چکیده:
حقوق بشر اساسیترین و ابتداییترین حقوقی است که هر فرد به طور ذاتی و فطری,» به
صرف انسان بودن از آن بهرهمند میشود و این حق را خالق انسان در آغاز تولّدء برای او قرار داده
است. موضوع حقوق بشرء انسان است و در جهانبینی اسلامی نیز انسان به عنوان خلیفة خداء در
سایة عقل و اراده و مسئولیّت بر سایر مخلوقات برتری دارد. عبدالرّحمان بن احمد جامی» شاعر و
ادیب قرن نهم هجری» به موضوع حقوق بشر توجّه خاص داشته و در آثار نظم و نثر خود همگان
را به رعایت حقوق بشر فرا میخواند. در این مقاله با مطالعة آثار معروف جامی؛ یعنی بهارستان؛
نفحاتالانس» هفت اورنگ» سلامان و ابسال, لوایح و... دیدگاه و نظریات وی در ارتباط با حقوق
و روابط انسانها استخراج» بررسی و نقد و تحلیل شده است. از جمله مهمترین حقوقی که جامی
مخاطبان خود را به رعایت آنها سفارش کرده است» مواردی از قبیل: حقوق والدین» حقوق
مهمان, حقوق مردم بر حاکم» حق کرامت و شخصیّت انسانی» حقوق نیازمندان؛ حقوق دوست و
معاشرء حقوق مسلمانان نسبت به یکدیگر است
خلاصه ماشینی:
حال با توجّه به اجتماعی بودن انسانها، این سؤال مطرح میشود که افراد در برابر یکدیگر چه حقوق و تکالیفی دارند؟ و در روابط خود با دیگران چه چیزهایی را باید رعایت کنند؟ بسیاری از ادیبان و متفکّران در مطالعات و آثار خود، این موضوع را سرلوحۀ کار خود قرار دادهاند که از بین آنها میتوان از عبدالرّحمان بن احمد جامی نام برد.