چکیده:
دوره‌ای که نجم الدین رازی در آن می‌زیسته، دوره‌ای است که ادب فارسی از حیث تأثیرپذیری از قرآن و حدیث و ادب عربی در اوج و شکوفایی است. بی‌گمان «مرصاد العباد» و دیگر آثار جاودانه شیخ نجم‌الدین رازی، عارف برجسته قرن هفتم هجری، باید از مظاهر تجلّی معارف اسلامی و ادب عربی در شعر فارسی محسوب گردد. نجم الدین رازی به مخازن غنی و سرشار قرآن و حدیث شوقی وافر داشت و از احادیث منقول از پیامبر اکرم(ص) و ائمه معصومین(ع) در جهت بیان مقاصد خود بهره جسته است. او در ضمن طرح و شرح آموزه‌های عرفانی خود، گهگاه اشعاری نیز سروده و جهت تلطیف بحث، در لابه‌لای مطالب جای داده است. مطالعه در این اشعار نشان می‌دهد که اگرچه این اشعار، به لحاظ زیبایی‌های شعری، در حدّ متوسط است، امّا تجلی قرآن و حدیث در آن هویداست. وی به شدّت تحت تأثیر قرآن کریم بوده و از گنجینه احادیث نبوی نیز بهره کافی داشته است.
خلاصه ماشینی:
نجم الدين رازي به مخازن غني و سرشار قرآن و حديث شوقي وافر داشت و از احاديث منقول از پيامبر اکرم (ص ) و ائمه معصومين (ع ) در جهت بيان مقاصد خود بهره جسته است .
آثار وي «مرصاد العباد من المبدأ الي المعاد»، تأليف شده بين ٦١٨ و ٦٢٠ق ؛ «معيار الصدق في مصداق العشق » معروف به رساله «عشق و عقل »؛ «رسالۀ الطير» يا «رسالۀ الطيور»، به فارسي؛ «رسالۀ العاشق الي المعشوق »، که در شرح عبارت «الصوفي غير مخلوق » شيخ ابوالحسن خرقاني ميباشد؛ «منارات السائرين » يا «منارات السائرين الي بازتاب قرآن و حديث در اشعار شيخ نجم الدين رازي/ ١٩١ حضرت الله ومقامات الطائرين بالله »، به عربي، در ٦٥٤ق ؛ «بحر الحقايق والمعاني في تفسير السبع المثاني»، در تفسير و «ديوان » شعر است (نصيري، ١٨٤، ج ٦: ٢٦).
١٩٢/فصلنامه مطالعات قرآني، سال يازدهم ، شماره ٤١، بهار ١٩٩ اشعار شيخ نجم الدين رازي که از لابه لاي کتب او و منابع ديگر گردآوري شده ، در سال ١٦ به دست دکتر محمود مدبري چاپ شده است .
(102 بلي دو چيز تمناي داعيات بوده است که باز حاصل هر دو همي شود به يکي يکي تمتع شاه جهان که دايم باد دوم بيان مقامات و کشف دين هدي که تا بدين دو وسيلت رسم به مقعد صدق که هست مقصد و مقصود حضرت مولي (نجم رازي: ٢) اشاره به آيه زير دارد: ﴿إن المتقين في جنات ونهرفي مقعد صدق عندمليک مقتدر﴾ (قمر/ ٥٤ و ٥٥) بازتاب قرآن و حديث در اشعار شيخ نجم الدين رازي/١٩٧ «پرهيزگاران در بهشت اند و در جويها.
Kashfo-al-Asrar Eddato- al-Abrar, with the aid and attempt of Aliasghar Hekmat, 10 vols, 5th edition, Tehran:Amir Kabir Najme Razi, Abdollah-ibn-Mohammad (1984).
(
, 
, 
)
