چکیده:
جان آپدایک (2009-1932) از داستاننویسان معاصر آمریکایی است که داستانهای متعددی دربارة شهروندان طبقة متوسط در جامعة مصرفگرای آمریکای معاصر نوشته شده است. حاصل توجه او به وضعیت این طبقه، داستانهایی است که به مسائلی چون ارادۀ فردی و جمعی، اخلاق و مسوولیت اجتماعی میپردازند. یکی از نمونههای این آثار داستان کوتاه «ایاند پی» است. رمان نگران نباش، اثر مهسا محبعلی، که در سال 1387 به چاپ رسیده است، از لحاظ شرایط تصمیمگیری، به ویژه انتخاب اخلاقی که منتج به تصمیمگیری میشود، با دنیایی که آپدایک در این داستان خلق کرده قابل مقایسه است. در این مقاله سعی شده است تا با استفاده از آرای ماکس وبر دربارۀ عقلانیت و اخلاق، به تحلیل وضعیت اجتماعی و رفتار شخصیتهای این دو داستان پرداخته شود. این بررسی نشان میدهد که چگونه آپدایک و محبعلی، دشواری تصمیمگیری عقلانی و اخلاقی را در جامعۀ مصرفگرا به تصویر کشیدهاند و نشان دادهاند که مصرفگرایی، شخصیتهای داستانی را از ویژگیهایی که به آنها توانایی تصمیمگیری عقلانی و اخلاقی میدهند، تهی میکند و آنها را در وضعیتی معناباخته قرار میدهد.
خلاصه ماشینی:
مصرف گرایی و امکان تصمیم عقلانی: بررسی تطبیقی رمان نگران نباش مهسا محب علی و داستان «ای اند پی» جان آپدایک زکریا بزدوده * سیروس امیری **، اسحاق بزدوده *** چکیده جان آپدایک (٢٠٠٩-١٩٣٢) از داستان نویسـان معاصـر آمریکـایی اسـت کـه داسـتان هـای متعددی دربارة شهروندان طبقۀ متوسط در جامعۀ مصرف گـرای آمریکـای معاصـر نوشـته شده است .
رمان نگران نباش ، اثر مهسا محب علی، که در سـال ١٣٨٧ به چاپ رسیده است ، از لحاظ شرایط تصمیم گیری، به ویژه انتخاب اخلاقـی کـه منـتج بـه تصمیم گیری میشود، با دنیایی که آپدایک در این داستان خلق کرده قابل مقایسه اسـت .
در رمـان نگران نباش ، به طریق مشابه ، با شخصیت هایی مواجه میشویم که به دلیل گـذار از وضـعیت پس از انقلاب و بدل شدن به خانواده ای درگیر مسائل اقتصادی که خود را بیشـتر در پـدر و پسر بزرگ خانواده ، بابک ، نشان میدهد، خـانواده را از ارزش هـای اخلاقـی و عقلانـی کـه منجر به تصمیم گیری اخلاقی میشود، تهـی کـرده اسـت .
در واقع این خانواده میتواند نماینـدة تیپی از خانواده های ایرانی باشد که از آرمان های انقلابـی ٥٧ کـه زمـانی بـرای آن هـا مبـارزه کرده بودند فاصله گرفته و تمامی تلاش آن ها در پول درآوردن خلاصه شده است و ایـن بـه لحاظ روایی به شیوه ای فنی و طنزگونه از زبان و نگاه ضدفرهنگی شادی بیـان شـده اسـت .