهریزی شهری، گروه ژئومورفولوژی، دانشگاه تبریز 3استادیار جغرافیا و برنامهریزی شهری، گروه سنجش از دور و GIS، دانشگاه تبریز 4کارشناسارشد جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشگاه شهرکرد تاريخ دريافت: 19/11/94 ؛ تاريخ پذيرش: 10/11/95 چکیده با توسعه شهرنشینی و تبدیل اراضی کشاورزی و جنگلی به خانهها، مناطق صنعتی، دمای مناطق شهری نسبت به دیگر مناطق افزایشیافته و در نتیجه پدیده جزیرة گرمایی ایجاد میشود.
حیدری (1392)، در پایاننامه کارشناسی ارشد خود، با موضوع بررسی تأثیر فضای سبز شهری بر تغییرات دمای سطح زمین با استفاده از پردازش تصاویر ماهوارهای که بر روی شهر تبریز مطالعه شده بود به این نتیجه رسید که همه روشهای تعیین دمای سطح، نشان داد که فضای سبز پس از کلاس آب، خنکترین کلاس بوده و میتواند نقش مهمی در تعدیل دمای سطح زمین و محیط اطراف خود ایفا نماید؛ همچنین مقایسه نتایج الگوریتم سبال با روشهای مورداستفاده دیگر نشان داد که این الگوریتم برای تعیین دمای سطح زمین در شهر تبریز از دقت خوبی برخوردار است.
(رجوع شود به تصوير صفحه)شکل 3 : نقشه حرارتی شهر تهران به روش سبال در 15 ژوئن 2014 (25 خرداد 1393) اعتبار سنجی نتایج دمای سطح محاسبه شده H2>· دادههای ایستگاههای هواشناسی برای مقایسه دمای بهدستآمده از تصاویر، نیاز به دادههای زمینی است که این دادهها را برای تاریخ موردن ظر از سازمان هواشناسی اخذ گردید.