چکیده:
آگاهیبخشی به مخاطبان مسئولیت خطیری است که بر عهدۀ رسانههای خبری نهاده شده است. فرایند تولید و انتشار اخبار مستلزم رعایت سه اصل سرعت، صحت و دقت است و اخلاقمداری، مسئولیتپذیری و جلباعتماد مخاطب در این فرایند بسیار اهمیت دارد. در چنین ساختاری، کارکرد رسانههای مبتنی بر ارزشهای اسلامی و انقلابی با کارکرد رسانههای مبتنی بر معیارهای غربی متفاوت است. در نظامهای سرمایهداری، رسانهها اغلب به قدرت و نظام سیاسی وابستهاند. روشن است که انگیزهها و مصلحتهای جناحی، گردانندگان این رسانهها را به عدول از اصول و ارزشهای حرفهای و اخلاقی وامیدارد. البته اصل اعتماد به رسانه و تأثیر بسیار آن بر مخاطب را نباید نادیده گرفت. هرچه میزان اعتماد مخاطبان به رسانه بیشتر باشد، میزان اثرگذاری آن رسانه بیشتر میشود. عواملی همچون بیطرفی در انتشار اخبار، پخش اخبار موثق، صداقت در اطلاعرسانی و حفظ حریم شخصی وحقوق شهروندی در جلباعتماد یا بیاعتمادی مخاطبان به رسانه مؤثر است. مروری بر اندیشهها و دیدگاههای امام خمینی(ره) و مقام معظم رهبری که بخشی از آن در این مقاله آمده است، معیارهای رسانۀ مطلوب دینی ترسیم میکند؛ شاخصهایی همچون امانتداری در انتشار اخبار، صحت و دقت در اطلاعرسانی، ترویج مبانی و ارزشهای اسلامی، پرهیز از دروغ و شایعهپردازی، حفظ استقلال رسانه و اخلاقمداری که از ویژگیهای رسانۀ خبری تراز انقلاب اسلامی محسوب میشوند. در واقع، رسانۀ خبری تراز انقلاب اسلامی، رسانهای است که رعایت اخلاق حرفهای شاخصۀ اصلی آن است و مهمتر از آن رسانهای مرجع، قابلاعتماد و تأثیرگذار در مسائل سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی جامعه است. در این مقاله با تبیین ویژگیهای رسانۀ اخلاقمدار، بایدونبایدهای رسانههای خبری و تأثیرگذاری آن در افزایش اعتماد مخاطب بررسی و تحلیل شده است. روش تحقیق در این مقاله، کتابخانهای و نحوۀ تبیین دادهها توصیفی-تحلیلی است.
Informing the audience is a serious responsibility that the news media feels heavy. Therefore, ethics, responsibility and gaining the audience's trust in the process of producing and publishing news, which is required to observe the three principles of speed, accuracy and precision are very important In such a structure, the function of religious media based on Islamic and revolutionary values is very different from media based on Western standards. Factors such as neutrality in news coverage, credible news coverage, honesty in information and protection of privacy and citizenship rights can be effective in gaining the audience's trust or distrust in the media. A review of the thoughts and views of Imam Khomeini and the Supreme Leader, part of which is mentioned in this article, outlines specific criteria for a desirable religious media. In fact, the news media of the level of the Islamic Revolution is a media whose main characteristic is the observance of professional ethics, and more importantly, it is a reference, reliable and influential media in all political, social, economic and cultural. In this article, by explaining the characteristics of ethical media, the do's and don'ts of news media and its effectiveness in increasing audience trust have been studied and analyzed. The method used in this article is library and how to explain the data is descriptive-analytical.
خلاصه ماشینی:
irتاریخ دریافت: 05/07/1399 تاریخ تأیید: 15/09/1399 اندیشهها و دیدگاههای امام خمینی(و مقام معظم رهبری که بخشی از آن در این مقاله آمده است، معیارهای رسانۀ مطلوب دینی ترسیم میکند؛ شاخصهایی همچون امانتداری در انتشار اخبار، صحت و دقت در اطلاعرسانی، ترویج مبانی و ارزشهای اسلامی، پرهیز از دروغ و شایعهپردازی، حفظ استقلال رسانه و اخلاقمداری که از ویژگیهای رسانۀ خبری تراز انقلاب اسلامی محسوب میشوند.
اما واقعیت این است که در صورت رعایت مجموعهای از مفاهیم اخلاقی در حوزۀ رسانه و پایبندی به موازین قانونی همچون حفظ حریم خصوصی افراد، بازتاب مطالب موثق و پرهیز از نشر مطالب خلاف واقع میتوان اعتماد مخاطبان را که همان سرمایۀ اصلی رسانه است، جلب کرد؛ بهتعبیر دیگر، قانون و اخلاق دو نیروی ارزشمندی هستند که در کنار یکدیگر معنی و مفهوم پیدا میکنند و با عمل به هر دو، جامعه طعم سعادت و رستگاری را خواهد چشید.
عواملی که موجب افزایش اعتماد مخاطبان به خبر میشود، عبارتاند از: الف) شفافیت منظور از شفافیت این است که برنامههایی که بهویژه جنبۀ خبری و اطلاعرسانی درباره مسائل مهم دارند باید بهگونهای باشند که مخاطب احساس کند رسانه آیینۀ خوبی برای انعکاس وقایع است.
اندیشهها و دیدگاههای امام خمینی(، بنیانگذار انقلاب اسلامی ایران که در این مقاله به بخشی از آن اشاره شد، معیارهای مشخصی برای رسانۀ مطلوب دینی ترسیم میکند؛ معیارهایی همچون امانتداری در انتشار اخبار، صحت و دقت در اطلاعرسانی، ترویج مبانی و ارزشهای اسلامی، پرهیز از دروغ و شایعهپردازی، حفظ استقلال رسانه و اخلاقمداری که همۀ این موارد ویژگی رسانۀ خبری تراز انقلاب اسلامی است.