چکیده:
امروزه سبکشناسی به عنوان یکی از شیوه های ارزیابی متون، جایگاه خاصی در نقد ادبی دارد که از رهگذر آن به توانایی صاحب اثر در کاربست شگردهای هنری در بیان درونیات و اندیشه هایش رهنمون می شویم.نامه های امام رضا(ع) از جمله متون نثری است که شایستۀ بررسی دقیق سبکشناسانه است؛ زیرا با وجود داشتن معانی والا، به زیورهای لفظی آراسته و سرشار از بدایع صنعت و بلاغت است. از این رو پژوهش پیش رو به بررسی 10 نامه از نامههای حضرت رضا(ع) پرداخته و سبکهای ادبی و زبانی آنها را با روش توصیفی تحلیلی مورد واکاوی قرار داده است. نتایج حاصل از این پژوهش به این شیوه است: الف. در سطح ادبی نامه ها، تشبیه بیشترین درصد را به خود اختصاص داده است و در سطح زبانی نیز تکرار، بیشترین درصد را در بردارد. ب. از لحاظ تحلیل نامه ها(فکری و ایدئولوژیکی)، به این نتیجه رسیدیم که شیوۀ خطابی موجود در ابتدای نامه های امام رضا(ع) با مضامین نامه ها در ارتباط است؛ همچنین ویژگی بارز شروع بیشتر نامه های امام، استفاده از مقدمۀ مناسب و درخور حال مخاطب نامه است.
Today, stylistics (style recognition), as one of the methods of evaluating texts, has a special place in literary criticism, through which we are guided by the ability of the author to use artistic techniques in expressing his inner thoughts. The letters of Imam Rida (as) are among the prose texts that deserve a stylistic study; because despite having sublime meanings, it is adorned with verbal ornaments and is full of artistic and rhetorical innovations. Therefore, the study examines 10 letters of Imam Rida (as) and reviews their literary and linguistic styles with a descriptive-analytical method. The results of this research are as follows: A) At the literary level, "simile" has the highest percentage, and at the linguistic level, "repetition" has the highest percentage. B) In terms of analysis of letters (intellectual and ideological), we came to the conclusion that the method of address at the beginning of the letters of Imam Rida (as) is related to the contents of the letters; also, the obvious feature of starting most of Imam's letters is to use an appropriate introduction to the addressee of the letter.
خلاصه ماشینی:
ضمنـا بـه اطلاعاتـي کـه گذشـتگان مـا در ايـن بـاره داشـته اند آگاهـم چـون دانسـتن همـه اين هـا بـراي هـر انسـاني لازم اسـت و در جهـل آن هـا عـذر کسـي مسـموع نيسـت ؛ مـن ايـن مسـائل را بـا معلومـات خـود بـراي تـو جمـع آوري ميکنـم تـا هنـگام نيـاز از آن هـا اسـتفاده سال هشتم ، شماره ٣٠، تابستان ١٣٩٩فصـلنامه علمي فرهنگ رضـوي کني »(همـان : ۱٦).
سال هشتم ، شماره ٣٠، تابستان ١٣٩٩فصـلنامه علمي فرهنگ رضـوي تشبيه آرايۀ تشبيه در اين نامه «امــام هشــتم در رســالۀ ذهبيــه هنگامــي کــه بــه بررســي وظايــف اعضــاي بــدن انســان مي پردازنــد، تشــبيه هاي زيــادي را بــه کار مي برنــد تــا بتواننــد ملموس تــر و واضح تــر، وظايــف هـر کـدام را بيـان کننـد، عـلاوه بـر ايـن ، به نيـاز مبـرم در هماهنگـي همـۀ ارکان بدن در سـلامتي و تندرسـتي بـدن اشـاره ميکننـد کـه بعضـي از ايـن نـوع تشـبيهات تمثيـل اسـت و در لابـه لاي خـود نيـز از انـواع و اقسـام تشـبيه ديگـر نيـز بهـره برده انـد.
امـام رضـا در سال هشتم ، شماره ٣٠، تابستان ١٣٩٩فصـلنامه علمي فرهنگ رضـوي ايـن عبـارت بـر پايـۀ اسـتعاره مصرحـه بـراي بـاد، پـا در نظـر گرفتـه کـه ماننـد موجـودات زنـده رفت وآمـد ميکنـد کـه اثبـات پـا بـراي بـاد تخيّـل اسـت بنابرايـن امـام از آرايـه تجسـيم نيـز بهـره برده انــد بــه نظــر مي رســد کــه امــام مي خواهــد شــّدت وزش بــاد را برســاند؛ زيــرا وزيــدن بــاد در بعضــي از اوقــات زيــاد مي شــود و بــا وزيــدن بــاد در حالــت عــادي متفــاوت اســت .