چکیده:
فصل سوم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران طی 24 اصل بر حقوق ملت تأکید
ورزیده است. در تقسیمبندی این حقوق، شیوههای مختلفی به کار میرود که با توجه به
ترتیب اصول و زیربنای عقیدتی و فکری هر اصل میتوان آنها را در سه محور مساوات،
امنیت و آزادی مورد مطالعه و تحقیق قرار داد.
نگارندگان در این مقاله، ابتدا، مفهوم این سه محور را ارائه نموده و سپس آنها را از
نظر فقهی و حقوقی در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران مورد بررسی قرار دادهاند.
خلاصه ماشینی:
"حال که بر اساس حقوق انسانی فرد، حیثیت و عزت نفس و آزادی او به دلیل فقر و تنگدستی و نیز وابستگی نباید خدشهدار شود و برعکس لازم است تا از طریق رفع نیازهای اولیة مادی و کسب استقلال در امور معیشتی، زمینة آرامش خاطر و پرورش فکری و معنوی وی فراهم گردد، اصل 22 قانون اساسی با بیان مصونیت از تعرض به مال اشخاص، در واقع مالکیت خصوصی را به رسمیت میشناسد مگر اینکه به موجب قانون، محدودیت و یا سلب آن تجویز گردد.
بر این اساس، قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران نیز به آزادی عقیده توجه فراوانی مبذول داشته و آن را یکی از حقوق ملت برشمرده است و در اصل 23 خود به صراحت آورده است: تفتیش عقاید ممنوع است و هیچ کس را نمیتوان به صرف داشتن عقیدهای مورد تعرض و مؤاخذه قرار داد.
علاوه بر این، مصونیت مکاتبات، مکالمات، مخابرات و اسرار شخصی (اصل 25)، تأمین اجتماعی (اصل 29)، امنیت مسکن (اصل 31) و نیز امنیت قضایی با در نظر گرفتن تدابیری در زمینههای قانونی کردن جرایم و مجازاتها (اصول 32 و 36)، حق دادخواهی و انتخاب وکیل (اصول 34 و 35)، ایجاد دادگاههای صالح در جهت حکم به مجازات و اجرای آن (اصل 36)، اصل برائت (اصل 37)، ممنوعیت شکنجه در جهت کسب اقرار، شهادت و سوگند اجباری (اصل 38)، ممنوعیت هتک حرمت و حیثیت کسانی که به حکم قانون دستگیر، بازداشت، زندانی و یا تبعید شدهاند (اصل 39)، و منع اضرار به غیر و تجاوز به منافع عمومی (اصل 40) از جمله مواردی هستند که برای تضمین امنیت افراد در فصل سوم قانون اساسی در نظر گرفته شده است."